17/06/2011 19:47
Լրանում է ակադեմիկոս Ռուդոլֆ Մուրադյանի 75-ամյակը
Հունիսի 19-ին լրանում է ճանաչված ֆիզիկոս, ակադեմիկոս Ռուդոլֆ Մուրադի Մուրադյանի ծննդյան 75-ամյակը: Նա ժամանակակից հայ խոշորագույն ֆիզիկոսներից է: Լինելով ֆիզիկոս-տեսաբան` զգալի ներդրում ունի նաև աստղաֆիզիկական խնդիրների լուծման մեջ:
Ծնվել է 1936թ. հունիսի 19-ին Երևանում: Ավարտել է Մոսկվայի պետ. համալսարանը (1959): 1962-ին հաջողությամբ պաշտպանել է ֆիզ.-մաթ. գիտ. թեկնածուական թեզը: 1962-79-ին աշխատել է Միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտի (Դուբնա) տեսական ֆիզիկայի լաբորատորիայում (1966-ից` որպես ավագ գիտաշխատող), 1970-ին պաշտպանել է ֆիզ.-մաթ. գիտ. դոկտորական թեզ, արժանացել է պրոֆեսորի կոչման, 1979-86-ին եղել է Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտի ճառագայթային հետազոտությունների բաժնի վարիչ:
1984-1995-ին աշխատել է Բյուրականի աստղադիտարանում որպես առաջատար գիտաշխատող: Այնուհետև մեկնել է Բրազիլիա և աշխատում է Բայայի դաշնային համալսարանի ֆիզիկայի ինստիտուտում: Մուրադյանի աշխատանքները վերաբերում են տարրական մասնիկների տեսությանը, Տիեզերքի մեծածավալ կառուցվածքին, տիեզերաբանությանը, գերխիտ նյութի տեսությանը, տիեզերածնության և մաթեմատիկական ֆիզիկայի խնդիրներին:
Զբաղվել է տարրական մասնիկների բարձրագույն սիմետրիաների հարցերով: Ելնելով տարրական մասնիկների փոխազդեցությունների հատկություններից` առաջարկել է մասշտաբային ինվարիանտության վարկածը բարձր էներգիաների ֆիզիկայում, որից մասնավորապես բխում է, այսպես կոչված, քվարկային հաշվի բանաձևը: Քննարկել է աստղերի, գալակտիկաների և Տիեզերքի առաջացումը նախնական հադրոնից, ինչպես նաև Տիեզերքում պտույտի առաջացման և մագնիսական դաշտերի կապը:
Ոuսումնասիրել է մագնիսական դաշտերի առաջացման և գերխիտ Տիեզերքի, ինչպես նաև տիեզերաբանական հաստատունի և Տիեզերքի պտույտի միջև կապը: Մուրադյանի առաջարկած տիեզերածնության վարկածը, կապված Վ.Հ. Համբարձումյանի տիեզերածնության տեսության հետ, թույլ է տալիս բացատրել տիեզերական օբյեկտների (աստղեր, գալակտիկաներ և այլն) պտույտի առաջացումը քանակական առումով` հիմնվելով տարրական մասնիկների ֆիզիկայում հայտնի` պտտման մոմենտի և զանգվածի միջև գոյություն ունեցող կապի վրա:
Նշված աշխատանքների արդյունքում Մուրադյանը հրապարակել է ավելի քան 100 գիտական հոդված, այդ թվում` ֆիզիկայի և աստղաֆիզիկայի միջազգային հեղինակավոր ամսագրերում: Մուրադյանը Լենինյան մրցանակի դափնեկիր է (1988): 1994-ին ընտրվել է Վատիկանի ակադեմիայի (Pontificia Academia) անդամ, իսկ 1996-ին` ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս:
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:
Լրահոս
Այսօր, 21:06
Իսրայելն իրականացրել է իր նպատակները Գազայում, եկել է պատերազմն ավարտելու ժամանակը․ Բլինքեն
Այսօր, 20:48
ՊՆ-ն օրվա վերջում հաստատեց զինծառայողի մահվան լուրը․ «Հանգամանքներն ամբողջովին պարզելու նպատակով ընթանում է քննություն»
Այսօր, 20:31
Կողմնային ամիոտրոֆիկ սկլերոզ կամ Լուի Գերինգի հիվանդություն
Այսօր, 20:14
Վթար Գոռավան գյուղի կամրջի մոտ․ Տուժածներ կան
Այսօր, 20:00
68-ամյա կինը հիվանդանոցում ջրի փոխարեն ախտահանիչ նյութ է խմել ու մահացել
Այսօր, 19:45
«Մարզերի բնակիչների իրավունքների պաշտպանությունն իմ աշխատանքի կարևոր ուղղություններից է»․ ՄԻՊ Մանասյանն ու Սյունիքի մարզպետ Ղուկասյանն են հանդիպել
Այսօր, 19:32
19-ամյա զինծառայող է մահացել Իջևանում. նրան գտել են կախված վիճակում
Այսօր, 19:17
Իսաբեկյան փողոցը փակ է լինելու
Այսօր, 19:04
Երևանը կդառնա ամենաթանկ տրանսպորտային ծառայություն մատուցող մայրաքաղաքը․ մեկ անգամ տրանսպորտից օգտվելու գինը կդառնա 300 դրամ․ «Հայաքվե»
Այսօր, 18:50
Քննչականը նոր մանրամասներ է հայտնել Շինարարների փողոցում «Ֆազ» մականունով հայտնի Սերգեյ Գրիգորյանի սպանությունից
Այսօր, 18:37
Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագիրը շուտափույթ ստորագրելու հարցում մեր տեսլականը տրամագծորեն տարբերվում է ՌԴ ԱԳ նախարարի տեսլականից. Միրզոյան
Այսօր, 18:28
Այս տարի Գյումրին կունենա՞ ամանորյա զարդարանք ու տոնածառ. պատգամավորը՝ Փաշինյանին
Այսօր, 18:22
Այն, ինչ կատարվել է Գյումրիում, քաղաքական անպատասխանատվության դրսևորում է. Փաշինյան (Տեսանյութ)
Այսօր, 18:11
«Դպրոցական միջոցառումները վաղուց վերածվել են քաղքենի միջավայրերի, բիզնես գործընթացների». Ժաննա Անդրեասյան
Այսօր, 17:59
Հայաստանը խաղաղության պայմանագրի մնացած երկու հոդվածների վերաբերյա իր առաջարկներն ուղարկել է Ադրբեջանին. Նիկոլ Փաշինյան
Այսօր, 17:54
ԵՄ դեսպան Մարագոսը ԿԸՀ-ում էր
Այսօր, 17:44
Հայաստանն ու Ադրբեջանը ռազմավարական գործարք կնքելու կարիք ունեն. Նիկոլ Փաշինյան (Տեսանյութ)
Այսօր, 17:37
Մենք Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարց չենք բարձրացնում. Նիկոլ Փաշինյան (Տեսանյութ)
Այսօր, 17:23
«Եկել եմ որոշման՝ 2 տարվա սահմանափակումը չենք կիրառի». Փաշինյանը՝ էլեկտրաշարժիչով տրանսպորտային միջոցների մաքսատուրքի մասին (Տեսանյութ)
Այսօր, 17:13
Վահագն Խաչատուրյանն աշխատանքային այցով մեկնել է Շվեյցարիա
Այսօր, 17:03
Արտադատական համակարգը կթեթևացնի աշխատանքային վեճերի մասով դատարանների ծանրաբեռնվածությունը. Նախարար (Տեսանյութ)
Այսօր, 16:55
Նախապատրաստական փուլում ենք, 2025թ.-ին կանենք. Գնել Սանոսյանը՝ «Ատոմային նոր էներգաբլոկի կառուցում» ՓԲԸ-ի ստեղծման աշխատանքների մասին
Այսօր, 16:45
Մի՛ բոյկոտեք առաջիկա խաղը, ձե՛ռք բերեք վաղվա խաղի տոմսեր. FAF-ը հայտարարություն է տարածել
Այսօր, 16:35
Ակբա բանկը և American Express-ն ընդլայնում են համագործակցությունը Հայաստանում
Այսօր, 16:23
«Սիմֆոնիկ հայ ֆիլմ» բարեգործական համերգի հասույթը կազմել է 12 մլն 500,000 դրամ
Այսօր, 16:17
Քրեական հեղինակություն «Ֆազի» սպանության կազմակերպիչների վերաբերյալ քրեական գործը դատախազն ուղարկել է դատարան
Այսօր, 16:08
Երևանում փեսան դանակարահել է աներոջը
Այսօր, 16:06
Խաղաղության պայմանագրի շուրջ Ադրբեջանի հետ հիմա ավելի համագործակցաբար, ավելի կառուցողական մթնոլորտում ենք աշխատում. Արարատ Միրզոյան
Այսօր, 15:59
Հայաստանը ներկայացնող պարային զույգը դարձել է մեծահասակաների 10 պարաձևերով աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր
Այսօր, 15:57
Բնակարանային գողություն՝ Սիսիանում. 44 և 22 տարեկան տղամարդիկ խոստովանել են արարքը
Այսօր, 15:55
Մարաշում հարևանների վեճն ավարտվել է դանակահարությամբ
Այսօր, 15:52
Ընդդիմությունը հաջորդ խորհրդարանում չի լինի, մենք կրկին կլինենք իշխանություն. Ալեն Սիմոնյանը «երկու լավ լուր» հայտնեց
Այսօր, 15:39
Օկուպացված տարածքների հարցը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ. Պաշտպանության նախարար (Տեսանյութ)
Այսօր, 15:36
Բացահայտվել են կաշառքի պատրվակով 13.000 դոլար և մասնավոր ոլորտում կաշառք ստանալու, պաշտոնատար անձի կողմից կաշառք ստանալու և կոռուպցիոն բնույթի այլ հանցանքների դեպքեր
Այսօր, 15:26
Զորակոչը շարունակում է ՀՀ-ի մարտահրավերներից մեկը մնալ. զավակին հրաժարեցնում են քաղաքացիությունից, որ բանակում չծառայի. Սուրեն Պապիկյան (Տեսանյութ)
Այսօր, 15:19
Ասկերանի քաղաքապետի նկատմամբ հանրային քրեական հետապնդումը դադարեցվել է
Այսօր, 15:13
Անահիտ Մանասյանն աշխատանքային այցով Սյունիքում է
Այսօր, 15:07
Ավելի քան 10կգ. թմրամիջոցների մաքսանենգությանն օժանդակելու և իրացնելու նպատակով ապօրինի շրջանառության վարույթի նախաքննությունը, 4 անձի մասով, ավարտվել է
Այսօր, 15:02
Վահե Ղազարյանը Հունաստանի միգրացիայի և ապաստանի նախարարին հրավիրել է Հայաստան
Այսօր, 15:00
Հայաստան-Սերբիա հարաբերություններն անցած երեք տասնամյակներում սերտացել են
Այսօր, 14:52
2025-ի բյուջեն 1 դրական բան ունի` ԱԽՔ Արմեն Գրիգորյանին ասել են`«ձենդ կտրի». բրնձաբուծության մասին խոսք չկա. Արթուր Խաչատրյան
Այսօր, 14:36
Ուրուգվայից Ադրբեջանին կոչ են արել ազատ արձակել բոլոր հայ ռազմագերիներին և պատանդներին
Այսօր, 14:25
Երբ փոքր էի, լացում էի Կիլիկիայի համար, բայց հետո հասկացա, որ Կիլիկիան իմ պատմական հայրենիքը չէ. Հովիկ Աղազարյան (Տեսանյութ)
Այսօր, 14:11
Հայաստանի երեխաները քաղցրավենիք օգտագործելու ցուցանիշով աշխարհի 51 երկրի ցանկում առաջինն են
Այսօր, 14:05
Հրդեհ` Ապարանում. այրվել է անասնագոմի տանիքը և 1,400 հակ անասնակեր
Այսօր, 14:03
Արմենակյան փողոցում գիշերային ժամերին շարունակվում են միջին նորոգման աշխատանքները
Այսօր, 13:58
Նողկալի էր տեսնել Կոնջորյանի բացատրությունը, թե իրենք գերիների հարցով գիշեր ու ցերեկ աշխատում են. Ժաննա Ալեքսանյան
Այսօր, 13:44
Միգուցե, «Ապագա կա՛, կա՛ ապագա» ձեր կարգախոսը թուրքական աշխարհո՞ւմ է. Արծվիկ Մինասյանը`ՔՊ-ին (Տեսանյութ)
Այսօր, 13:36
Գերիների վերադարձի հարցն իշխանությունների օրակարգում չի, նրանք մտածում են օր առաջ «Խաղաղության պայմանագրի» կնքման մասին. Վերլուծաբան
Այսօր, 13:25
Եթե իշխանությունը որոշեր Գյումրիում ճնշել, ապա մեծամասնություն չկազմող խմբակցությունից մի քանի հոգի ուղղակի կընտրեին ՔՊ թեկնածուին. Վահագն Ալեքսանյան
Այսօր, 13:11
Շրջաններում սպասվում են տեղումներ, լեռնային շրջաններում՝ ձյուն
Այսօր, 12:54
«Բոլոր խոստումներն իրականացնելու ենք». Անահիտ Ավանեսյանը հիմա էլ վստահեցնում է` Առողջության համապարփակ ապահովագրությունը ներդրված կլինի 2026-ին
Այսօր, 12:50
Մաշտոցի պողոտայի՝ Իսահակյան փողոցից մինչև Թումանյան փողոց հատվածի երթևեկությունը ժամանակավորապես կդադարեցվի
Այսօր, 12:46
Երևանում ԱՄՆ դեսպանատան մոտ տղամարդու ինքնազգացությունը վատացել է․ նրա կյանքը հաջողվել է փրկել
Այսօր, 12:36
Երկրների միջև փոխանակվող հաշվետվությունն արդեն հասանելի կլինի նաև մեր երկրի հարկային մարմնին
Այսօր, 12:28
«Արխային կարաք ունենաք». ՔՊ-ականը վստահեցնում է` Մասիս սարի նկարն ունի ու «պրոբլեմ չունի» (Տեսանյութ)
Այսօր, 12:22
LIVE. «Գոյ»-ի անձնակազմի բողոքի ակցիան ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց
Այսօր, 12:14
ԳԱԱ-ին կարելի է դատական կարգով պատասխանատվության կանչել մի շարք անօրինականությունների համար. Հայկ Դեմոյան
Այսօր, 12:10
Հորս ձերբակալմամբ հստակ ուղերձ է հղվել՝ ոչ մի հայ անվտանգ չէ, դա կարող է պատահել բոլորիդ հետ. Ռուբեն Վարդանյանի որդի
Այսօր, 12:06
Ճամբարակում վթարի հետևանքով 49-ամյա տղամարդը մահացել է
Այսօր, 11:56
Ադրբեջանը սպառնում է, որ ամենատարբեր միջոցներով հասնելու է Հայաստանի նկատմամբ ճնշումների և պատժամիջոցների. Աբրահամյան
Այսօր, 11:46
Կասեցվել է «Ռագմակ» ընկերության տոմատի մածուկի արտադրական գործունեությունը
Այսօր, 11:39
Հայաստանի բասկետբոլի հավաքականի բասկետբոլիստը հանդես կգա Ուրուգվայում
Այսօր, 11:32
Ելնելով միջազգային իրավունքի և մարդու իրավունքների հիմնարար դրույթներից, Ադրբեջանը պարտավոր է անհապաղ ազատ արձակել բոլոր հայ գերիներին․ Հայտարարություն
Այսօր, 11:29
Ժամանակավորապես կդադարեցվի Հայաստան բնական գազի մատակարարումը
Այսօր, 11:27
Միրզոյանն ու Օլլե Բուրելը քննարկել են Երևանի և Ստոկհոլմի միջև համագործակցության հաստատման հնարավորությունները
Այսօր, 11:25
Արարատ Միրզոյանն այցելել է «Ericsson» ընկերություն
Այսօր, 11:23
Երևանում «Mercedes»-ը վրաերթի է ենթարկել կին հետիոտնի. բժիշկներին չի հաջողվել փրկել նրա կյանքը
Այսօր, 11:18
Դպրոցների և մանկապարտեզների շինարարության մեկնարկի ժամկետը կկրճատվի
Այսօր, 11:06
«Եթե ուզում ես շատ արտահայտել քո սերը Մասիսի նկատմամբ, ասա, որ «թուրքերի Մասիս սարն եմ սիրում»». կանգնե՛ք, այսպես շարունակել չի կարելի. Արմեն Ռուստամյանը` ՔՊ-ին (Տեսանյութ)
Այսօր, 10:59
«Գոյ» թատրոնի՝ նստացույցի մասնակից դերասաններն այսօր ակցիա կիրականացնեն ՄԻՊ-ի գրասենյակի մոտ (Տեսանյութ)
Այսօր, 10:53
«Զվարթնոց» օդանավակայանում հայտնաբերվել է ավիացիոն անվտանգության աշխատակցի մարմինը
Այսօր, 10:50
Քաղաքացին մոտեցել է ԱԺ շենքին, սպառնացել բենզինը լցնել վրան ու պտուտակահանը մտցնել կոկորդը
Այսօր, 10:48
Չեղարկել տրանսպորտի թանկացման որոշումը և նոր քննարկումներ սկսել. տնտեսագետ
Այսօր, 10:37
Տիգրան Ավինյանն օրը սկսել է մարզումներով (Տեսանյութ)
Այսօր, 10:36
Բլինքենն ու Ֆիդանը քննարկել են Հարավային Կովկասում արժանապատիվ և կայուն խաղաղության հասնելու կարևորությունը
Այսօր, 10:30
Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Ճապոնիայի վարչապետին՝ վերընտրվելու կապակցությամբ
Այսօր, 10:26
«Ադրբեջանը՝ COP29-ը հյուրընկալող հանցավոր պետություն». Արտակ Բեգլարյանը հարցազրույց է տվել Ֆիգարոյին
Այսօր, 10:22
Տաթևի ճանապարհին կատարվելու են պայթեցման աշխատանքներ
Այսօր, 10:21
Ձմռանն ընդառաջ քաղաքապետարանը նախապատրաստում է տեխնիկան, աղ ու ավազ է կուտակվում
Այսօր, 10:18
Թմրամիջոց օգտագործելու համար ոստիկանության 47 ծառայողներ ազատվել են աշխատանքից, շատ մտահոգիչ թիվ է. Անդրանիկ Քոչարյան
Այսօր, 10:15
Վթար՝ Սեբաստիայի փողոցում. տուժածներ կան
Այսօր, 10:13
Միշուստինն այսօր աշխատանքային այցով կմեկնի Ադրբեջան
Այսօր, 10:12
Երևանում և մարզերի մի մասում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
Այսօր, 10:10
Անահիտ Մանասյանը Բնունիսում այցելել է 44-օրյա պատերազմում անմահացած Էդգարի տուն․ Լուսանկարներ
Այսօր, 10:06
Սյունիքի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է
Այսօր, 09:44
Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցությունները դեկտեմբերին նոր փուլ կմտնեն․ Հաջիև
Այսօր, 09:34
Սևանի մի շարք հասցներում 1 օր ջուր չի լինի
Այսօր, 09:04
«Ժողովուրդ». Ինչու են Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին կանչել դատարան
Այսօր, 09:02
«Հրապարակ». Հայաստանը կողմ քվեարկելուց բացի, նաև համահեղինակ է եղել ՄԱԿ-ում ընդունված ՌԴ բանաձևին
Այսօր, 09:00
«Ժողովուրդ». Եվրոպամետ ուժերն արդեն իսկ պատրաստվում են «պլան Բ»-ի. ի՞նչ են մտադիր անել
Այսօր, 08:59
«Հրապարակ». Ինչ որոշում ունի ՔՊ-ն Սիրունյանի՝ ԲԴԽ անդամ դառնալու հարցում
Այսօր, 08:58
«Ժողովուրդ». Էկոպարեկային ծառայության ներդրումը նախարարության համար արժեցել է 5.7 միլիարդ դրամ
Այսօր, 08:56
«Հրապարակ». Նիկոլայ Բաղդասարյանի կինն ազատության մեջ է․ կդատվի՞
Այսօր, 08:55
«Ժողովուրդ». Նախաքննական մարմինը երկարացնում է կալանքի ժամկետը, բայց աշխատանքի արդյունավետությունը չի երևում
Այսօր, 08:51
«Հրապարակ». Գյումրիում ՔՊ-ն ուզում է կառավարում ստանձնել Արամ Զավենիչի և Դոգի հետ համագործակցությամբ
12/11/2024 23:09
Գրետա Թունբերգը եկավ Հայաստան
12/11/2024 22:17
Լեռնային շրջաններում ձյուն կգա
12/11/2024 21:59
«Լուռ գիշերներում»․ կհնչեն ռուս կոմպոզիտորների հայտնի ստեղծագործությունները
12/11/2024 21:41
Կատարում, Ռուանդայում, Ուգանդայում ՀՀ դեսպաններ են նշանակվել
