Վարդենիս-Մարտակերտ. Ի՞նչ փուլում է ռազմավարական նշանակություն ունեցող ճանապարհի վերականգնումը

Այս գիշեր անցկացվեց «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի «Հեռուստամարաթոն-2014»-ը, որի ընթացքում հանգանակվեց 12 մլն 399 հազար 550 դոլար գումար: Ինչպես անցած տարի, այս տարի ևս նախատեսված է ամբողջ գումարն ուղղել Վարդենիս-Քարվաճառ-Մարտակերտ ռազմավարական նշանակություն ունեցող ճանապարհի վերականգնմանը:

Մինչ այդ` նոյեմբերի սկզբին, մեր թղթակիցն այդ ճանապարհով գնացել է Մարտակերտ և նկատել, որ այն տեղ-տեղ անգամ ասֆալտապատ է, սակայն որոշ հատվածներում դեռ ընթանում են հողային աշխատանքներ:

Aysor.am-ը ճանապարհի վերականգնման համար պատասխանատու բոլոր կառույցներից հետաքրքրվել է` ի՞նչ փուլում են աշխատանքներն ու, ի վերջո, կա՞ արդյոք մոտավոր ժամկետ ճանապարհի վերջնական վերականգնման ու շահագործման հանձնելու վերաբերյալ:

Այսպիսով, ըստ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի, ճանապարհն ունի 116 կմ երկարություն և 10 մ լայնություն, որից երթևեկելի (ասֆալտապատ) մասը կլինի 7 մետր (մյուս հատվածները հողապատ կողնակներն են):

Ինչպես պարզվեց, ՀՀ Տրանսպորտի և կապի նախարարությունը պատասխանատու է Վարդենիս-Քարվաճառ-Մարտակերտ ճանապարհի միայն մի փոքր` մոտ 13կմ երկարությամբ հատվածի համար:

Դրա վերաբերյալ նախարարությունից մեզ տեղեկացրեցին, որ հոկտեմբերի 28-ի դրությամբ ավտոճանապարհի Սոթք-Քարավաճառ խաչմերուկի 1-ին տեղամասից ամբողջովին հիմնանորոգվել է 12.15 կմ երկարությամբ ճանապարհահատված: Ընդ որում` «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամ ուղարկած մեր հարցմանն ի պատասխան նշվեց, որ այդ հատվածի 10.8 կմ-ում արդեն իրականացված է ասֆալտապատում, ինչպես նաև ավարտված են ինժեներական ցանցերի և 6 կամուրջների կառուցման աշխատանքները:

Վարդենիս-Քարվաճառ-Մարտակերտ ավտոճանապարհի Սոթք-Քարավաճառ խաչմերուկի 1-ին տեղամասի 13.65 կմ երկարությամբ հատվածի հիմնանորոգման աշխատանքներն իրականացնում է «Կապավոր» ՍՊ ընկերությունը:

Այդ հատվածի հիմնանորոգման աշխատանքների իրականացման համար կնքված պայմանագրի արժեքը կազմում է 1 մլրդ. 699 մլն. ՀՀ դրամ, իսկ 2014 թվականի հոկտեմբերի 28-ի դրությամբ կատարված աշխատանքների համար ընկերությանը վճարվել է 1 մլրդ. 133 մլն. ՀՀ դրամ:

Համաձայն նույն պայմանագրի` որպես Սոթք-Քարավաճառ խաչմերուկի 1-ին տեղամասի (13.65 կմ) վերականգնման աշխատանքների ավարտ սահմանված է այս տարվա նոյեմբերի 30-ը:

Վարդենիս-Քարվաճառ-Մարտակերտ ճանապարհի մյուս հատվածների վերականգնման աշխատանքների վերաբերյալ տեղեկատվություն ստանալու համար դիմեցինք նաև «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամ և ԼՂՀ Քաղաքաշինության նախարարություն:

Վերջինս մեզ տրամադրեց ճանապարհի բոլոր հատվածներում աշխատանքներ կատարելու մրցույթը շահած ընկերությունների տվյալները. Ըստ պատասխանի` կայացած մրցույթը շահել են արցախյան 6 կազմակերպություն.

1. «Կապավոր» ՍՊԸ ` Վարդենիս-Սոթք տեղամաս` 22.05 կմ,
2. «Դորոժնիկ» ՍՊԸ ` Սոթք-Քարվաճառի խաչմերուկ տեղամաս` 17.85 կմ,
3. «Վրեժ» ՓԲԸ` Սոթք-Քարվաճառի խաչմերուկ տեղամաս` 8.47 կմ,
4. «Քարավան» ՍՊԸ` Քարվաճառի խաչմերուկ-Դրմբոն տեղամաս` 32.4 կմ,
5. «Վիրաժ» ԱԿ `Քարվաճառի խաչմերուկ-Դրմբոն տեղամաս` 10.4 կմ,
6. «Ճանշին» ՓԲԸ ` Դրմբոն-Մարտակերտ տեղամաս`14.9 կմ:

«Հայաստան» համահայկական հիմնադրամն էլ ներկայացրեց ընթացող աշխատանքները ճանապարհի բոլոր տեղամասերում: Այսպիսով`

«Վարդենիս-Մարտակերտ ավտոճանապարհի Սոտք-Քարվաճառ, 1-ին տեղամաս (13.65կմ 1-ին և երկրորդ փուլեր) և Սոտք-Քարվաճառի խաչմերուկ, 2-րդ տեղամաս (8.4կմ, առաջին փուլ) 1-ին տեղամասում հողային աշխատանքները մոտենում են ավարտին, իրականացված է ասֆալտապատում 10.8կմ հատվածում: Ավարտված են ինժեներական ցանցերի և 6 կամուրջների կառուցման աշխատանքները: 2-րդ տեղամասում ընթանում են հողային աշխատանքներ:

Ավտոճանապարհի Քարվաճառի 3-րդ. 4-րդ և 5-րդ տեղամասերում հիմնական հողային աշխատանքներն ավարտվել են: Ներկայումս կատարվում են շեպերի ուղղում և տեղադրվում են ջրահեռացման խողովակներ, ափապաշտպան կառույցներ:

Ավտոճանապարհի Քարվաճառ խաչմերուկից դեպի Չարեքթար 22.4կմ (2 տեղամաս) կատարվում է կամուրջների վերանորոգում:

Ավտոճանապարհի Չարեքթար-Դրմբոն 20.4 կմ հատվածի (2 տեղամաս) վրա` Գետավան գյուղի հատվածում, կատարվում են եզրաքարերի կառուցման աշխատանքներ:

Դրմբոն-Ալիշան-Մեծ Շեն 14.8կմ հատվածի վրա ավարտին են մոտենում հողային աշխատանքները:

Մեծ Շենից Մարտակերտ 8.2կմ հողային աշխատանքներն ավարտված են: Կատարվում են ինժեներական կառույցների տեղադրման աշխատանքներ, ներառյալ ջրահեռացման խողովակներ, ափապաշտպան կառույցներ:

Ներկայումս ճանապարհը պատված է խտացված հողային պաստառով և երթևեկելի է բոլոր տեսակի մեքենաների համար»:

Հիմնադրամից հետաքրքրվեցինք նաև ճանապարհի հետ կապված ֆինանսական հարցերով.

«Ճանապարհի ընդհանուր արժեքը նախնական հաշվարկներով կազմում է շուրջ 13 միլիարդ ՀՀ դրամ: Իսկ մինչ այժմ կատարված աշխատանքների ծավալը կազմում է 4.570.000.000 ՀՀ դրամ` ներառյալ նախագծումը, շինաշխատանքները և տեխնիկական ու հեղինակային հսկողությունը:

Առաջին փուլով ստանձնած աշխատանքներն, ինչպես և նախատեսված է պայմանագրերով, կավարտվեն տարեվերջին: Այս տարվա դրամահավաքը կուղղվի ճանապարհի երկրորդ փուլով նախատեսված` ասֆալտապատման աշխատանքներին, իսկ ճանապարհի ամբողջական աշխատանքների ավարտի մասին հնարավոր կլինի հայտարարել միայն դրամահավաքի արդյունքների ամփոփումից հետո»:

Եվ, ի վերջո, շատ է խոսվում այս ճանապարհի կարևորագույն ռազմավարական նշանակության մասին: ԼՂՀ Քաղաքաշինության նախարարությունից հետաքրքրվեցինք`ի՞նչ կտա այն Արցախի հյուսիսին:

«Այս ճանապարհը մեծ կարևորություն ունի տնտեսական և հումանիտար տեսակետից ու, ինչպես բազմիցս նշվել է, այն այլընտրանքային և ռազմավարական նշանակության ճանապարհ է Հայաստանի ու Լեռնային Ղարաբաղի աշխարհաքաղաքական պայմաններում:

Երևան-Գորիս-Ստեփանակերտ մայրուղուց հետո սա երկրորդ ճանապարհն է, որն իրար է կապում ՀՀ-ն ու ԼՂՀ-ն: Այս մայրուղին առաջին հերթին կարևոր է ԼՂՀ Մարտակերտի ու Շահումյանի շրջանների համար, որոնք տնտեսական առումով կապված են հատկապես ՀՀ Վարդենիսի ու Մարտունու տարածաշրջանին:

Մոտ 30 գյուղ կստանան տնտեսական զարգացման հեռանկար: Նորակառույց ճանապարհը թույլ կտա խթանել ԼՂՀ նշված շրջաններում վերաբնակեցումն ու սոցիալ-տնտեսական զարգացումը: ճանապարհի հարակից տարածքներում նախատեսվում է կառուցել հասարակական նշանակության օբյեկտներ, որը խթանելու է նաև տուրիզմը Շահումյանի ու Մարտակերտի շրջաններում, իսկ դրանք հարուստ են մշակութային կոթողներով: Հանքարդյունաբերության տեսակետից նույնպես ակնկալվում է արձանագրել մեծ առաջընթաց»:

Երեկ` «Հեռուստամարաթոն-2014»-ի եթերում, նույն` ճանապարհի նշանակության մասին հարցը, տրվեց նաև Հայ Առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգև Արքեպիսկոպոս Սրբազանին, ում պատասխանով էլ ցանկանում ենք ավարտել ճանապարհի նշանակության վերաբերյալ քննարկումները.

«Մարդու մարմինը մի քանի երակ ունի, մի երակով` ապրել չի կարող: Նույն սկզբունքով` երկիր էլ պիտի մի քանի երակ ու կապող ճանապարհներ ունենա»,- ասաց Սրբազանն ու ավելացրեց.

«Այստեղ գալուց առաջ մեր զինվորների հետ հանդիպեցի` ասացին` բարի գնաք ձեր գործով ու բարի լուրերով վերադառնաք, քանի որ այդ ճանապարհը մեզ ու բոլորիս շատ է պետք: Այդ ճանապարհը բոլորիս համար անվտանգության ճանապարհ է լինելու…»