26/12/2014 14:48
Ամանորյա թոհուբոհի մեջ չպետք է մոռանալ տոնի իսկական խորհուդը. Քահանա
Ամեն տարի մարդիկ ոգևորվում են Ամանորից, բայց նրանց մեծ մասը մոռանում է տոնի իսկական խորհուրդը: Այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում նման տեսակետ հայտնեց Արարատյան հայրապետական թեմի Արաբկիր համայնքի հոգևոր հովիվ Տեր Բաբկեն քահանա Հայրապետյանը:
«Ամանորն իր խորհուրդն ունի, իսկ ժողովուրդը տոնական այս թոհուբոհի հետ չպետք է մոռանա հոգևորի մասին»,- ասաց քահանան՝ նշելով, որ Ամանորը նորի խորհուրդն է իր մեջ ներառում, և մարդիկ պետք է ընկալեն ոչ միայն ժամանակի փոփոխությունը, այլև՝ նորոգեն իրենց հոգիներն ու սրտերը:
«Մարդկությունն իր ամբողջ ընթացքի մեջ ունեցել է սկիզբ: Սկիզբ եղավ նաև դրախտում: Առաջին արարումը Աստված տվեց մարդուն: Մարդուն կյանք տալը, ընտանիք ստեղծելու հնարավորությունը ևս նոր սկիզբ է: Կյանքն Աստծո տված ամենամեծ պարգևն ու նվերն է մարդուն»,- ասաց քահանան՝ շարունակելով, որ Ամանորի մասին խոսելիս միայն կերուխումը չէ, որ պետք է պատկերացնեն. այն ի սկզբանե եղել է հոգևոր տոն:
Պատմության ընթացքում, տարբեր ազգեր տարբեր ամիսներ են տոնել իրենց Նոր տարին, իսկ հայերը այն նշել են Նավասարդ ամսվա մեկին, երբ որ Հայկը տապալեց Բելին: Հին տոմարով հայերը Նոր տարին միշտ նշել են օգոստոսի 11-ին: Հետագայում արդեն, Սիմոն Երևանցի Կաթողիկողի տոմարը համապատասխանեցրեցին հայ եկեղեցու հետ և հետագայում հայերը սկսեցին Ամանորը նշել այդ օրվանից հայերը հունվար ամսից:
«Հունվար ամիսը առաջին ամսվա առաջին օրն է, և քանի որ Ամանորը խորհրդանշում էր նոր կյանք, նոր սկիզբ, ուստի հայերը սկսեցին նշել այդ օրը»,- մանրամասնեց տեր Բաբկենը:
Նա նշեց, որ հունվար ամսին Ամանոր նշել են հին հռոմեացիները, որը կապված է եղել Յանուսի հետ, ով Հին հունական դիցաբանության մեջ եղել է Ժամանակի աստվածը: «Երկու դեմք ուներ Յանուսը, որոնցից մեկը նայում էր հետ, իսկ մյուսն՝ առաջ: Դա նշանակում է, որ Ամանորը նաև հին ու նոր կյանքի խորհուրդն ունի իր մեջ: Տարբեր ազգեր տարբեր օրեր են նշել Նոր տարին, սակայն հայերն Ամանորն առանձնահատուկ են նշել»,- մանրամասնեց քահանան՝ շարունակելով, որ նախկինում հայերի սեղաններին եղել են ոչ թե բդախառն ուտեստներ, այլ՝ հոգևոր, պահքային ուտելիքներ:
«Ամբողջ ամառվա ընթացքում հայերը հավաքել են բարիքներն ու սեղանին դրել այն, ինչ պասային կերակուր է համարվել: Եղել է ընդեղեն, չորացրած մրգեր, պասուց տոլմա, իսկ միմյանց շնորհավորել են այդ բարիքներով: Փոխվել են ժամանակները, փոխվել են՝ մարդիկ: Մեզանում գնալով հեռվանում է այս ավանդույթը»,- ասաց Տ. Բաբկենը:
Ու թեև քահանան գտնում է, որ այդ թոհուբոհի հետ հայերը երբեմն մոռանում են տոնի իսկական խորհուրդը, սակայն այսօր էլ մեծ թվով հավատացյալներ շարունակում են գալ եկեղեցի և իրենց աղոթքն հղել առ Աստված:
«Մեր ժողովուրդը տոնի նախորդող օրը ստանում է Հայրապետական օրհնությունը, և արդեն հունվարի մեկի առավոտյան տրվում է Սուրբ պատարագ բոլոր եկեղեցիներում: Մեզնում այսօր էլ շատ են այն մարդիկ, ովքեր դեկտեմբերի 31-ին գալիս են եկեղեցի, աղոթում, որից հետո գնում են տներն ու Նոր տարին դիմավորում»,- նշեց քահանան:
Խոսելով Սուրբ ծննունդի մասին՝ քահանան նկատեց, որ հայերի միջից վերջին շրջանում անհետացել է փոքր պահքի սովորությունը: «Ամանորն, իհարկե, իր մեջ մեծ խորհուրդ ունի, որը նախորդում է Սուրբ ծնունդին: Աշխարհի համար նորություն դարձավ այն, որ Աստված ինքը մարմնացավ ու դարձավ մարդ: Սա ամենաթանկ նվերն է, որ ժողովուրդները ստացել են Աստծուց: Սուրբ ծննդյան խորհուրդը մեր սեփականությունն է, որով մեր կյանքն է իմաստավորվում: Մենք այսօր էլ գտնվում ենք այնպիսի ձեռքերում, որին պետք է հավատալ»,- նշեց քահանան:
