Ո՞վ, ե՞րբ և ինչպե՞ս. Պարսկական աշտարակի առեղծվածը

Նորից Երևանն ալեկոծվեց հերթական քաղաքաշինական «գլուխգործոցի» հնարավոր կառուցման լուրից։ Այս անգամ կառուցապատման «տերը» պարսկական «Դիդաս ինտերնեշնլ ՍՊ» ընկերությունն է, որը մեծ ցանկություն ունի Երևանի կենտրոնում, Մոսկվա կինոթատրոնի, Նկարիչների Միության և Երևան հյուրանոցի հետնմասում սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող տարածքում բազմահարկ հյուրանոց կառուցել։ Կառույցի հարկայնության հետ կապված տարբեր լուրեր են շրջանառվում. այնուամենայնիվ այն նախատեսված է առավելագույնը 25 հարկ բարձրությամբ։ Մամուլը տարաբնույթ մեկնաբանություններ տվեց այս իրադարձությանը, քաղաքապետրանը՝ նույնքան պարզաբանում։ Փորձեցինք ճշտել, թե ինչը ե՞րբ և ինչպես է տեղի ունեցել…

Նախապատմություն՝ մեկնաբանություններով

Պարզվում է` դեռևս 2009 թ. մարտին, նույն այն ժամանակահատվածում, երբ հանրության ուշադրության կենտրոնում էր Մոսկվա կինոթատրոնի ամառային դահլիճի ճակատագիրը, Երևանի քաղաքապետարանը «Դիդաս ինտերնեշնլ» ՍՊ ընկերությանը 2 տարի ժամկետով ճարտարապետահատակագծային առաջադրանք է տրամադրել՝ հյուրանոցային համալիր կառուցելու համար: Այստեղից սկսվում է պատմության ոդիսականը։

ՀՀ ճարտարապետների միության նախագահ Մկրտիչ Մինասյանը, ով երկար տարիներ Երևանի քաղաքաշինական խորհրդի կազմում է, Aysor-ի հետ զրույցում փաստեց, որ այդ տարածքը ժամանակին պատկանում էր Նկարիչների միությանը. «Եթե չեմ սխալվում՝ դեռևս 1996 թ.-ին նրանք այն վաճառեցին։ Իհարկե, այդ հողատարածքը, հնարավոր է, նորից վերավաճառված լինի. հիմա հողի սեփականատերը պարսկական ընկերությունն է»,- ասաց նա։

Մ. Մինասյանը նաև հիշեց, որ տարածքի կառուցապատման համար նախկին քաղաքապետ Երվանդ Զախարյանի ժամանակ էլ քաղաքաշինական խորհրդում քննարկում է եղել, բայց այն մերժվել է։ «2009-ին էլ քաղաքաշինական խորհուրդը բացասական եզրակացություն տվեց։ Այդտեղ ընդհանրապես չի կարելի թույլատրել, որ բարձրահարկ կառուցվի, ոչ թե 50, կամ 25, այլ նույնիսկ՝ 10 հարկանի։ Մեր վերաբերմունքը որոշակի է, այնտեղ չի կարելի բարձրահարկ շենք կառուցել. այն կփչացնի ողջ միջավայրը։ 2009 թ.-ին ճարտարապետանախագծային այդ առաջարկը մենք մերժել ենք։ Շինթույլտվությունը տրվել է Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Սամվել Դանիելյանի կողմից։ Քաղաքաշինական խորհուրդը խորհրդակցական ձայն ունի։ Մենք ընդամենը մեր տեսակետն ենք արտահայտել»,- ասաց Մ. Մինասյանը։

Օրենքը փաստում է

Պարզաբանում 1. ՀՀ կառավարության 2004 թ. հուլիսի 10-ի N 1616 որոշմամբ հաստատված է Երևան քաղաքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը, որի մեջ ներառված են Մոսկվա կինոթատրոնը, Նկարիչների Միությունը և Երևան հյուրանոցը։

Պարզաբանում 2. «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 4-րդ հոդվածը փաստում է, որ «Հուշարձանների պահպանության և օգտագործման բնագավառի օբյեկտներն են՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող հուշարձաններն իրենց պահպանական գոտիներով. դրանց շրջապատող պատմական միջավայրը՝ կառուցապատումը, բնական կամ արհեստական լանդշաֆտը»:

Այսինքն՝ այստեղից կարելի է մի պարզ հետևություն անել. Նախ՝ այս հողատարածքն ընդհանրապես իրավունք չունեին վաճառելու, ապա՝ պատմական արժեք հանդիսացող միջավայրում, որտեղ կան հուշարձան շենքեր, և շատ խիտ է կառուցապատումը, չի կարելի բարձրահարկերի կառուցում թույլ տալ։

Ինչի՞ց էր անտեղյակ ՀՀ ճարտարապետների միության նախագահը

«Բոլոր չափանիշները հաշվի առնելով՝ այդ տեղում մենք ոչ նպատակահարմար ենք գտնում այդ կառույցը»,- ասաց Մ. Մինասյանը։

Իսկ թե ինչո՞ւ ՀՀ ճարտարապետների միությունն ու քաղաքաշինական խորհրդի հարգարժան կազմը անցած ողջ շրջանում չի բարձրաձայնել Երևանի նախկին գլխավոր ճարտարապետ Սամվել Դանիելյանի այս քայլի մասին, եթե ըստ իրենց՝ այդ վայրում բարձրահարկի կառուցումն անթույլատրելի է, իսկ նախկին գլխավոր ճարտարապետի քայլը՝ սխալ, Մ. Մինասյանը պատասխանեց, որ ինքը չի էլ իմացել, որ Սամվել Դանիելյանն այդ կառույցի համար ճարտարապետահատակագծային առաջադրանք է տվել։ «Այդ մասին ես այսօր իմացա։ Մենք ի՞նչ ենք իմանում, թե ո՞ր օբյեկտի համար ի՞նչ առաջադրանք է տրվում։ Մենք հաշվել ենք, որ հարցը փակված է»,- ասաց նա, ըստ էության՝ հակասելով ինքն իրեն։

Ի վերջո, հարց է` ինչո՞ւ Մոսկվա կինոթատրոնի քանդման հետ կապված աղմկոտ պատմության օրերին մասնագետ և ոչ մասնագետ ակտիվիստները համառորեն լռեցին պարսիկների երազած կառույցի մասին:

Ի՞նչ է ասում քաղաքապետարանը

Փաստ է, որ Երևանի նախկին գլխավոր ճարտարապետ Սամվել Դանիելյանի որոշմամբ՝ 2 տարի ժամկետով ճարտարապետահատակագծային առաջադրանք է տրամադրվել, որպեսզի այդ ընթացքում «Դիդաս ինտերնեշնլ ՍՊ» ընկերությունը քաղաքապետարան ներկայացնի կառույցի նախագիծը: Եվ քանի որ 2011թ. մայիսի 18-ին լրացել է ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքի գործողության ժամկետը, իսկ նախագիծ այդպես էլ չի ներկայացվել, մայիսի 31-ին նշյալ կազմակերպության ներկայացուցիչները նորից դիմել են քաղաքապետարանի ճարտարապետաշինարական վարչություն՝ խնդրելով երկարեցնել ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքի ժամկետը։

Երևանի քաղաքապետարանի տարածած հաղորդագրության համաձայն՝ Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Նարեկ Սարգսյանի հանձնարարությամբ` Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի ճարտարապետության և քաղաքաշինության վարչությունը մերժել է ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքի ժամկետի երկարացումը, քանի դեռ քաղաքաշինական խորհրդի քննարկմանը նախագիծ չի ներկայացվել, քանի որ, ինչպես նշվում է հաղորդագրության մեջ. «Առ այսօր կառուցապատողի կողմից պաշտոնապես Երևանի քաղաքաշինական մեծ խորհրդի քննարկման համար անհրաժեշտ ցուցադրանյութեր չեն ներկայացվել: Ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքի ժամկետների երկարացման հարց կարող է քննարկվել համապատասխան կառույցի նախագիծը Երևանի քաղաքապետին կից քաղաքաշինական մեծ խորհրդի կողմից քննարկման և եզրակացության հիման վրա, ուստի Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի ճարտարապետության և քաղաքաշինության վարչությունն առաջարկել է դիմողին` ներկայացնել համապատասխան նախագիծ»։

Պարազաբանում է Երևանի նախկին գլխավոր ճարտարապետը

Երևանի նախկին գլխավոր ճարտարապետ Սամվել Դանիելյանը, ում վերագրվում է այս շիլաշփոթի հիմնական դերակատարումը, մեզ հետ ունեցած զրույցում՝ պարզաբանելով տեղի ունեցածը, ասաց. «Մեզ առաջարկ է եղել այդտեղ 40 հարկանի շենքի տեղադրման մասին, ինչը մենք մերժել ենք։ Որպեսզի նրանք կարողանան էսքիզային նախագիծ ներկայացնել՝ նրանց տրվել է ճարտարապետանախագծային առաջադրանք։ Այդ առաջադրանքում հաշվի են առնվել մի շարք խնդիրներ, և դրված են սահմանափակումներ. մասնավորապես այնտեղ գրված է եղել, որ շենքի բարձրությունը կարող է լինել առավելագույնը 25 հարկ՝ նկատի ունենալով հրապարակից երևալու խնդիրը։ Խնդիր էր դրված նաև հարակից շենքերից որոշակի հեռավորության վրա գտնվելը, ազատ տարածք, ավտոկայանատեղերի հնարավորությունն ապահովելը, նաև մետրոյի առկայությունը, որովհետև այդ հատվածով են անցնում մետրոյի գծերը, թունելները. այս ամեն ինչը հաշվի առնելով՝ շատ հավանական էր, որ այնտեղ նույնիսկ 25 հարկի հարկայնությունը կարող էր փոխվել։ Նրանց ուղղակի հնարավորություն է տրվել որոշակի սահմանափակումներ պահպանելով՝ ներկայացնել էսքիզներ, որը հետագայում կդրվեր քաղաքաշինական խորհրդի քննարկմանը։ Ես ինքս էլ այն կարծիքն ունեմ, որ այդ տարածքում այդ հարկայնությամբ կառույց անթույլատրելի է»,- ասաց Ս. Դանիելյանը։

Նա նաև նշեց, որ ըստ ՃՀԱ-ի ընդգծված է, որ «Մոսկվա կինոթատրոնի և Նկարիչների միության շենքերի միջանկյալ հատվածում, որը Կենտրոն համայնքի տարածքի գոտիավորման նախագծով սահմանված է որպես պատմամշակութային հուշարձանների պահպանման գոտիների համակարգում ընդգրկված տարածք, հարկայնությունը պետք է սահմանափակել Մոսկվա կինոթատրոնի և ՀՀ նկարիչների միության շենքերի բարձրությամբ։ Այդ առաջադրանքը տրվել է միայն նրա համար, որպեսզի մարդիկ կարողանան դրա հիման վրա իրենց սահմաններն իմանալ և դրանց շրջանակներում ինչ-որ բան անել»,- ասաց Երևանի նախկին գլխավոր ճարտարապետը։

Ս. Դանիելյանը փաստեց նաև, որ էսքիզներ չեն ներկայացվել, սակայն ինքը գիտե, որ «Դիդաս ինտերնեշնլ ՍՊ» ընկերությունը տարբեր էսքիզներ արել է, դրսում էլ է էսքիզներ պատվիրվել, բաց պատրաստի էսքիզ, որը կդրվեր քննարկման, չի եղել։ «Եթե նրանք այդ էսքիզները չեն ներկայացրել, նշանակում է, որ չեն տեղավորվում մեր պահանջների մեջ»,- նման եզրակացություն արեց Ս. Դանիելյանը։

Եզրահանգում

Ի դեպ, Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Նարեկ Սարգսյանը, խնդրի վերաբերյալ պարզաբանումներ տալով, արդեն իսկ բացասաբար է արտահայտվել խնդրո առարկա տարածքում 40, 30, նաև` 25 հարկանի շենքի կառուցման վերաբերյալ:
Նարեկ Սարգսյանը մեզ հետ ունեցած զրույցում էլ ասաց, որ նման հարկայնության կառույց մայրաքաղաքի այդ հատվածում չի կառուցվի։ Մշակույթի նախարարությունից էլ՝ մեր հարցմանն ի պատասխան պաշտոնապես տեղեկացրին, որ ՀՀ հուշարձանների պահպանության գործակալություն նշյալ ընկերության կողմից էսքիզային նախագիծը համաձայնեցնելու վերաբերյալ դիմում չի ներկայացվել։

Այնպես որ, այս ամենից մնում է հուսալ, որ պաշտանական պատասխանները չեն մնա օդում ու Երևանի կենտրոնի այդ հատվածը չի ձևախեղվի «Պարսկական» կամ որևէ այլ աշտարակի կառուցմամբ։