ԲՈՀ-ի նախագահը՝ կառույցից բողոքողների ու նախարարի նկատողության մասին

Վերջին օրերին Aysor.am-ն անդրադարձել էր Բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի գործունեության վերաբերյալ մի խումբ գիտնակների դժգոհություններին: Այս դժգոհությունների, ինչպես նաև՝ ԿԳՆ Արմեն Աշոտյանի կողմից ԲՈՀ նախագահին տրված նկատողության վերաբերյալ մենք զրուցեցինք ԲՈՀ նախագահ Արտուշ Ղուկասյանի հետ:

- Պարոն Ղուկասյան, ի՞նչ եք կարծում, ո՞րն է նախարարի կողմից ձեզ տրված նկատողության հիմքը:

-Նախ ես ցանկանում եմ հերքել այն հիմքը, որը դուք եք նշում ձեր նյութում: Հերքում եմ, որ երիտասարդ գիտնականների առաջարկությունների քննարկման հետ կապված կան ձգձգումներ: Հիմա ցանկանում են ներկայացնել ամբողջ իրավիճակը:

Երիտասարդ գիտնականների մի խումբ այս տարվա մարտի 22-ին իսկապես դիմել է նախարար Արմեն Աշոտյանին ԲՈՀ գործող աստիճանաշնորհման կանոնակագում փոփոխություններ կատարելու մասին առաջարկով: Առաջարկությունը քննարկվել է նախարարի մոտ: Ասեմ, որ երիտասարդների առաջարկությունների մեջ իսկապես կան մի քանի հետաքրքիրները, որոնք կարելի է հաշվի առնել հետագա փոփոխությունների ժամանակ: Օրինակ, լավ առաջարկներից մեկը վերաբերում է պաշտպանությունների պրոցեսը ավելի հրապարակային դարձնելուն և նշեմ, որ այդ գործով ԲՈՀ-ն էլ է հիմա զբաղվում: Պաշտպանությունների մասին ինֆորմացիան մենք պարտադիր տեղադրվում ենք մեր կայքում: Ինչպես ասացի, երիտասարդ գիտնականների այս առաջարկությունների հետ կապված քննարկումներ եղան նախարարի մոտ:

Այդ քննարկումներից հետո ևս մեկ խումբ երիտասարդներ դիմեցին նախարարին: Այս անգամ գրությունը եղել է հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի երիտասարդ գիտնականների խորհրդից: Երիտասարդներն ընդունելով առաջին խմբի արված առաջարկությունները, դժգոհում էին երկու կետից: Դրանցից մեկը վերաբերում է թեկնածուական կամ դոկտորական աստիճան ստանալու համար ազդեցության գործակից ունեցող արտասահմանյան ամսագրերում գոնե մեկ հադվածի տպագրությանը: Բանն այն է, որ հայագիտական մասնագիտությունների դեպքում այդ տպագրության խնդիրը շատ ավելի բարդ լուծելի է ու նման կետի ներառումը կարող է ինչ-որ տեղ անարդար լինել այս ոլորտի ներկայացուցիչների համար:

Ես կազմակերպեցի քննարկում, որին մասնակցեցին երկու խմբի երիտասարդներն էլ: Իրականում, շատ հաճելի ու ոգևորող է, որ երիտասարդները մտածում ու միջամտում են այս գործընթացներին: Ընդ որում նշեմ, որ քննարկումների արդյունքում այս հարցով ԲՈՀ-ը պիտի ընդունի որոշում, որը բավարարում է ոչ թե մի խումբ մարդկանց շահերը, այլ` ամբողջ գիտական հանրության: Մեկ քննարկում արդեն ասացի, որ եղել է: Հիմա ես առաջարկել եմ, որ քննարկումները շարունակվեն:

Եթե ամփոփեմ, պիտի ասեմ, որ իմ կարծիքով, սա չի կարող հանդիսանալ նկատողության հիմք, քանի որ այս առաջարկությունների հետ կապված չկան ձգձգումներ: Կան քննարկումներ, որոնք տարվում են հնարավորինս ճիշտ հայտարարի գալու համար: Նախարարի կողմից, կարծում եմ, սա ոչ միայն նկատողության արժանի հարց չէ, այլև, միգուցե, անգամ արժանի է խրախուսման: Բացի այդ ավելացնեմ, որ ինչ որոշում էլ մենք կայացնենք, դա լինելու է միայն առաջարկություն, քանի որ կանոնակարգային փոփոխությունները կարող է անել միայն կառավարությունը: ԲՈՀ-ը կանոնակարգային փոփոխություն կատարելու իրավասություն չունի:

-Պարոն Ղուկասյան, Դուք ժխտեցիք երիտասարդ գիտնականների առաջարկությունների հետ կապված ձգձգումները: Այդ դեպքում կնշե՞ք այլ պատճառ, որ նկատողության հիմք է դարձել: Ձեզ նախարարությունից նկատողության պատճառ չե՞ն ասել:

-Եթե դուք գտնեք այլ հիմքեր ու գրեք դրանց մասին, ես դրանք կա՛մ կհերքեմ, կա՛մ` կհաստատեմ: Բայց ես նախարարի հրամանների կամ ասածները հրապարակելու իրավունք ինձ չեմ վերապահում:

-Իսկ ի՞նչ կասեք ԲՈՀ-ի գործունեության վերաբերյալ բողոքների մասին, որոնց նույնպես անդրադարձել էինք:

-Հիմա դրա հետ կապված: Ձեր նյութում անդրադարձել էիք Դավիթ Ղարիբյանի աստիճանաշնորհման գործընթացի հետ կապված ձգձգումներին: Սկսեմ այն բանից, որ եթե Դավիթ Ղարիբյանը որևէ անգամ դիմի ԲՈՀ, ապա կտեսնի, որ ոչ մի րոպե նրա գործը մեր ուշադրությունից չի վրիպել:

-Պարոն Ղուկասյան, մեզ հետ զրույցում Դավիթ Ղարիբյանն ասաց, որ բազմիցս դիմել է ԲՈՀ: Եթե անգամ դա այդպես չէ, միթե տրամաբանական եք համարու՞մ, որ երիտասարդն առանց դիմելու ԲՈՀ կամ մասնագիտական հանձնաժողով, միանգամից աղմուկ կբարձրացներ ու կդիմներ ԶԼՄ-ներին:

-Այո', ճիշտ եք, այ դա անտրամաբանական է: Համենայնդեպս, ես` որպես ԲՈՀ-ի նախագահ, Դավիթ Ղարիբյանից ո'չ գրավոր, ո'չ բանավոր դիմումներ չեմ ստացել: Այդ երիտասարդին էլ` երբեք չեմ տեսել:

Հիմա ներկայացնեմ Դավիթ Ղարիբյանի ամբողջ պատմությունը: Դավիթ Ղարիբյանի որակավորման գործը մեր ամենահետաքրքիր գործերից է, ասեմ ավելին` եզակի: Ես իմ գործունեության ողջ ընթացքում նման իրավիճակի չէի հանդիպել:

Դավիթ Ղարիբյանը 2010թ.-ին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանն ու ընդունվել է նույն համալսարան` որպես ասպիրանտ: Ընդունվում է Հայ գրականության ամբիոն` «Հայ դասական գրականություն» մասնագիտությամբ: ԵՊՀ-ն ժամանակին հաստատել է նրա թեման, ժամանակին նշանակել է ղեկավար և Դավիթ Ղարիբյանը ԵՊՀ-ում պետք է իրականացներ իր ասպիրանտական գործունեությունը: Ասեմ, որ ԵՊՀ-ում ասպիրանտ դառնալով Դավիթը ստացել է բանակից տարկետման իրավունք: Հետո` 2011թ.-ին, երիտասարդն անակնկալ կերպով տեղափոխվել է Բրյուսովի անվան պետական լեզվաբանական համալսարան և ձևակերպվել է որպես հայցորդ:

Ասեմ, որ մինչև այսօր չի եղել նման մի մասնագետ, ով մի տեղում լինի ասպիրանտ` ստանա բանակից տարկետում ու թոշակ, իսկ մյուս տեղում` լինի հայցորդ: Եվ հիմա, այս ձգձգումները, որոնք մատնանշում է երիտասարդը, կապված են հենց այս տարօրինակ իրավիճակի հետ:

Շարունակենք. Փաստորեն՝ Երևանի պետական համալսարանի միջոցով նա մի քանի տարով ազատվել է բանակից, ստացել է թոշակ ու Բրյուսովի համալսարանում այդ ընթացքում դարձել է հայցորդ` արդեն «Սլավոնական լեզուներ» մասնագիտությամբ:

Ուշադիր եղեք` կառավարությունից ԵՊՀ-ում ասպիրանտական տեղը նրան տրված է «Հայ դասական գրականություն մասնագիտությամբ», իսկ Բրյուսովի անվան համալսրանում նրա մասնագիտացումը «Սլավոնական լեզուներից» է:

2012 թ.-ի փետրվարի մեկին ռուս և սլավոնական լեզուների ամբիոնում հաստատվել է Դավիթ Ղարիբյանի թեկնածուական ատենախոսության թեման: Էլի եմ հայցում ձեր ուշադրությունը` նույն` 2012թ.-ի դեկտեմբերին նա պաշտպանել է իր ատենախոսությունը, Բրյուսովի անվան համալսարանում գոծող սլավոնական լեզուների մասնագիտական խորհրդում, որն, ի դեպ, ավելի ուշ փակվեց:

Մի բան էլ: Այդ երիտասարդի պաշտպանության ընթացքում չի պահպանվել հրապարակայնության սկզբունքը: Հիմա ասեմ, որ հենց միայն այդ հիմքով  ԲՈՀ-ը կարող էր մերժել այդ տղայի որակավորման գործը: Քանի որ դա կանոնակարգի խստագույն խախտումներից է:

Տարօրինակ է սա, թե` ոչ, սա այլ հարց է: Հիմա, եթե ամփոփենք: Ստացվում է, որ երիտասարդը կառավարության կողմից ասպիրանտական տեղ է ստացել ԵՊՀ-ում «Հայ դասական գրականություն» մասնագիտացմամբ», ԵՊՀ-ի միջոցով տարկետում է ստացել բանակից ու այդ ընթացքում ատենախոսություն է պաշտպանել Բրյուսովի անվան համալսարանում, բոլորովին այլ մասնագիտությամբ: Ստացվում է, որ այս ամենի արդյունքում չի պատրաստվել այն մասնագետը, որի համար Կառավարությունը տեղ է հատկացրել ԵՊՀ-ում և այդ երիտասարդի փոխարեն նույն ԵՊՀ-ում կարելի էր ասպիրանտ վերցնել մեկ այլ մարդու: Խնդիրը սա է:

Հիմա այն, որ Դավիթը փորձում է թերթերի միջոցով ճնշման ենթարկել ԲՈՀ-ին, կապված է այն բանի հետ, որ նրա տարկետման ժամկետն ավարտվում է:

Ավելին, որպեսզի սխալված չլինենք մեր որոշումներում, ես այս դեպքի կապակցությամբ նամակով դիմեցի Կրթության և գիտության նախարար Արմեն Աշոտյանին: Նամակի ու գրագրության պատճեններն էլ կարող եմ ձեզ տրամադրել: ԿԳՆ-ից ինձ պատասխանեցին, որ գործին ընթացք տամ սահմանված կարգով, բայց քանի որ հարցը հենց այն է, որ նման դեպքի համար սահմանված կարգ մենք չունենք` ես խնդրեցի ներկայացնել առաջարկություն: Հիմա սպասում ենք պատասխանի:

Ես կուզեի Դավիթ Ղարիբյանին գոնե տեսնեի մի անգամ: Հասկանալու համար այդ տղան ինչու է նման խառնաշփոթ սարքել: Միգուցե, ինքն էլ չի կողմնորոշվել, միգուցե, միտումնավոր է արել: Բայց ես այդ տղային ոչ մի անգամ չեմ տեսել:

Ավելացնեմ, որ Դավիթ Ղարիբյանը նախօրեին «Առավոտ» օրաթերթի միջոցով Արմեն Աշոտյանին ուղղված իր նամակում նշում է, որ աստիճանաշնորհման ձգձգման պատճառը հավանաբար ԵՊՀ Հայ գրականության ամբիոնի դժգոհությունն է: Պիտի շեշտեմ, որ այդ ամբիոնում աշխատում են հիանալի մասնագետներ ու ի պատիվ այդ տղայի էլ ավելացնեմ, որ նրա մասին այդ մասնագետները միմիայն լավ են արտահայտվել: Ճիշտ է, այս իրավիճակից նրանց մոտ դժգոհություն կար, բայց նրանք Դավիթ Ղարիբյանի մասին խոսել են միայն լավն ու ոչ մի կերպ չեն խոչընդոտել:

-Պարոն Ղուկասյան, եթե ամփոփենք, ի՞նչ կասեք ԲՈՀ-ի դեմ ուղղված մյուս բողոքների վերաբերյալ:

- Կասեմ հետևյալը, ես իրավունք չունեմ յուրաքանչյուր մարդու գործը Դավիթի գործի նման այսպես հրապարակայանացնեմ: Նրա դեպքում ես սա անում եմ, որովհետև ինքն առաջինը դիմեց հրապարակային ճանապարհին: Մյուս բոլոր բողոքողներին հրավիրում եմ ԲՈՀ. ես կետ առ կետ կտամ նրանց բողոքների բացատրությունները:

Նախորդող հրապարակումներ` Արմեն Աշոտյանը նկատողություն է հայտարարել ԲՈՀ նախագահին

Գիտնականները բողոքում են ԲՈՀ-ից. Այն կանգնեցնում է գիտության զարգացումը