Հայտնիները՝ հոսանքի թանկացման մասին. Ինձ չի հետաքրքրում ոչ մի տեսակի թանկացում, դե́մ եմ ծնկի գալ օտար զավթիչի առաջ

Հոսանքի թանկացման որոշման դեմ պայքարող ակտիվիստների դեմ երեկ առավոտյան ցուցաբերած բռնությունը ոչ մի կերպ չընկճեց երիտասարդներին: Ավելին, երեկ ժամը 18:00-ին կայանալիք հերթական բողոքի ակցիային որոշեցին միանալ մի շարք արվեստագետներ` երկրի քաղաքացիներ:

Aysor.am-ը զրուցեց նրանցից մի քանիսի հետ.

Ռեժիսոր Հրանտ Վարդանյանից,  ով երբևէ նմանատիպ հարցերի շուրջ աչքի չի ընկել իր ակտիվ մասնակցությամբ, հետաքրքրվեցինք, թե ըստ իր` ի՞նչ ընթացք կունենա այս շարժումը. «Նախ ասեմ, որ ես շարժումներին չեմ հավատում, ես խենթ ու խելառ ըմբոստներին եմ սիրում, որոնք քիչ են այսօր իմ քաղաքում, դրա համար էլ անտաշ «շան լակոտները» տիրում են մեր երկիրը…Չգիտեմ, թե ինչ ընթացք կունենա, ինքս շարժման ակտիվիստ չեմ եղել, բայց ես իմ երկրի քաղաքացի եմ, ով տասնյակ տարիներ համբերատար սպասեց և հույս ունեցավ, որ մի օր կգանք ու կհաստատվենք, ազատ և անկաշկանդ, արժանապատիվ ու գեղեցիկը գնահատող, գիտություն և արվեստ ունեցող կյանքով կապրենք»:

Մեր այն դիտարկմանը, թե արդյոք սա այն դեպքն է, երբ «դանակը ոսկորին է հասել» ու դրանով է պայմանավորված նաև իր` ակցիային մասնակցությունը` ռեժիսորը մեկնաբանեց. «Ես այնտեղ եմ, որպեսզի ցույց տամ, որ ես կամ, որ երիտասարդ մարդը իր կողքին տարիքով ավագ սերունդ էլ ունի: Իսկ ինչ վերաբերում է «դանակը ոսկորին» հասնելուն, ապա ասեմ, որ այն վաղուց է հասել, հենց այն օրվանից, երբ, ԼՏՊ-ներից սկսած, սուտ արժեքների վրա սկսեցին կառուցել երկիրը` սուտ անկախություն և սուտ հայրենասիրություն քարոզելով: Մենք դեռ թղթով ենք անկախ, մեզ «մեղա» է պետք գալ և ազատվել սովետական կեղտից»:

Երեկ առավոտ կանուխ պատահած դեպքերը ոմանք կապում են «սադրիչների» առկայությամբ, ովքեր, ըստ իրենց, քիչ չէին խաղաղ ցուցարարների մեջ: Սակայն Հրանտ Վարդանյանը նշեց, որ դա արդարացում չէ, միշտ էլ սադրիչներ կան ու եղել են»: «Ես տանել չեմ կարողանում բռնությունը, այն էլ, երբ դիմացինն անասնական ուժ ունի»,-հավելեց նա:

Հրանտ Վարդանյանի պահանջը, որպես քաղաքացի, ՀՀ բնակիչ` միայն թանկացումը չէ: Սա վատ երևույթի պատճառով առաջացած հերթական ըմբոստությունն է: «Ինձ չի հետաքրքրում ոչ մի տեսակի թանկացում: Ես դե́մ եմ ծնկի գալ օտար զավթիչի առաջ, ես դե́մ եմ, երբ իմ երկրում, իմ հողի վրա ռուսական չեկիստական բուրժուազիան ինչ ուզում, անում է»,-վրդովված նկատեց ռեժիսորը:

Aysor.am-ի այն հարցին, թե արդյոք նա ցույցից զատ միանում է նաև «գիշերային նստացույցին», Հրանտ Վարդանյանը պատասխանեց. «Ոչ, նստացույցը իմ անելիքը չէ, ես դա չեմ հասկանում, բայց հարգանքով եմ միշտ մոտենում այդ ակցիան անողներին»:

Բողոքի ակցիայից անմասն չի մնացել նաև դերասանուհի Անժելա Սարգսյանը, ով ցուցարարների կողքին է եղել մինչև գիշերը ժամը 3-ը: Նա նկատեց, որ առաջին օրերի ընթացքում ցույցն առավել կազմակերպված էր. «Երեկ երիտասարդության մեջ մի փոքր շեղող ագրեսիա կար` դեպի ոստիկանները: Կարծեք թե պահի տակ մոռացան` ինչի՞ համար են հավաքվել. պահանջում էին այս կամ այն մարդու հեռանալը` թողնելով բուն խնդիրը: Չէ՞ որ մեր նպատակը էլեկտրաէներգիայի թանկացման կասեցում է»:

Դերասանուհին վստահ է` եթե կառավարությունը խոհեմ գտնվի, ապա այս ակցիան ցանկալի հանգուցալուծում կստանա: «Երբեմն պետք է նաև ժողովրդի «կապրիզները» հաշվի առնել: Իսկ այս պարագայում նշեմ, որ սա արդեն «կապրիզ» չէ, այլ մարդկանց տհաճ ու անցանկալի քայլերի դրդել է: Մարդիկ չեն կարողանում ապրել, երկրում ճգնաժամային վիճակ է, առանց այդ էլ աշխատավարձը չի բավականացնում այս պայմաններում, իսկ էլեկտրականության թանկացումը կհանգեցնի շատ այլ թանկացումների: Իսկ դա նշանակում է, որ ժողովուրդը շարունակելու է արտագաղթի ճանապարհը բռնել` գնալ ու գնալ: Ցավալի է, բայց այսօր այդ վիճակն է մեր երկրում: Իսկ եթե կառավարությանն անհրաժեշտ է առանց ժողովուրդ պետություն, ապա չգիտեմ: Պետք է մտածել նաև վաղվա օրվա մասին. պատերազմի պարագայում` երկրում արդեն մարդ չի լինի: Իսկ մենք այսօր այնքան էլ «կոնֆետկա» վիճակում չենք, գրեթե 4 կողմից շրջապատված ենք թշնամիներով: Ժողովուրդը երկրից հեռանում է հենց այն պատճառով, որ չի կարողանում ապրել: Չի կարելի ագրեսիա ցուցաբերել քո ժողովրդի հանդեպ: Դրսում ապրող իմ շատ մտերիմներից եմ լսել, որ ասում են. «Ճիշտ է, դրսում ենք, հայրենիքից հեռու ենք, բայց հացի խնդիր չունենք և պաշտպանված ենք»: Իսկ մենք մեր երկրում մեզ պաշտպանված չենք զգում, ինչն արդեն ահազանգ է և մտածելու տեղիք է տալիս»,-նկատեց մեր զրուցակիցը:

Եթե մինչև օրվա ավարտ խնդիրը հանգուցալուծում չունենա, ապա երեկոյան Անժելա Սարգսյանը այնտեղ կլինի բալիկի հետ միասին:

Դերասանուհի Լալա Մնացականյանից հետաքրքրվեցինք, թե որքանո՞վ այս նախաձեռնությունը ցանկալի արդյունք կտա և, ըստ իր, ե՞րբ. «Ես կարծում եմ, ակցիան նպատակին կծառայի, քանի որ մարդիկ համախմբվում են: Ընդհանրապես, եթե հույս չունես, որ սկսածդ գործը արդյունավետ կլինի, ավելի լավ է չսկսես… Ինչ վերաբերում է ժամկետներ նշելուն, ապա ես գուշակ չեմ, որ ասեմ: Պարզապես հակված եմ, որ բողոքի ակցիան պետք է ի նպաստ ժողովրդի հանգուցալուծվի: Անտեսել այսքան ժողովրդի կարծիքը` դա արհամարհանք կդիտվի: Կարծում եմ, իշխանությունը խելամիտ կգտնվի այս հարցում»:

Մեր այն դիտարկմանը, որ երկու օր առաջ խաղաղ ցուցարարներին «ցրելու» նախաձեռնությունը արդյոք ապացույց չէ, որ իշխանություննեն այնքան էլ տրամադրված չեն խաղաղ ճանապարհով բանակցել, Լալա Մնացականյանը հակադարձեց. «Գիտեք ինչ, բնականաբար, երբ դու բողոքի ալիք ես բարձրացնում, դիմացինը հակահարված է տալիս: Այ, եթե այդ հակահարվածից հետո լռես ու վախենաս, պահանջներդ չեն իրականանա: Իսկ մեզ մոտ ապացուցվեց. եթե այն օրը եկել էին 3 հազար հոգի, ապա հաջորդ օրը եկան 6-7 հազար: Այսօր արդեն գալիս են և́ մտավորականներ, և́ ճանաչված մարդիկ, և́ պատգամավորներ… Նույնիսկ մարդիկ են գալիս իշխանությունից: Ես չգիտեմ, դա որքանով է անկեղծ, բայց կարևորը, որ համախմբվում են, չեն ընկրկում»:

Սակայն ցուցարարների մի մասը չափազանց ագրեսիվ, գուցե արդարացված բարկությամբ ընդունեց հատկապես Կրթության և գիտության նախարար, Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի ներկայությունը: «Ես այդ երևույթին վատ եմ վերաբերում. դու եկել ես բոլորովին այլ պահանջով, սակայն թիրախ ես ընտրում որևէ մեկին: Գիտեք, ինձ չի հետաքրքրում, թե ով է եկել, կարևորը` եկել է: Եթե դու այդ պահին թվաքանակով շատ ես, չի նշանակում, որ պետք է որոշես նրան անձնական վիրավորանք հասցնել... Դա արդեն ներկայացում էր ինձ համար, ինչն ինձ բացարձակ դուր չեկավ: Չէ՞ որ դու ասելիք ունես, ինչո՞ւ ես շեղվում և ինչ-որ մեկի վրա «հարձակվում», ով այդ էնեկտրաէերգիայից գնի որոշումից այնքան հեռու է, որքան դու: Դա նրա զանցանքը չի: Եթե հարց բարձրացնեիր, բողոք ներկայացնեիր կրթության վերաբերյալ և նա գար այդ ակցիային, այդ ժամանակ այս վիճակը կարող է և հասկանայի: Բայց այս մարդը բոլորովին կապ չունի էլեկտրաէներգիայի ոլորտի հետ»:

Հայ մշակութային և քաղաքական հեղինակությունները իրենց մասնակցությունը կարևորեցին նաև նրանով, որ երեկ տեղի ունեցած ցույցին «պատ» կազմեցին ու հստակ սահման գծցին ցուցարարների և ոստիկանության միջև: Սակայն Լ. Մնացականյանը մեզ հետ զրույցում նշեց, որ այնքան էլ չի հասկանում «պատ» ասվածի իմաստը. «Ի՞նչ ենք կիսում` ժողովրդի մի կեսին մյուս կեսի հե՞տ: Ինչ է, մենք սերո՞ւցքն ենք, եկել ասում ենք` մե՞զ սպանեք… Որտեղ ժողովուրդը, այնտեղ էլ մենք, մենք մեր ժողովրդի հետ միասին ենք: Պետք չէ մեզ առանձնացնել: Սա հերոսացվելու միտում է, որն այս պարագայում ինձ բոլորովին դուր չի գալիս: Ես չեմ եկել «պատ» դառնալու, այլ եկել եմ բոլորի հետ միասին իմ բողոք-պահանջը ներկայացնելու: Շատ կեղծ միտում կա դրա մեջ»:

Շատերը երեկ անցկացրեցին բաց երկնքի տակ` իրենց բողոքին տեր կանգնելով առ այս պահը: Դերասանուհին նշեց, որ ինքն անձամբ չի մնացել ամբողջ գիշեր, հեռացել է Բաղրամյան պողոտայից այն ժամանակ, երբ հասկացել է` շոու է սկսվում. «Չեմ կարող հստակ ասել, թե դա որ ժամի որ րոպեն էր: Բայց գիտեք, ես չեմ գնում այնտեղ ելույթ ունենալու և էկրաններին հայտնվելու համար: Շատ-շատերը կարող են իրենց խոսքն ասել ու բողոքը տեղ հասցնել անգամ այնտեղ չգտնվելով: Սակայն պայքարել պետք է մինչև վերջ` անկախ մեր ընտրած պայքարի տեսակից. մեկը կգնա կկանգնի այնտեղ, մյուսը «ստատուս» կգրի, երրորդը այլընտրանք կունենա` մեկ է: Եթե այդ մարդն այնտեղ չի գնացել, չի նշանակում, որ իր բողոքը իր իմացած ձևով տեղ չի հասցրել»,-վրդովված եզրափակեց Լալա Մնացականյանը: 

Դերասան, պարող Սարգիս Հակոբյանը ևս վստահ է, որ երիատսարդերի ձեռնարկած ակցիան հաջողությամբ է պսակվելու: «Կարծում եմ, ցանկալի արդյունք կտա, քանի որ այս ակցիան որևէ քաղաքական նպատակ չի հետապնդում: Սա զուտ սոցիալական բողոք է, ժողովրդի մակարդակով` սոցիալական խնդիր է բարձրացվում: Կարծում եմ, ցանկացած իշխանություն վախենում է նմանատիպ ինքնաբուխ շարժումներից: Նման մեկ պատմություն էլ ենք ունեցել` տրանսպորտի թանկացում, և արդյունքում հաղթեցինք»,-Aysor.am-ի հետ զրույցում նշեց դերասանը:

Նա գիշերն անցկացրել է Բաղրամյան պողոտայում: Մեր այն հարցին, թե որքանո՞վ էր ամեն ինչ կազմակերպված, մեր զրուցակիցը պատասխանեց. «Միայն մեկ խնդիր կար. այս ամենը կոնկրետ որևէ մեկի կողմից չի կորդինացվում: Տպավորություն է, որ երիտասարդների երկու-երեք խումբ հավաքվել է ու փորձում է կազմակերպել: Թեթև խոսակցություններ լինում էին միմյանց մեջ, բայց դա տարաձայնություն որակել չի կարելի: Իսկ ոստիկանության հետ բախում բոլորովին չկար: Կարծում եմ, առավել զսպող հանգամանք այն եղավ, որ ոստիկանության երեկվա արարքը բավական քննարկվեց նույնիսկ համաշխարհային մամուլում»:

Ըստ ականատեսի, ոստիկանությունը սադրանքների չէր գնում, օպերները բացակայում էին ցուցարարների միջից: Մի քանիսն էին, բայց հեռվից անգամ նկատելի էին: Շատ կարևոր էր նաև այն, որ երիտասարդների կողքին ավելի հասուն մարդիկ կանգնեցին, նաև արվեստագետներ, հայտնիներ, պատգամավորներ եկան:

Սարգիս Հակոբյանին մտահոգում է նաև մեկ խնդիր. «Այդ աղբամանները, որ բերել շարել են, լցված են աղբով: Այս շոգ կրակին մարդիկ խոլերա կնկնեն: Այդ հարցն ինչ-որ մի ձև պետք է լուծվի:  Ասեմ նաև, որ այդ ամանները մեկ այլ վտանգ էլ են պարունակում. եթե հանկարծ, ամեն դեպքում, ոստիկանությունը որոշի նորից ջրի շիթ օգտագործել, շատ վտանգավոր կլինի: Բավական է այդ շիթը դիպչի ամանի, այն իր հետ 15-20 հոգի «կթռցնի»: Հուսամ, որ այդ հանգամանքը կզսպի ոստիկանությանը` նման քայլերի չդիմել: Հակառակ դեպքում` հետևանքները շատ լուրջ կլինեն: Ասեմ, որ լարվածությունը կթուլացնի նաև այն, որ այդ հարցը լուծի քաղաքապետարանը: Մեր ցուցարարները, մեր երեխաները վատ չեն տրամադրված. օրինակ, երեկ, երբ մենք սեղմվել էինք ժողովրդի և ոստիկանության արանքում ու շնչելու օդ չկար, ոստիկանությունը երկու քայլ ետ գնաց: Չեք պատկերացնի, թե մարդիկ ինչպես փոխեցին իրենց վերաբերմունքը ոստիկանների նկատմամբ: Այդ գեղեցիկ ու հաշտ ժեստը նույնիսկ ծափահարությունների արժանացավ: Ասածս այնէ, որ ցանկացած լավ քայլ թուլացնելու է լարվածությունը»:

Դերասանը երեկոյան ևս պատրաստվում է միանալ ցուցարարներին: «Այժմ ես աշխատանքի մեջ եմ, երեկոյան կմիանամ նրանց: Հիմնական վտանգը գիշերն է սպասելի, ցերեկը ավելի հանգիստ է լինում: Եվ նորից եմ կրկնում, ցանկացած իշխանություն, նույնիսկ մեր իշխանությունը, որ թքած ունի իր ժողովրդի վրա, վախենում է այդ նույն ժողովրդի ինքնաբուխ ցասումից»,-եզրափակեց նա:

Դերասանուհի Անահիտ Մութաֆյանը Aysor.am-ին տեղեկացրեց, որ էլեկտրաէներգիայի թանկացման դեմ ակցիային միացել է դեռևս մայիսի կեսերից  և, բնականաբար, վերջին օրերի պայքարից անմասն մնալ չէր կարող. «Երեկ էլ այնտեղ էի ու հիանում էի մեր առողջ պայքարով: Երեկ ավելի լարված էր իրավիճակը ոստիկաններն ավելի զգոն էին ու վախվորած,իսկ ժողովուրդն ավելի նպատակասլաց ու մարտական»:

Նա նշեց, որ իդեալիստ է և հավատում է,որ լավ կլինի. «Հավատում եմ, որ երկրիս իշխանություններն այնքան ցինիկ չեն գտնվի, որ անտեսեն ժողովրդի պահանջը,  քանզի անտեսելու դեպքում կլինի իրենց վերջի սկիզբը: Ժողովրդի համբերության բաժակն արդեն լցվել է, այս ամենը կտանի ավելի լուրջ գործողությունների, նույնիսկ ես երեկ օդում հեղափոխության շունչ զգացի: Եթե այս անգամ էլ կոտրեն ժողովրդի ոգին ուրեմն կարող են բարի գալուստ մաղթել օտարազգիներին Հայաստան. մի քանի հոգի, որոնց կղեկավարի այս իշխանությունը»,-եզրափակեց Անահիտ Մութաֆյանը: