19/12/2015 16:20
Դեն Բրաունի «Ինֆեռնոն» և «Զանգակ» հրատարակչության նոր անակնկալներն ընթերցողներին
Օրերս տեղի ունեցավ Դեն Բրաունի «Ինֆեռնո» վեպի հայերեն թարգմանության շնորհանդեսը: Դեն Բրաունի՝ 52 լեզվով թարգմանված և 19 միլիոն օրինակով հրատարակված ժամանակակից թրիլլերը հայ ընթերցողին է ներկայանում Վահե Արսենի թարգմանությամբ:
Վեպի, ինչպես նաև «Զանգակ» հրատարակչության այլ ծրագրորի մասին, Aysor.am-ը զրուցել է հրատարակչության թարգմանիչ, թարգմանական ծրագրերի համակարգող Արթուր Մեսրոպյանի հետ:
-Պարոն Մեսրոպյան, ինչպե՞ս կատարվեց հենց Դեն Բրաունի «Ինֆեռնոն» հայերեն թարգմանելու և հրատարակելու ընտրությունը:
-«Զանգակ» հրատարակչությունն արդեն մի քանի տարի է, ինչ մեծ ուշադրություն է դարձնում թարգմանական գրականությանը՝ նախաձեռնելով թարգմանություններ աշխարհի տարբեր խոշոր լեզուներից: Այս գործընթացում շատ պատասխանատու և միևնույն ժամանակ հաճելի աշխատանք է համաշխարհային գրականության հսկայական ծավալներից զտել հատկապես այն գրքերը, որոնք կհետաքրքրեն ու կբավարարեն մեր ընթերցողներին: Երբեմն անհրաժեշտ է լինում ծանոթանալ տասնյակ վեպերի՝ դրանցից մեկն ընտրելու համար: Մեզ համար կարևոր է, որ ընթերցանությունը լինի մարդու սիրելի զբաղմունքներից մեկը, ու մարդիկ ավելի շատ պատճառներ ունենան գրախանութ մտնելու: Այս նպատակով փորձում ենք ապահովել մեր առաջարկած գրքերի տեսականու բազմաժանրությունը:
«Ինֆեռնոն» թարգմանելու նախաձեռնությունը մի քանի պատճառով է պայմանավորված: Առաջինը՝ պարզապես որովհետև այն շատ հետաքրքիր գիրք է: Կարծում եմ, որ գիրքը նախ և առաջ պետք է հաճելի ընթերցանություն ապահովի: Կարդալով «Ինֆեռնոն»՝ ընթերցողները հսկայական ու մանրակրկիտ ինֆորմացիա կստանան Վերածննդի Իտալիայի ճարտարապետության ու հայտնի գործիչների մասին: Ես ինքս վեպը կարդալիս անընդհատ Գուգլով տարբեր կայքեր էի որոնում ու հասցրեցի կարդալ բազմաթիվ հոդվածներ: Այսինքն՝ ընթերցողն ինքը վերածվում է վեպի սյուժեի մասնակցի, փորձում կանխատեսել զարգացումները, ինչն, իմիջիայլոց, շատ դժվար է, քանի որ վեպի հանգուցալուծումն իրոք անսպասելի է: Եվ, իհարկե, վեպը առիթ է արդեն 21-րդ դարի խնդիրների տեսանկյունից նայելու Դանտեի «Աստվածային կատակերգությանը»:
-Հաշվի առնելով, որ վերջին շրջանում համաշխարհային գրականության մի շարք գործեր թարգմանվում ու հրատարակվում են հայերենով, ինչպե՞ս կգնահատեք մեր թարգմանական հնարավորությունները:
-Պետք է նկատել, որ ընթերցողների վստահությունը հայերեն հրատարակությունների հանդեպ գնալով մեծանում է: Սրան նպաստում են թե՛ թարգմանությունների որակը, թե՛ թարգմանվող գրքերի քանակը ու թե՛ դրանց ապրանքային տեսքը: Գիրքը պետք է ոչ միայն հետաքրքիր բովանդակություն ունենա, այլ նաև կարևոր է, որ տեսքը լինի աչք շոյող: Թարգմանական պրոցեսը բազմաքայլ շղթա է, ու դրա օղակներից յուրաքանչյուրի զարգացման համար անհրաժեշտ են ժամանակ, փորձ ու փոխհամագործակցություններ: Վերջին 10 տարիներին «Զանգակը»՝ ակտիվ մասնակցում է միջազգային գրքի տոնավաճառներին, ինչպիսիք են Ֆրանկֆուրտի, Լոնդոնի, Բոլոնիայի, Մոսկվայի, Գոթենբուրգի, Աստանայի գրքի տոնավաճառները՝ ստեղծելով բազմաթիվ կապեր ու համագործակցելով առաջատար գրահրատարակիչների հետ: Սա գործի մի մասն է: Մյուս կողմից մենք համագործակցում ենք արդեն կայացած հայ թարգմանիչների հետ, մշտապես ընդունում ենք նոր թարգմանությունների առաջարկներ և ուրախությամբ համագործակցություն ենք սկսում երիտասարդ թարգմանիչների հետ: Ընդլայնելով հայերեն թարգմանվող գրքերի աշխարհագրությունը՝ մեզ այսօր անհրաժեշտ են ոչ տարածված լեզուներից թարգմանիչներ, ինչպես, օրինակ՝ ֆիններենից, դանիերենից, նորվեգերենից, շվեդերենից և այլ լեզուներից, քանի որ այդ լեզուներով հիմա շատ հետաքրքիր գրքեր են ստեղծվում, և մենք կփորձենք դրանք նույնպես ներկայացնել մեր ընթերցողներին:
-Ըստ Ձեզ, ի՞նչ արձագանք կունենա «Ինֆեռնոն», հատկապես ո՞ր ընթերցողներին կգրավի:
-Կարծում եմ՝ «Ինֆեռնոն» կհետաքրքրի ընթերցողների լայն շերտերի: Մասնավորապես այն մեծ հաճույքով կկարդան նրանք, ովքեր սիրում են լարված սյուժեներ, հետապնդման տեսարաններ, առեղծվածներ ու գլուխկոտրուկներ: Գիրքը կարդացվում է մի շնչով: Այն հիանալի ընթերցանություն է հատկապես երիտասարդների համար, ովքեր նախընտրում են դինամիկ պատումներ, կտրուկ զարգացումներ ու ժամանակակից խնդիրներին առնչվող թեմաներ: Վեպում քննարկվող հարցերը շատ արդիական են ու վերաբերում են մոլորակի ամեն բնակչի՝ անկախ ազգությունից: Շատ կարևոր է նաև, որ Վահե Արսենի թարգմանությունը շատ հարթ ու սահուն է ընթերցվում: Ես, կարդալով թե՛ անգլերեն, թե՛ հայերեն տեքստերը, կարող եմ ասել, որ հայերեն թարգմանությունը կարդացի նույնքան հաճույքով, որքան անգլերեն բնօրինակը:
-Անդրադառնալով սրանից առաջ հրատարակված Հարփըր Լիի «Ծաղրասարյակ սպանելը» վեպին՝ ինչպե՞ս կգնահատեք ընթերցողների հետաքրքրությունը դրա նկատմամբ:
-Կարծում եմ՝ «Ծաղրասարյակ սպանելը» բավական մեծ արձագանք գտավ և՛ ընթերցողների, և՛ գրականագետների ու թարգմանիչների շրջանում: Մենք մեծ կարևորություն ենք տալիս գրքի լուսաբանմանը և գրքի հրատարակմանը զուգահեռ կազմակերպում ենք տարբեր ծրագրեր, որոնց բովանդակությունը պայմանավորված է լինում տվյալ գրքի սյուժեով: Մինչև «Ծաղրասարյակ սպանելը» կդրվեր վաճառքի, մենք ձեռնարկեցինք մի նախաձեռնություն, որի շրջանակներում տպագրեցինք ազդօրինակներ ու դրանք տրամադրեցինք ԵՊՀ ռոմանագերմանական բանասիրության ֆակուլտետի ուսանողներին: Այնուհետև նրանց հետ անցկացրինք քննարկում, որին մասնակցում էր նաև վեպի թարգմանիչը՝ Արամ Արսենյանը: Կարող եմ ասել, որ այդ քննարկման արդյունքում նոր մտածողությամբ ու ակտիվ ուսանողների հանդիպեցինք և ուրախ կլինենք, որ նրանց թիվն ավելանա: «Ինֆեռնոյի» դեպքում նույնպես քննարկում ենք նախապատրաստում Վահե Արսենի և լեզվաբանական բուհերի ուսանողների հետ:
-Եվ վերջում, եթե գաղտնիք չէ՝ ի՞նչ նոր համաշխարհային գործեր է նախապատրաստում «Զանգակը» առաջիկայում հրատարակելու համար:
-Ինչ-որ չափով գաղտնիք է, բայց մի փոքր կպատմեմ: Այս պահին հրատարակման ենք պատրաստում մի քանի աշխարհահռչակ գրողների գործեր: Շատ շուտով կներկայացնենք Շեքսպիրի «Լիր արքան»՝ լրացված գրականագիտական մանրազնին ուսումնասիրությամբ, որը կատարել է Արամ Թոփչյանը: Հատորը, վստահ եմ, կհետաքրքրի ոչ միայն Շեքսպիրի սիրահարներին, այլև գրականություն ու լեզվաբանություն ուսումնասիրող ուսանողներին:
Հաջորդիվ կհրատարակվի ինձ համար շատ հոգեհարազատ «Եվ արձագանքեցին լեռները» վեպը, հեղինակ՝ Խալեդ Հոսեինի, որը թարգմանել է Անուշ Սեդրակյանը: Հրատարակության է պատրաստվում «451 աստիճան՝ ըստ Ֆարենհայթի» վեպը, հեղինակ՝ Ռեյ Բրադբըրի, որը թարգմանել է Լուսինե Հարոյանը:
Ու վերջապես մոտակա ամիսներին մենք կուրախացնենք մեր պատանի ընթերցողներին Ջ. Ք. Ռոուլինգի «Հարրի Փոթերը և Փիլիսոփայական քարը» գրքով՝ թարգմանված Ալվարդ Ջիվանյանի կողմից: Որպես վերջին գաղտնիք էլ ասեմ, որ գրքի ձևավորումն ու տեսքը իրոք ցնցող են լինելու:
