Որո՞նք են Facebook-ի լավ ու վատ կողմերը. անկեղծանում են ֆեյսբուքցիները

2004 թվականի ձետրվարի 4-ին՝ Facebook-ի ծնունդով, աշխարհում վիրտուալ կյանքը դարձավ առավել արդիական: Մարդիկ համացանցի միջոցով սկսեցին ոչ միայն փնտրել ու կարդալ օգտակար տեղեկություններ, այլև տարբեր թեմաների շուրջ կազմակերպել քննարկումներ, գովերգել կամ վարկաբեկել միմյանց… Facebook-ի  գլխավոր առավելություններից կամ գուցե թերություններից է այն, որ տանը նստած՝ աշխարհի տարբեր վայրերում ձեռք ես բերում ընկերներ ու ծանոթներ:

Եվ դրական, և բացասական առումով՝ ի՞նչ փոխեց Facebook-ն այս 12 տարվա ընթացքում մարդկանց կյանքում ու առօրյայում: Ի՞նչպես են մարդիկ վերաբերում «ֆեյսբուքյան ընկերներ» արտահայտությանը ու ճիշտ են համարում արդյոք այդ եղանակով ընկերներ ձեռք բերելու տարբերակը:

Aysor.am-ը այս և թեմային առընչվող այլ հարցերի շուրջ զրուցել է համացանցային ակտիվ կյանք վարող մի շարք գործիչների հետ:

Կարեն Քոչարյան (ռեժիսոր, հաղորդավար)

Եթե ասեմ, որ շատ բան փոխեց, սխալ կլինի: Լավն այն է, որ ես Facebook-ը հիմնականում օգտագործում եմ մասնագիտական առումով. կապեր եմ հաստատում գործընկերներիս հետ կամ մարդկանց, որոնց հետ արդեն վաղուց համագործակցում եմ: Ստեղծել եմ էջեր, որոնց շնորհիվ փորձում եմ պրոպագանդել իրական արվեստ: Օրինակ, «3-րդ ալիք» էջը, որտեղ տեղադրվում են մեր տարիների աշխատանքն ու փորձը: «Ալեքսանդր Գրիգորյան», «Ալեքսանդր Աճեմյան», «Գեորգի Մինասյան» էջերը և ոչ միայն:

Ինչ վերաբերում է Facebook-յան ընկերությանը, ասեմ, որ ունեմ մոտ 5000 ընկեր, էլ գրեթե տեղ չկա: Սակայն որոշել եմ շատերից ազատվել: Թող ինձ ներեն և չհամարեն մեծամտություն, բայց «մեռած հոգիներ» չեմ սիրում: Բացի այդ, իսկույն հրաժարվում եմ մեկից, ով փորձում է բամբասանքով զբաղվել, առավել ևս՝ ցանկացած հայի հասցեին կեղտ թափել: Ով էլ նա լինի՝ երկրի ղեկավարներից մինչև սովորական քաղաքացի: Մենք վերջ ի վերջո պետք է սովորե՞նք միմիանց հարգել, թե՞ ոչ: Այ հենց սա էլ ինձ նյարդայնացնում Facebook-ում և ընդանրապես՝ համացանցում: Իսկ նոր ընկերներ ես Facebook-ի շնորհիվ իրոք ձեռք եմ բերել, ինչի համար շատ ուրախ եմ:

Ընդամենը մեկ օրինակ բերեմ. կինոռեժիսոր Էդուարդ Համբարձումյանին ճանաչել և ընկերացել եմ հենց համացանցում և մեր ընկերությունը շուտով կնշի 10 տարին: Դա արդեն և՛ ընկերություն է, և՛ համագործակցություն:

Արման Գևորգյան (շոումեն)

Facebook-ը մի տիրույթ է, որտեղ մարդկանց ավելի դյուրին է անկեղծանալ, քան` իրական կյանքում: Հենց այդ փաստն է, որ ձգում է օգտատերերին ավելի հաճախ լինել այդ ցանցում: Կարծում եմ` կախվածության առաջացման հիմնական պատճառը հենց դա է: Իսկ արդեն երկրորդ ու երրորդ պլաններում կառանձնացնեմ ցանցի հետաքրքիր լինելը, ուսուցանող ու բովանդակալից նյութերն ու ինֆորմացիաները, ֆոտո-վիդեո նյութեր տեղադրելու ու լայքեր ստանալու գայթակղությունը և այլն: Ինչպես որ ընդունված է ասել, «Կյանքը բեմ է, մարդիկ դերասան», այս դեպքում դա նույնպես բացառություն չէ: Այսինքն, յուրաքանչյուր հասարակ մահկանացու, կարծում եմ, իր կյանքի ընթացքում խաղում է իր դերը: Եվ երբ իր ֆոտոների, վիդեոների և մտքերի (ստատուսների տեսքով) դիմաց ստանում է հավանություններ (լայքեր) կամ քննադատություններ, դրանք իրեն ուղղված գնահատականներն են: Չէ՞ որ ցանկացած մարդ ծափահարությունների կարիք ունի՝ թեկուզ լայքերի տեսքով:

Ինչ վերաբերում է Facebook-ում ընկերներ ունենալուն, ապա շատ նորմալ եմ վերաբերում: Գիտե՞ք, այդքան էլ ճիշտ չէ այս տարբերակով իրական ու կյանքի ընկերներ ձեռք բերել, եթե մինչ Facebook-ը ընկերներ չեք եղել: Ամեն դեպքում, դժվար է իրական ընկեր համարել կամ դառնալ այն մարդուն կամ մարդու համար, ում չեք ճանաչում կամ պետք է միայն այս տիրույթում ճանաչեք: Ես Facebookճում շփվում եմ և՛ իմ երկար տարիների իրական ընկերների հետ, և՛ Facebook-յան ընկերների, և՛, իհարկե, գործնական բերումով: Այնպես, որ ընկերնե՛ր, թեկուզև միայն Facebook-յան, ես ձեզ շատ եմ սիրում (ժպտում է):

Վահագն Ստեփանյան Delo. (դերասան)

Առհասարակ, ես ոչ մի բանից կախվածություն չունեմ, իսկ Facebookճը կարճ գրելու հնարավորություն է ընձեռում: Կարելի է ասել, արդեն իսկական ֆեյսբուքցի եմ (ծիծաղում է): Չեմ հերքի, ՖԲ-ն թե՛ դրական, թե՛ բացասական շատ կողմեր ունի. սա մեր օրերում թիվ մեկ կապի միջոցն է, կարողանում ես շփվել աշխարհի տարբեր ծայրերում գտնվեղ մարդկանց, հարազատներիդ ու գործընկերներիդ հետ: Ես ամեն օր կապի մեջ եմ լինում ընկերներիս, ծնողներիս ու հարազատներիս հետ… Իմ Facebook-յան ընկերները գրեթե 4000 հոգի են, իսկ ես, բնականաբար, այդքան ընկերներ չունեմ իրական կյանքում: Ուղղակի միշտ էլ հաճելի է ծանոթանալ ու շփվել նոր ու հետաքրքիր մարդկանց հետ, ինչո՞ւ ոչ: Բայց վատն այն է, որ անսեռ, նախանձ, անթասիբ ու անշնորք մի տեսակ էլ կա, որ ինքնահաստատված չլինելու պատճառով սիրում են մարդկանց անտեղի վիրավորել: Բայց դե, ի՞նչ արած, «Գեղ չկա՝ շուն չլինի»:

Սոնա Շահգելդյան (երգչուհի)

Անկեղծ ասած՝ Facebook-ն իմ կյանքում ոչինչ չի փոխել: Խոստովանեմ, որ նախկինում մեծ կախվածություն ունեի, դարձել էր հիվանդության պես մի բան: Բայց երբ բալիկս ծնվեց, սկսեցի շատ չօգտվել կապի այդ միջոցից: Չեմ հերքի, որ շատ լավ կողմեր էլ ունի, լինելով երգարվեստի ներկայացուցիչ,ինքս էլ իմ նորություններով այս միջոցով միշտ կիսվում եմ բոլորի հետ: Ինձ համար դա կարևոր է, շփվող մարդ եմ ու սիրում եմ շփվել: Բայց գերի դառնալ դրան, պետք չէ, կյանքում շատ ավելի կարևոր բաներ կան: Ամեն ինչ չափի մեջ է գեղեցիկ:

Ընկերներ ձեռք բերելու հարցում ավելի խիստ եմ: Չեմ սիրում այսկերպ ընկերներ գտնել: Իրական կյանքն ավելի հետաքրքիր է, մարդկանց հետ շփվում ես՝ նրանց տեսնելով, նայելով, լսելով: Թէ չէ սայթերի միջոցով շփումներին չեմ վստահում:

Սամվել Մարտիրոսյան (Մեդիափորձագետ)

12 տարին ցանցի պատմության մեջ այնքան մեծ ժամանակաշրջան է, որ կարելի է ասել՝ փոխվել է գրեթե ամեն ինչ։ Անկասկած, Facebook-ը այդ փոփոխությունների վրա ամենամեծ ազդեցություններ ունեցող հարթակներից մեկն է։ Բայց պետք է հաշվի առնենք, որ ընդհանուր փոփոխությունները ավելի մեծ են, կնշեմ դրանցից կարևոր մի քանիսը. դա սոցիալիզացիան է՝ ամեն հարթակների վրա սոցիալական ցանցի տարրեր հայտնվելը: Մյուսը֊ շարժական տեխնոլոգիաների ներմուծումն է։ Facebook-ն, անկասկած, այս երկու ուղղությունների առաջատարն է և հենց շնորհիվ Facebook-ի՝ այս ուղղությունները թափով զարգանում են:

Ինչ վերաբերում է նրան, թե տարիքային ո՞ր խումբն է առավել տարված այստեղ,  ասեմ. բնականաբար, երիտասարդները։ Նույն Հայաստանում, մինչև քսանհինգ տարեկանները կազմում են օգտատերերի կեսը։ Այսօր երեխաների ճնշող մեծամասնությունը սոցցանցերում են։ Ու ավագ սերունդը պետք է հաշվի առնի դա, որ չկտրվի երեխաներից, իրենց հետաքրքրություներից:

Facebook-յան ընկերներ ձեռք բերելու առընչությամբ էլ կասեմ՝ Facebook-ը ստեղծվել է որպես գաղափար հենց ընկերների համար: Պարզապես մի շարք երկներում մարդիկ ընկերանում են ոչ թե ընկեր լինելու չափանիշից ելնելով, այլ հետաքրքրությունից, շատ ընկեր ունենալու և տասնյակ այլ պատճառներից ելնելով: Այնպես որ՝ Հայաստանում, օրինակ, շատերի դեպքում Facebook-յան ընկեր ասածը բացարձակ կապ չունի ընկերության հետ, ավելի շատ՝ դա վիրտուալ շրջապատն է: