03/06/2016 20:50
Փարաջանովի տուն-թանգարանում ներկայացվեց Ուկրաինայի հերոս, գրող Վասիլ Ստուսի բանաստեղծությունների հայերեն թարգմանությամբ ժողովածուն
Հունիսի 3-ին Սերգեյ Փարաջանովի տուն-թանգարանում տեղի ունեցավ Ուկրաինայի հերոս, ուկրաինացի անվանի գրող Վասիլ Ստուսի բանաստեղծությունների հայերեն թարգմանությամբ ժողովածուի շնորհանդեսը, որը կրում է «Հանգիստ տուր ինձ, Տեր» խորագիրը: Գրքի հրատարակությունը նախաձեռնել և իրականացրել է նախկին քաղբանտարկյալ, հեղինակի համախոհ և ճամբարային ընկեր Ռազմիկ Մարկոսյանը:
Շնորհանդեսին ներկա էին մի շարք մտավորականներ, որոնց թվում էին Տիգրան Մանսուրյանը, Մերուժան Տեր-Գուլանյանը, գրականագետ Դավիթ Գասպարյանը, հաղորդավար, ռեժիսոր, սցենարիստ Արթուր Բախտամյանը և այլք: Վերջինիս էլ վստահված էր երեկոն անցկացնելու կարևոր առաքելությունը: Ի դեպ, հաղորդավարը խոստովանեց, որ մինչ այս ծանոթ չի եղել Ստուսի ստեղծագործություններին: Ուսումնասիրել է ընդամենը մեկ շաբաթ առաջ ու տպավորված է այս բացահայտմամբ:
Ռազմիկ Մարկոսյանը տեղեկացրեց, որ «Հանգիստ տուր ինձ, Տեր» ժողովածուն բաղկացած է 124 բանաստեղծություններից, որոնք հեղինակի՝ տարբեր ժամանակներում գրած բանաստեղծություններից են հավաքվել:
Բացման խոսքով հանդես եկավ թանգարանի տնօրեն Զավեն Սարգսյանն, ով ընդգծեց, որ շնորհանդեսի կայացման վայրը պատահական չէ ընտրված. 1965 թ-ին հենց Փարաջանովի ֆիլմի հանրային ցուցադրության ժամանակ Ստուսը հանդես եկավ ուկրաինական մտավորականության ձերբակալությունների դեմ, ինչի արդյունքում էլ վտարվեց Կիևի Շևչենկոյի անվան գրականության ինստիտուտի ասպիրանտուրայից։
«Երբ Ռ. Մարկոսյանն ինձ ցույց տվեց այս գիրքը և ասաց, որ պետք է շնորհանդես լինի, ես անմիջապես ասացի, որ անշուշտ, պետք է այստեղ անենք: Ի վերջո, այս թանգարանի միջոցով կապը պահպանվում է և՛ Վրաստանի, և՛ Ուկրաինայի հետ… Գիրքը կարդացել եմ, բավական հետաքրքիր է: Ստուսը լուսավոր կերպար է, այդպիսի մարդիկ միշտ էլ կարևոր են մեզ համար: Նրանք իդեալներ են, իսկ իդեալներ ունենալը կարևոր է կյանքում: Համարձակ, անձնվեր մարդ, ում անունը մնաց պատմության մեջ: Նա շատ կարճ, բայց բովանդակալից կյանք ապրեց», - Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց Զ.Սարգսյանը:
ՀԽՍՀ Ժողովրդական արտիստ, կոմպոզիտոր Տիգրան Մանսուրյանն էլ Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում խոստովանեց՝ այս գիրքը պետք է ուղարկի Ուկրաինա՝ մտերիմ ընկերոջը՝ կոմպոզիտոր Վալենտին Սիլվեստովին: Այսօրվա իր ներկայությունն էլ պայմանավորեց ընկերոջ կողքին հերթական անգամ լինելու որոշմամբ:
«Մարկոսյանի հետ մենք երկար տարիների մտերիմ ընկերներ ենք, այդ ընկերությունը սկսվել է դեռ այն ժամանակից, երբ իր «գլխին» էին իր հայրը, մայրը, քույրերն ու եղբայրները: Մեծ ընտանիք էին: Այժմ նա ամբողջությամբ տրվել է հիշատակները վերականգնելուն, արժեվորելուն: Ինչով կարող է՝ մասնակից է կուտակվածը կյանքի կոչելուն: Գիտեմ, որ վերջերս Սիբիրում էր, աքսորավայրում ի հիշատակ հայ աքսորյալների՝ հուշաքար տեղադրեց: Իր համար տառապանք էր, որ բոլոր ազգերն այդ հուշաքարն ունեին, հայերը՝ ոչ: Այս գրքի հրատարակումն էլ նման ակցիա է իր համար: Բարձր ու գեղեցիկ առաքելություն ունի այս գիրքը, հատկապես այսօր, երբ հայ-ուկրաինական հարաբերությունները դրա պահանջն ունեն», - ասաց Տիգրան Մանսուրյանը:
Գրականագետ, գրաքննադատ Դավիթ Գասպարյանի համոզմամբ, գործ ունենք լուրջ բանաստեղծի հետ: Այս գրքի միջոցով մեր առջև բացվում է մի ամբողջ գաղտնի ժամանակաշրջան: «Այդ շրջանը յուրովի է բացահայտվում Վասիլ Ստուսի պոեզիայով: Ինձ հիացնում է նրա և նրա զինակիցների, որոնց թվում և մեր Ռազմիկ Մարկոսյանի անկոտրում կամքը: Հեշտ բան չէր խորհրդային տարիներին չնախատեսված չափի հանդգնություն ունենալ: Պատժվում էին մարդիկ, այն էլ շատ ծանր: Փառք Աստծո, որ այսօր ազատության մեջ են և գործ են անում: Շատ մեծ գործ է արել այս պարկեշտ, խոնարհ, ազնիվ ու շատ խելոք մարդը», - նշեց նա:
Գրքի հրատարակման առիթով գրաքննադատը մեծարեց Ռազմիկ Մարկոսյանին, ընդգծելով, որ հավատարիմ է իր սկզբունքներին, հիշատակներին, անցյալի ավանդույթներին: «Պատահական չէ, որ գրքի շնորհանդեսը եղավ Փարաջանովի թանգարանում: Սա էլ յուրովի մի ազատամտության և խորհրդային վարչակարգի գաղափարական բռնությունների դեմ ուղղված օջախ է», - նշեց Դավիթ Գասպարյանը:
Շնորհանդեսին ներկա գտնվողները երեկոն շարունակեցին փարաջանովյան խորհրդանշական շնչով՝ գինու բաժակի շուջ՝ շարունակելով քննարկումներն ու անցյալի հիշողությունները:
