12/09/2016 13:49
Կարգավիճակն այլևս անվտանգության երաշխիք չէ Արցախի համար. Հարցազրույց Դավիթ Բաբայանի հետ
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքի՝ «Интерфакс» գործակալությանը տված հարցազրույցի վերաբերյալ, Aysor.am-ի թղթակիցը զրուցել է ԼՂՀ նախագահի մամուլի քարտուղար Դավիթ Բաբայանի հետ:
- Պարոն Բաբայան, Ջեյմս Ուորլիքն իր հարցազրույցում նշել է, որ ԼՂ հակամարտության կարգավորման պայմանները կան, սակայն զգացվում է Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների քաղաքական կամքի պակաս: Միևնույն ժամանակ, ոչինչ չի ասվում բանակցություններում Արցախի մասնակցության մասին: Ինչպե՞ս դա կմեկնաբանեք:
- Ոչ թե քաղաքական կամքի պակաս կա, այլ կա աննորմալ քաղաքական կամք Ադրբեջանի կողմից, որը հիմնական շեշտը դնում է հակամարտության բռնի կարգավորման վրա:
Ադրբեջանը չի թաքցնում, որ ուզում է բռնակցել Արցախը, որ նրա մոտեցումն այս է ու այսպես է տեսնում հակամարատության կարգավորումը: Այս առումով մենք միշտ մատնանշել ենք՝ Ադրբեջանի նման պահվածքը չափազանց վտանգավոր է: Միգուցե, եթե ժամանակին միջոցներ ձեռնարկվեին Ադրբեջանին սանձազերծելու համար՝ այսօր մի քիչ այլ կերպ կլիներ իրավիճակը:
Իսկ Արցախի մասնակցության մասին բանակցային գործընթացին՝ դա ամրագրված է հենց ԵԱՀԿ կողմից ընդունված փաստաթղթում:
Սա պարզապես հրամայական է ու առանց դրա կարգավորումը հնարավոր չի լինի: Նույն համանախագահների մոտ մենք միշտ այդ հարցը բարձրացնում ենք և իրենք էլ ընդունում են այդ մոտեցումը: Ավելին՝ ասում են անպայման մի օր կգա, որ Արցախի մասնակցությունը կվերականգնվի, բայց պետք է աշխատել այդ ուղղությամբ, քանի որ Ադրբեջանն ամեն ինչ անում է, որ դա տեղի չունենա:
- Ընդհանուր առմամբ, Ջեյմս Ուորլիքը լավատեսորեն էր տրամադրված կարգավորման հարցում և դա, կարելի է ենթադրել, ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների համատեղ կարծիքն է: Կ՞ան լավատեսության հիմքեր:
- Մենք միշտ պետք է լավատես լինենք, որպեսզի կարողանանք մի բանի հասնել: Բայց պետք է աշխատանք կատարել, որ այդ լավատեսությունը գործնականում իրականանա: Այստեղ հիմնական խոչընդոտը Ադրբեջանն է: Եթե Ադրբեջանը շարունակի նման պահվածքը՝ դժվար է լինելու: Պետք է ամեն ինչ անել, որ Ադրբեջանը բերվի կառուցողական հունի մեջ:
- Պարոն Բաբայան, «տարածք՝ կարգավիճակի փոխարեն» միտքը կրկին առաջ է բերվում՝ որպես հակամարտության կարգավորման տարրերից մեկը: Պատրա՞ստ եք դիտարկելու այդ տարբերակը: Ո՞րն է այն կարմիր գիծը, որը ԼՂ իշխանությունը ցանկացած պարագայում չի հատի:
- Նախ և առաջ պետք է հաշվի առնենք հետևյալը՝ հակամարտությունը տարածքային խնդիր չէ: Սա տարածքային վեճ չէ ու որպես այդպիսին ԼՂ հակամարտության մասին խոսելը ճիշտ չէ: Սա ճիշտ չէ նույնիսկ մարդասիրական առումով: ԼՂ հակամարտությունը՝ ժողովրդի ինքնորոշման հարց է, ինչպե՞ս կարելի է ասել տարածքային հարց: Ադրբեջանն է այն դիտարկում որպես տարածքային, բայց մեզ համար հարցը տարածքային չէ:
Պետք է հաշվի առնել նաև մեկ բան՝ վերադարձ անցյալին լինել չի կարող: Իհարկե, «տարածքներ՝ կարգավիճակի դիմաց» բանաձևը ժամանակին որոշ մարդկանց մոտ ընդունելի է եղել և՛ Արցախում, և՛ Հայաստանում: Դա կապված էր եղած իրավիճակի հետ: Մենք 70 տարի ունեցել ենք ազգային ինքնորոշման, ազգային ազատագրական հոգեբանություն, իսկ դա տաքարյունությունն է, էմոցիաներն են: Այդ սկզբանական ժամանակահատվածում, միգուցե, որոշ մարդիկ մտածում էին, որ կարելի է տալ տարածքներ ու ստանալ կարգավիճակ, քանի որ կարգավիճակի մեջ էին տեսնում անվտանգության երաշխիք: Բայց տեղի ունեցավ մի շատ կարևոր փոփոխություն, կարգավիճակն այլևս անվտանգության երաշխիք չէ ու մենք արդեն ունենք պետականաշինության հոգեբանություն, ինչն առաջին հերթին սառը դատողությունն է:
Մինչ այս որևէ մեկը չէր դիտարկում, օրինակ՝ Քարվաճառի կարևորությունը մեր պետության համար: Մտածում էին, որ սա զուտ ռազմական առումով է օգտակար: Բայց այդպես չէ: Եթե էմոցիաներն էլ մի կողմ դնենք՝ այնտեղ սկիզբ են առնում մեր ջրային ռեսուրսների մեծ մասը: Կենսական նշանակություն ունեցող ջրային ռեսուրսներ՝ Արփան և Որոտանը, որոնք սնում են Սևանա լիճը, ջրով են ապահովում Ստեփանակերտը: Ինչպե՞ս կարող է, օրինակ այդ տարածքն անցնել թշնամուն: Հատկապես, որ պատերազմի ժամանակ բազմաթիվ են դեպքերը, երբ գետերի թունավորումներ են եղել: Երբ թշնամին այսօր գլխատում է հայ զինվորին ու դրա համար պետական պարգևի արժանանում:
- Ամփոփելով՝ կա՞ն համանախագահների առաջիկա այցի ժամկետներ:
- Դեռ հստակ օրեր չկան, բայց սովորաբար այս ժամանակահատվածում նրանք այցելում են: Այնպես որ սպասում ենք:
