Առաջարկներ լինելու դեպքում սիրով կգամ ու կնկարահանվեմ, կաշխատեմ Հայաստանում. Էրիկ Վարոսյանը՝ համագործակցությունների և անձնական կյանքի մասին

Հայաստանում ծնված ու Ռուսաստանում մեծացած, Արմեն Ջիգարխանյանի և Սլավա Ստեփանյանի թատրոններից սերված հայազգի երիտասարդ դերասան Էրիկ Վարոսյանի անունը դեռևս քչերին է հայտնի, սակայն հավանականությունը մեծ է, որ նա մի օր կդառնա նաև հայկական կինոարտադրության ամենապահանջված դերասաններից մեկը: Նախապայմանը՝ նկատելի արտաքինն ու տպավորիչ դերասանական խաղն է, և որ ամենակարևորն է՝ հայկական կինոշուկայում հայտնվելու ցանկությունն ու պատրաստակամությունը:

Ռեժիսոր Արամ Շահբազյանը բոլորովին վերջերս նրան նկատեց և իր մասնակցությամբ ֆիլմը շուտով մեծ էկրան կբարձրանա:

Aysor.am-ը գործունեության, ընտանիքի, նաև՝ Հայաստանից հեռանալու պատճառների մասին զրուցել է մոսկվայաբնակ դերասան Էրիկ Վարոսյանի հետ:

-Էրիկ, նախ կասե՞ք՝ ինչպե՞ս հայտնվեցիք Արմեն Ջիգարխանյանի թատրոնում:

-2012 թվականին ավարտել եմ Եկատերինբուրգի թատերական ինստիտուտը ու անմիջապես մեկնել Մոսկվա: Փառք Աստծո, ստացվեց մուտք գործել Արմեն Բարիսովիչի թատրոն: Սկզբում մոտ 7-8 ամիս գնում էի, նստում դահլիճում ու ներկայացման փորձերը նայում: Եղավ այնպես, որ ի դժբախտություն այդ դերասանի և ի բարեբախտություն ինձ՝ դերասաններից մեկի ձեռքը կոտրվեց: Իսկ հաջորդ օրը նրա մասնակցությամբ երկու ներկայացում էր դրված՝ մեկը մեծերի համար, մյուսը՝ փոքրերի: Ռեժիսորը շրջվեց դեպի դահլիճ, ինձ նկատեց ու հրավիրեց բեմ՝ առաջարկելով փորձել այդ դերը… Կես օրվա մեջ սովորեցի ու ամեն ինչ ստացվեց: Իրենց դուր եկավ իմ խաղն ու այդ օրվանից սկսեցի աշխատել Արմեն Ջիգարխանյանի ղեկավարած թատրոնում:

-Մեզ հասած տեղեկություններով՝ Արմեն Ջիգարխանյանի թատրոն ընդունվելը բավական բարդ է, և ի տարբերություն շատ վայրերում ձևավորված մշակույթի՝ ոչ մի նշանակություն չունի՝ հա՞յ ես, թե ոչ, ազգային պատկանելությունը ոչ մի առավելություն չի տալիս: Ավելին, այդ թատրոնում հայեր քիչ կան:

-Այո, շատ-շատ քիչ են հայերն այս թատրոնում: Երբ ես ընդունվեցի, ինձ հետ մեկ հայ աղջիկ ևս ընդունվեց, բայց չդիմացավ՝ մեկ տարի անց դուրս եկավ: Արմեն Ջիգարխանյանն ասում է՝ չեմ նայելու՝ հայ ես, ռուս ես, ինձ համար կարևորը դա չի, այլ՝ կատարած աշխատանքը: Թատրոնից դուրս կարող ենք շփվել, հայերեն խոսել և այլն: Չի կարող այնպես լինել, որ ինչ-որ հայ գնա ու որպես հայ՝ առավելություն ստանա: Նման բան չկա: Ավելին, նման ձգտումներ ունեցող հայերի հետ չի էլ աշխատի:

-Չեք էլ փորձե՞լ անձամբ հանդիպել ու զրուցել Արմեն Ջիգարխանյանի հետ, գուցե գնահատելով Ձեր աշխատանքն ու տաղանդը՝ Ձեզ ընդգրկի՞ հիմնական կազմում:

-Նա որևէ մեկին, այդ թվում և ինձ, առիթ չի տալիս, որ կարողանաս այդ հարցով դիմել: Նույնիսկ վախենում եմ, որ նման հարցով դիմելով, իմ ունեցած տեղը թատրոնում կորցնել: Չգիտեմ՝ ինչպես կարձագանքի:

-Եթե չեմ սխալվում, այդտեղ համագործակցում եք նաև Ռուսաստանի հայկական թատրոնի հետ, որի ղեկավարը Սլավա Ստեփանյանն է: Այդ հանգամանքը խնդիր չառաջացրե՞ց Արմեն Ջիգարխանյանի մոտ:

-Գիտեք, Արմեն Ջիգարխանյանի թատրոնում ես ընդգրկված չէի հիմնական խաղացանկում, աշխատում էի որպես հրավիրյալ դերասան ու վարձատրվում հոնորարով, որը շատ փոքր թիվ էր կազմում: Եթե մշտական դերասանները ստանում էին 22-23 հազար ռուբլի, ապա հրավիրյալների մոտ այն չափազանց քիչ էր:  Ամենամեծ թիվը, որ ամսվա կտրվածքով այդ թատրոնում ստացել եմ, 3 հազար ռուբլին է եղել: Այնինչ, ես Մոսկվայում վարձով էի բնակվում ու տան վարձը կազմում էր 40-50 հազար ռուբլի: Այդ պատճառով դիմեցի Մոսկվայի հայկական թատրոն, որը սիրով հրավիրեց ինձ, բայց նորից հոնորարային սկզբունքով: Ամսվա մեջ քանի ներկայացում կխաղաս, այդքան էլ կվարձատրվես: Բայց ասեմ, 8 ամիս աշխատելով այս թատրոնում, տեսել եմ, որ շատ ուժեղ թատրոն է, Սլավա Ստեփանյանը հրաշալի գործեր է անում, բայց իր ձեռքերն էլ են «կապված»: Մոսկվայում հարուստ շատ հայեր ունենք, ովքեր կարող էին գոնե թատրոնի համար շենք գտնել, հատկացնել: Իսկ այսօր տեղի համար մեծ վարձ է վճարում, մի կերպ թատրոնը պահում է: Ի վերջո, սա Ռուսաստանի միակ հայկական թատրոնն է, պետք է աջակցել, որ կարողանանք աշխատել ու այս թատրոնով հպարտանալ:

-Իսկ մենք կարծում էինք՝ միայն հայաստանյան թատրոններն են ֆինանսապես խղճուկ վիճակում:

-Մոսկվայում 4-5 թատրոն կա, որը պետական աջակցություն է ստանում ու դերասաններին նորմալ աշխատավարձ տալիս: Այստեղի դերասանների մեծ մասը հենց այդ թատրոններում էլ խաղում են: Բայց դե և՛ ես, և՛ ինձ պես շատերը սիրում են թատրոնը ու նախընտրում այն: Փորձում ենք կողքից գումար աշխատել՝ հարսանիք կամ այլ միջոցառում վարելով:

-Ամիսներ առաջ Հայաստանում էիք, նկարահանվեցիք հայկական ֆիլմում:

-Այո, երբ Մոսկվայի հայկական թատրոն ընդունվեցի, այդ ընթացքում ռեժիսոր Արամ Շահբազյանը եկավ Հայաստանից: Քասթինգ եղավ ու Սլավա Սարգսյանի հետ նաև ես ընտրվեցի: 15 տարի Հայաստանում չէի եղել, շատ ուրախացա, որ եկա: Հուսամ՝ նորից առաջարկներ կլինեն:

-Ի՞նչ ֆիլմում եք նկարահանվել, ի՞նչ կերպարում:

- Ֆիլմը նվիրված է Անկախության 25-ամյակին, բաղկացած է 7 նովելից: Հրաշալի ֆիլմ է: Մարմնավորում եմ Բորիսին, ով Ռուսաստանում մեծացած հայ տղա է: Արցախյան պատերազմը սկսվելուն պես նա վերադառնում է Հայաստան՝ պաշտպանելու իր հողը: Բորիսը դժվարությամբ, Ռուսաստանում ծնված տղայի «ակցենտով» է հայերեն խոսում:

-Էրիկ, ամիսներ առաջ Արցախում կրկին պատերազմական իրավիճակ էր: Այդ օրերին Ձեր հերոսի պես մտածո՞ւմ էիք Հայաստան գալու, զինվորներին միանալու մասին:

-Անկեղծ ասած՝ ես պատրաստ էի գալու, ամեն վայրկյան ուշքս ու միտքս այդտեղ էր, բայց ծնողներս, եղբայրս ինձ հետ պահեցին: Անկասկած, եթե ամեն ինչ շարունակվեր նույն հունով, կգայի, բայց դադարեց: Ահավոր էր տեսնել, թե ինչպես են մեր 18-19 տարեկան տղաները զոհվում: Լացում էի, հավատացեք՝ մազերիս մեջ այդ ընթացքում սպիտակներ հայտնվեցին:  

-Ի՞նչ եք կարծում, ինչո՞վ է պայմանավորված այն հանգամանքը, որ Հայաստանից հաճախակի հրավերներ չեք ունենում:

-Գիտեք, այդտեղ ռեժիսորները կարծում են, որ եթե Մոսկվայից դերասան հրավիրեն, ապա նա մեծ գումարներ կպահանջի: Բայց այդպես չի: Իհարկե, այնպես էլ չի, որ կոպեկների համար կգամ: Մեր դեպքում էլ նորմալ, խելքին մոտ հոնորար է գործում: Ավելին, այս անգամ ես նույնիսկ գումարի համար չեմ եկել, պարզապես 15-17 տարվա բացակայությունից հետո ուզում էի իմ երկրում լինել, նկարահանվել, մեկտեղ՝ տատիկ-պապիկիս տեսնել:

-Իսկ այդտեղ ֆիլմերում չե՞ք ընդգրկվում:

-Երբեմն, թեկուզ փոքրիկ դերերով, սերիալներից եմ հրավերներ ստանում: Առաջին ֆիլմը, որում նկարահանվել եմ, բավական հետաքրքիր պատմություն ունի. 2012-13 թվականներին էր, Ռուսաստանի առաջին ալիքից ինձ զանգեցին, հրավիրեցին նկարահանման: Պարզվեց՝ թուրքի դեր պետք է խաղայի: Համաձայնեցի, բայց հենց միայն այն փաստից, որ հերոսս թուրք է, ինձ լավ չէի զգում: Ռեժիսոր Միխայիլ Բաղդասարովն ինձ ասաց. «Հասկանում եմ, որ այս դերը հայի համար լավ դեր չի, բայց դու այնպես խաղա, որ հետո տեսնողն անմիջապես հասկանա՝ թուրքն ով է»… Սերիաներից մեկում պետք է նույնիսկ թուրքերեն խոսեյի, ու ռեժիսորի ասելուց հետո այնպիսի էնտուզիազմով խաղացի, որ նույնիսկ ես, երբ նայում էի, ատում էի կերպարս:

-Մի փոքր անցում կատարենք դեպի անձնական կյանք. արմատներով որտեղի՞ց եք, ե՞րբ եք մեկնել Հայաստանից, ինչո՞ւ:

-Ծնվել եմ Ալավերդիում, 1998 թվականին ենք մեկնել: Փոքր էի՝ 3-րդ դասարան, շատ բան չէի հասկանում, բայց գիտեմ, որ դժվար էր Հայաստանում ապրելը: Քանի որ հայրս հաճախ էր Ռուսաստան մեկնում աշխատելու, ծնողներս որոշեցին, որ պետք է ընտանիքով տեղափոխվենք:

-Զրույցի ընթացքում նշեցիք, որ 15 տարի Հայաստանում չեք եղել: Ինչո՞ւ, չէ՞ որ Ռուսաստանից գալն այնքան էլ բարդ չէ:

-Փաստաթղթային խնդիրներ կային, ինչի պատճառով երկրից դուրս գալ չէի կարող: Շատերն այդ խնդիրն ունեն այստեղ: Մեկ-երկու տարի է, որ իմ փաստաթղթային խնդիրները հարթվել են: Պլանավորել էի հաջորդ ամռանը Հայաստան այցելել՝ տատիկ-պապիկներիս, մորաքրոջս ու քեռիներիս տեսնելու, բայց այս տարի եկա (ժպտում է):

-Իսկ իրենք ձեզ այցելո՞ւմ էին, թե՞ այս տարիների ընթացքում շփումը միայն հեռավորությունից է եղել:

-2005-06 թվականներին տատիկս և պապիկս կարողացան գալ, բայց այդ մեկ անգամն էր: Ծնողներս էլ երբեմն լինում էին Հայաստանում:  

-Արդեն Ձեր ընտանիքն ունեք, այո՞:

-Այո, ամուսնացել եմ մեկ տարի առաջ: Հրաշալի կին ունեմ՝ Կարինեն: Բնականաբար, հայուհի է: Մանկուց ցանկացել եմ հայկական ընտանիք ունենալ, կինս հայ լինի ու իմ ընտանիքից «հայկական հոտ» գա: Մտնեմ տուն՝ հայերեն խոսք ու ծիծաղ լսեմ, հաց ուտեմ, սրճեմ կնոջս հետ (թեև կոֆե չեմ խմում):

-Կարինեն և՞ս դերասանուհի է:

-Ոչ, բա բանկային համակարգում է աշխատում:

-Մտածո՞ւմ եք Հայաստան վերադառնալու, ապրելու մասին, թե՞ որոշել եք Ձեր գործունեությունն ու կյանքը շարունակել Ռուսաստանում:

-Եթե անկեղծ՝ չեմ կարող գալ Հայաստան ապրել ոչ թե նրա համար, որ չեմ ցանկանում, այլ՝ կան բաներ, որ ինձ այստեղ են պահում: Դրանք իմ ընտանիքի հետ են կապված, տխուր «կապեր» են, որոնք չեմ կարող թողնել… Եվ հետո, ես կյանքիս մեծ մասն այստեղ եմ ապրել, այստեղի մշակույթին եմ սովոր, շատ ներողություն՝ հայկական որոշ «լոպազ» խոսողների հետ նյարդերս չի բավարարում: Բայց եթե հրավիրեն նկարահանվելու, սիրով կգամ՝ լինի մեկ, երկու, թե 3 տարի:

-Այդտեղ հայ ընկերներ ունե՞ք:

-Շատ քիչ, քանի որ չեմ սիրում մեր հայկական «շաշ-մաշ» խոսելու ձևերը, որ եսիմ ինչեր չունեն, բայց ձևացնում են, թե «տանիքից բարձր» չգիտեմ ինչեր ունեն: Ռուսներն այդ առումով շատ թեթև են. մեկ գրիչ ունեն, կասեն՝ մեկ գրիչ ունենք ու վերջ: Հայը մի հատ գրիչ ունենա, կասի՝ մի ամբողջ «զավոդ» ունեմ: Չեմ սիրում այդպիսի բաներ, ինձ համար բարդ կլինի նման մարդկանց կողքին ապրել, իսկ նրանք քիչ չեն (ժպտում է):

-Փաստորեն, Հայաստան գալով՝ նոր ընկերներ ձեռք չբերեցիք:

-Ոչ, շատ ընկերներ ունեցա, այնպես չի, որ խոսքս ընդհանուրին էր վերաբերում: Մենք 10 հերոս էինք, տասս էլ մտերմացանք, նրանք իմ ավագ ընկերները դարձան: Դավիթ Ամալյանն էլ է այդ ֆիլմում նկարահանվել, իրեն հենց այդտեղ եմ ճանաչել ու շատ եմ հավանում: Հուսով եմ՝ ձեռքբերածս ընկերությունը կավելանա: Հավատում եմ՝ առաջարկներ կլինեն ու ես սիրով կգամ ու կնկարահանվեմ, կաշխատեմ Հայաստանում: Ուզում եմ՝ խաղաղություն լինի, մեր սահմանները, զինվորները խաղաղ պայմաններում լինեն: