Վարդան Արամյանը երիտասարդներին խորհուրդ է տալիս կարդալ Արիստոտելի աշխատություններն ու «The Global Negotiator» գիրքը

Հասարակության, մասնավորապես, երիտասարդության շրջանում գիրք կարդալու ցանկությունը խթանելու նպատակով Aysor.am -ը նախաձեռնել է ընթերցանությանը նվիրված շարք: Ճանաչված քաղաքական գործիչները պատմում են սիրված գրքերի, գրական հերոսների մասին:

Aysor.am-ի հարցերին պատասխանել է ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը:

- Ո՞րն է Ձեր սիրած գիրքը:

- Անկեղծ ասած, ես շատ սիրում եմ պատմական գրքեր կարդալ: Շատ հետաքրքիր, ինձ համար լավ գիրք եղել է Բոլեսլավ Պրուսի «Փարավոն»-ը (Болеслав Прус «Фараон»): Հետաքրքրություն նրանում է, որ դեռևս շատ հին ժամանակահատվածներում եղել են յուրահատուկ կառավարման համակարգեր: Մարդկային հարաբերությունները կառավարման համակարգերի մեջ գրեթե նույնն են, ինչ որ  հիմա, ուղղակի մոտեցումներն են փոխվել: Ի՞նչն է ամենակարևորը: Այն, որ մարդկությունը կյանքում չի փոխվում՝ իր բարքերով, իր մոտեցումներով, սկզբունքերով, փոխվում են հասարակարգերը, ժամանակները:



-Կա՞ այդպիսի գիրք կամ հերոս, որ փոխել է Ձեր ներաշխարհը՝ անկախ տարիքից:

- Միգուցե Րաֆֆու «Խաչագողի հիշատակարան»-ի Մուրադը: Հետաքրքրական կերպար էր: Գիտե՞ք, ինչն էր հետաքրքիր, որ իմ մեջ բախվում էին երկու անձնավորություն՝ պարկեշտությունն ու հայրենասիրությունը, նաև սկզբունքայնությունը: Առաջին անգամ ես դա կարդացել եմ 8-րդ դասարանում, երբ նոր մտնում էի հասունության տարիքի մեջ: Որոշակի բան փոխեց:



- Պարոն Արամյան, իսկ ի՞նչ գրքային կերպար եք նախընտրում՝ դրակա՞ն, թե՞ բացասական:

- Դրական (ժպտում է):

- Ձեր կարդացած վերջին գիրքը…

- Կարդացածս վերջին գիրքը, որը դեռ չեմ ավարտել, ավելի շատ մասնագիտական է՝ «The Global Economics» է կոչվում: Հեղինակը David Romell-ն է, ով ուժեղ տնտեսագետ է՝ զարգացող տնտեսագիտության մեջ: Մի քանի էջ է մնացել, մի քանի օրից կավարտեմ:

- Ձեր սեղանին ի՞նչ գիրք է հիմա դրված:

- Մասնագիտական գրքեր են սեղանիս: Հիմա այնպես է, որ գեղարվեստական գրքերի ժամանակ գրեթե չի լինում: Չնայած՝ մասնագիտական գրքերն էլ են շատ հետաքրքիր, օրինակ Paul Krugman-ի գրքերը, վերջերս՝ մեկ տարի առաջ, կարդացել եմ Alan Greenspan-ի «The year of motor policy», որը նույնպես շատ հետաքրքիր էր:

- Նախընտրում եք տպագիր գի՞րք, թե՞ էլեկտրոնային:

- Իհարկե, էլեկտրոնայինն ավելի դյուրին է, սակայն ես ավելի շատ նախընտրում եմ տպագիր:

- Հավանաբար նկատել եք, որ վերջերս երիտասարդները սկսել են քիչ կարդալ: Ըստ ձեզ, ինչու՞ են հիմա քիչ կարդում, արդյոք գիրքը կորցնում է իր նախկին արժեքը:

- Ես չէի ասի, որ քիչ են կարդում, սակայն մի հետաքրքիր բան կա, օրինակ, երբ մտնում ես ԱՄՆ-ի այգիներ, մարդիկ կարդում են, նույնը Եվրոպայում է: Գիտեք՝  կարդալը այնքանով է լավ, որ կարողանում ես գիտելիքներ հավաքել ընթերցելով, այլ ոչ՝ կրթական օջախներից: Ես օրինակ բերեմ, երբ 1996 թվականին առաջին անգամ մուտք գործեցի Կենտրոնական բանկ, զգացի, որ իմ տնտեսագիտական գիտելիքները, որոնք ստացել եմ իմ կրթական օջախում, շատ թերի են: Եվ դա իր օբյեկտիվ պատճառներն ուներ, քանի որ մենք արդեն թևակոխել էինք անկախության ժամանակահատված, երբ մեկնարկել էին նոր շուկայական տնտեսության մոտեցումները: Ես և իմ շատ լավ բարեկամ Մկրտչյան Աշոտը, զգացինք, որ բավականին մեծ պահանջ կա կարդալու՝ հասկանալու համար, թե ինչ բան է շուկայական տնտեսությունը:



Սկսեցինք McConnell, Brue կարդալ, որը շատ ճանաչված էր այդ ժամանակ, հետո անցանք Paul Krugman և Svensson: 2000 թվականին, երբ առաջին անգամ ես գնացի Վիեննայի Ինստիտուտ՝ վերապատրաստման, մեր կուրսում կային Եվրոպայում և Նահանգներում կրթություն ստացած մասնակիցներ, որոնց հետ կարողանում էինք անգամ գիտելիքներով մրցել և չզիջել: Մեխն այն էր, որ կարողացել էինք 4-5 տարվա ընթացքում ահագին բան սովորել: Մի քանի ընկերներով հավաքվում էինք ու սկսում կարդալ գլուխներ, ինչից հետո իրար պատմում էինք, անգամ՝ բանավիճում:

- Ի՞նչ գիրք խորհուրդ կտաք կարդալ հայ հասարակությանը:

- Հետաքրքիր են փիլիսոփաների աշխատությունները: Այն մարդիկ, ովքեր ավելի շատ կառավարման ոլորտում են, շփումների մեջ են, խորհուրդ կտայի Արիստոտելի զրուցավարման կանոնները կարդալ: Այդ աշխատությունը շատ հետաքրքիր թեզեր ունի. կան սահմանված նորմեր, թե ինչպես կարող ես զրույցներդ վարել: Օրինակ, Արիստոտելն ասում է. «Եթե մի բան դու անընդհատ ասում ես, ուրեմն ոչինչ չես ապացուցում»:

Մեկ այլ շատ լավ գիրք կա, որը ես անպայման խորհուրդ կտամ՝ «The Global Negotiator» գիրքը՝ Jeswald W. Salacuse-ի, ով եղել է իմ դասախոսը: Այդ գիրքը բանակցությունների մասին է: Երբ ես այդ կուրսը վերցրեցի, դասախոս Սալակուսն ասաց, որ մենք ամեն քայլափոխի բանակցում ենք՝ ընտանիքում, ծնողների հետ, երեխաների հետ, խանութում: Արդյունքների հասնելու համար սկզբունքային բաներ կան այդ գրքում: Նմանատիպ շփումների մեջ ամենակարևոր մասը միշտ ընդունված կանոն է, եթե դու ուզում ես ունենալ լավ արդյունք, պետք է կարողանաս շատ լավ ընկալել, թե դիմացինդ ինչ է ուզում քեզանից, վերջինիս շահերն ու սպասելիքները: