Մրցունակ լինելու համար պետք է շատ կարդալ. Գրական զրույց՝ Արամ Մանուկյանի հետ

Հասարակության, մասնավորապես, երիտասարդության շրջանում գիրք կարդալու ցանկությունը խթանելու նպատակով Aysor.am-ը շարունակում է ընթերցանությանը նվիրված շարքը: Ճանաչված քաղաքական գործիչները պատմում են սիրված գրքերի, գրական հերոսների մասին:

Շարքի շրջանակում այս անգամ Aysor.am-ի զրուցակիցն է ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Արամ Մանուկյանը:

- Ո՞րն է Ձեր ամենասիրած գիրքը:

- «Փոքրիկ իշխանը»: Միշտ սիրել եմ այն. փոքր ժամանակ, միջին տարիքում և հիմա էլ: Փիլիսոփայական շատ լուրջ, գեղեցիկ ստեղծագործություն է, ընդ որում՝ համաշխարհային համբավ ունեցող:

-Կա՞ այդպիսի գիրք կամ հերոս, որ կարողացել է փոխել Ձեր ներաշխարհը:

-Անշուշտ, եղել են այդպիսիք, ավելի շատ՝ հեղինակներ և դպրոցական հասակում: Հեմինգուեյը, նաև՝ Ջեկ Լոնդոնը, հատկապես «Մարտին Իդեն» վեպը: Ես ինձ փորձել եմ տեղավորել այդ հեղինակների բոլոր դրական կերպարների մեջ: 

-Կոնկրետ ի՞նչ ազդեցություն են ունեցել այդ հեղինակների գործերը Ձեզ վրա:

-Երկուսն էլ իրենց գործերում նկարագրել են մարդու և բնության միջև եղած կապը: Ինձ համար բնությունը լավագույն դաստիարակչական միջոցն է: Ես էլ եմ ինձ դաստիարակել բնության գրկում: Հենց դա է ամենից շատ գրավել: Նաև՝ ուժեղ մարդ, տղամարդ լինելու գաղափարը:

-Դրակա՞ն, թե՞ բացասական հերոսներն են ըստ Ձեզ հետաքրքիր:

-Հարցը մի քիչ տարօրինակ է. ես չեմ պատկերացնում մարդ, որ ասի՝ բացասական: Իհարկե՝ դրականը:

-Իսկ չկա՞ն այդպիսի գրական գործեր, որտեղ բացասական հերոսները ավելի վառ են, քան՝ դրականը:

-Չեմ հիշում այդպիսի բան: Իմ մեջ նման կերպարներ չեն մնացել: Եթե ինչ-որ բացասական բան եղել է իմ մեջ, փորձել եմ մաքրել: Հրանտ Մաթևոսյանը մի լավ արտահայտություն ունի այս առումով՝ «Ատելությունն ավելի շատ կործանում է քեզ, ոչ թե՝ դիմացինիդ»:

-Ո՞րն է Ձեր կարդացած վերջին գիրքը:

-Բոլոր գրքերը, որոնք կարդում եմ, զուգահեռ են. երբեք մի գիրք չեմ կարդում: Դա կախված է պահից, տրամադրությունից, անհրաժեշտությունից:

-Իսկ զուգահեռ կարդալը չի՞ խանգարում:

-Ոչ: Ինչ կարդալ, թելադրում է ժամանակը, տրամադրությունը, նաև՝ իրավիճակը: Եթե, ենթադրենք, վաղը ելույթ ունեմ, կարդում եմ համապատասխան գրականություն, եթե վերլուծություն պետք է անեմ, այլ գրականություն և այդպես շարունակ:

-Ձեր գրապահարանում ո՞ր ժանրի գրքերն են գերակշռում:

-Ըստ տարիքի,  սկզբում գեղարվեստականն է գերակշռել, հետո՝ գիտականը, իսկ հիմա՝ քաղաքականը:

-Տպագի՞ր, թե՞ էլեկտրոնային գրքեր եք նախընտրում:

-Տպագիր: Ես չկարողացա այդպես էլ էլեկտրոնային գրքեր կարդալ, չի ստացվում: Թուղթը հաղթում է համակարգչին:

-Ըստ Ձեզ, ինչու՞ են հիմա քիչ կարդում: Արդյոք գիրքը կորցնում է իր արժեքը:

-Ոչ, չի կորցնում: Սակայն ավելի քիչ կարդալու համար կան մի շարք օբյեկտիվ պատճառներ՝ համացանցը, ինֆորմացիա և մշակույթ քաղելու տարբեր միջոցները, սոցիալական կայքերը. դրանք բոլորը նպաստում են ավելի քիչ կարդալուն: Նաև սուբյեկտիվ պատճառ կա. գրագետ, կարդացած մարդը մեր հասարակության մեջ այդքան էլ պահանջարկ չունի: Բայց դա, ես կարծում եմ, ժամանակավոր էֆեկտ է:

-Ի՞նչ մեջբերում կհիշեք, որ առավել տպավորվել է:

-Շատ եմ հիշում ու շատ եմ կրկնում Հրանտ Մաթևոսյանի ասածը. «Մեր երկիրը կործանելու է եղունգի չափ խելք չունեցող հաստագլուխը»:

-Ի՞նչ գիրք խորհուրդ կտայիք հայ երիտասարդությանը:

- Հիմա շատ արդիական են Լեոյի վերլուծական ստեղծագործությունները, որոնք էլ ես խորհուրդ կտայի: Կարծում եմ՝ մրցունակ լինելու համար պետք է շատ կարդալ:

Կա մի այդպիսի անեկդոտ.

Թոռը պապին հարցնում է.

-Ի՞նչ գիրք խորհուրդ կտաս կարդամ, որ շատ գիտելիք ունենամ:

-Ընդամենը մեկ գիրք պետք է կարդաս, որ ամեն բան տեղն ընկնի, - ասում է պապը:

-Իսկ դա ո՞ր գիրքն է:

-Այդ գիրքը գտնելու համար 2000 գիրք եմ կարդացել: 

-Կնշեք այն առաջնային պատճառները, որոնց համաձայն քաղաքական գործիչը պետք է կարդացած լինի:

-Եթե կնշեք մի պատճառ, որ քաղաքական գործիչը չպետք է կարդացած լինի, ես մանդատս կդնեմ հենց հիմա: Չեք կարող գտնել որևէ լուրջ պատճառ, որ քաղաքական գործիչը կամ պատգամավորը պետք է կարդացած չլինի: