Լավ չի լինի, որ նախորդ անգամվա պես, դուռը շրխկացնի և գնա. Հրանտ Թոխատյանը՝ քաղաքական անցուդարձի և «Մեա կուլպա 2» ներկայացման մասին

Aysor.am-ի զրուցակիցը ՀՀ Ժողորդական արտիստ Հրանտ Թոխատյանն է, ով այս օրերին զբաղված է «Մեա կուլպա 2» ներկայացման փորձերով, որի պրեմիերան տեղի կունենա փետրվարի 21-ին: 

Ստեղծագործական կյանքին զուգահեռ դերասանն անհաղորդ չի մնում նաև քաղաքական դաշտում տեղ գտած անցուդարձին: Ու թեև երբեմն տպավորություն է ձևավորվում, թե նա խուսափում է հանրության կողքին կանգնելուց, բայց իր հանդիսատեսը կարող է փաստել՝ նրա մասնակցությամբ ներկայացումներից գրեթե յուրաքանչյուրը մերօրյա խնդիրների սուր ու քննադատաբար բարձրաձայնումն է:

- Պարոն Թոխատյան, ներկայում ի՞նչ զբաղվածություն ունեք, նաև՝ ի՞նչ նոր առաջարկներ:

- Այժմ ինձ համար ամենակարևոր զբաղվածությունը «Մեա կուլպա 2» ներկայացման նախապատրաստական ընթացքն է: Ամբողջ օրս դրան է նվիրված լինելու, մինչև հանդիսատեսի դատին կհանձնենք: Ինչ վերաբերում է առաջարկներին, ունեմ և՛ ֆիլմերի, և՛ ներկայացման առաջարկ, որը արտերկրում է բեմադրվելու: Մտածում եմ նաև մանկական թատրոնի, թատրոն-ստուդիայի ստեղծման մասին, որը միշտ իմ երազանքն է եղել: Սակայն ոչինչ չեմ ձեռնարկի ու ոչ մի առաջարկ չեմ ընդունի, մինչև «Մեա Կուլպա 2»-ը չհանձնենք:

- «Մեա կուլպան», ի տարբերություն «Խաթաբալադայի», բավական երկար կյանք ունեցավ: «Խաթաբալադան» թեև 20-21 տարեկան է, բայց բեմում քիչ է եղել…

- Այո, ցավոք սրտի, «Խաթաբալադան» չափազանց կարճ ապրեց բեմում, ընդամենը 22 անգամ խաղացինք: Գիտեք, «Խաթաբալադան», «Մեա կուլպան», «Ժանգոտ բանալին» այն ներկայացումներն են, որոնք պետք է հենց բեմի վրա նայել: Հավատացեք, ինքս վիդեոկրիչի վրա չեմ նայում: Պատճառն այն է, որ նախ ներկայացումն այդպես 25-30 տոկոսի կորուստ է ունենում, և հետո՝ կենդանի շունչն է պակասում: Չէ՞ որ այդ ներկայացումները հատուկ բեմի համար են ու չի կարելի համեմատել կինոյի հետ:

- Դուք միշտ նշում եք, որ այս ներկայացումներից յուրաքանչյուրը ճիշտ իր ժամանակին է ծնվել: Փաստորեն, հասունացել է նաև նո՞ր «Մեա կուլպայի» ժամանակը:

- Իհարկե, ներկայացումներից յուրաքանչյուրը խիստ կարևոր ժամանակներում ծնվեցին ու շատ կարևոր է նաև այս ծնունդը:

- «Մեա կուլպա 2»-ը ներկայացման վերջնակա՞ն անունն է, թե այլ անուն կունենա:

- Չգիտեմ, գուցե երկրորդ անվանում էլ ունենա: Ավելին ասել դեռ չեմ կարող:

- Պարոն Թոխատյան, վերջին տարիներին ֆիլմարտադրությունը մեզ մոտ բավական թափ է առել, տարեկան մի քանի գեղարվեստական ֆիլմ է նկարահանվում: Ի՞նչ կասեք այդ ֆիլմերի որակների մասին:

- «Հայֆիլմը» շատ լավ ավանդույթներ է ունեցել, հրաշալի ռեժիսորներ ենք ունեցել: Մեր ֆիլմադարանում այնպիսի ֆիլմեր ունենք, որոնցով կարող ենք պարծենալ: Բայց մի շրջան եկավ, երբ երկրում տիրող ընդհանուր վիճակի պատճառով կանգ առավ նաև ֆիլմարտադրությունը: Թերի կրթության պատճառով նոր անուններ, ֆիլմեր ի հայտ չեկան, որի հետևանքը զգում ենք այսօր: Բայց արդեն որոշ բաներ ուզում են վերականգնվել: Իհարկե, նկարահանվում են ու դեռ կնկարահանվեն ֆիլմեր, որոնք կարող են մեկանգամյա դիտման հավակնել: Չմոռանանք, որ կյանքում ամեն բան այդ ճանապարհն անցնելով է կայանում: Կգա մի օր, երբ մեր ֆիլմերը նորից կգրավեն բոլորին: Չէ՞ որ փորձում ենք արտերկրից Հայաստան բերել մեր հայրենակից ռեժիսորներին, ինչը շատ կարևոր է: Շատ սովորելու բան ունենք նաև նրանցից: Ուրախ կլինեմ, եթե մի օր Ատոմ Էգոյանը, Կարեն Հովհաննիսյանը, Տիգրան Քյոսայանը Հայաստանում ֆիլմեր նկարահանեն: Չնայած՝ այսօր այստեղ մենք էլ արդեն լավ ձեռագրերով ռեժիսորներ ունենք, որոնցից սպասելիքներ կան: Հուսով եմ՝ դեռ կունենանք համամարդկային արժեքներ քարոզող ֆիլմեր, որոնցով կներկայանանք ոչ միայն հայ, այլև՝ արտասահմանցի հանդիսատեսին:

- Դուք նախորդ տարի նկարահանվեցիք ռուսաստանաբնակ ռեժիսոր Սարիկ Անդրեասյանի «Երկրաշարժ» ֆիլմում: Այդ ֆիլմի մասին տարբեր կարծիքներ են հնչում, մեծամասամբ քննադատաբար են մոտենում՝ այն որակելով որպես ռուսական պատվեր: Քննադատություններ հնչեցնելուց զերծ չեն մնում նույնիսկ ռեժիսորները: Ի՞նչ կասեք ֆիլմի և այս խոսակցությունների մասին:

- Ֆիլմն արդեն գոյություն ունի, էկրաններին է ու ապրում է իր կյանքով: Բնականաբար, ամեն մեկն այն յուրովի է ընկալում: Սարիկ Անդրեասյանն այսօր, լինելով ռուսական ռեժիսոր, արել է մի ֆիլմ, որը Հայաստանում տեղի ունեցած աղետի մասին է: Ռուսական ֆիլմ՝ հայկական երկրաշարժի մասին, սա հայացք է դրսից: Արդյոք վաղը մեզ կհետաքրքրի՞ նկարենք ֆիլմ Չեռնոբիլի մասին: Իմ սերնդակիցները գուցե հետաքրքրվեն, բայց Ձեր սերնդակիցները կգնա՞ն այդ ֆիլմը նայելու… Պրոդյուսեր Ռուբեն Դիշդիշյանը մտավախություն ուներ, որ այդ նույն Ռուսաստանում «Երկրաշարժ» ֆիլմը չէր ընկալվի և դիտողականություն չէր ունենա: Ժողովուրդը պետք է հետաքրքրված լինի, որպեսզի ծախսված գումարը վերադառնա արտադրողին: Այլ հարց է, որ ռուս հանդիսատեսին գրավելու համար ֆիլմում ներգրավվել են նաև ռուս արտիստներ… Մի խոսքով՝ անվանել «Երկրաշարժը» ռուսական պատվեր՝ չէի կամենա:  Գուցե քաղաքացիական դիրքորոշո՞ւմ է. չմոռանանք, որ Սարիկ Անդրեասյանը բավական երիտասարդ է ու մինչև վերջին շրջանը հայկական թեմային երբեք չէր անդրադարձել: Հայաստանին ու հային առնչվող 3 ֆիլմ է նկարահանել, որոնցից «Երկրաշարժն» իր համար ամենաառանցքայինն էր: Սցենարը տեսնելով՝ հավանել էր, շատերն էլ զարմանում էին, թե ինչպես Ռուբեն Դիշդիշյանը ֆիլմը վստահեց Սարիկին: Ռեժիսոր, ով աչքի էր ընկնում թեթև ժանրի ֆիլմերով, ոչ ամենասիրված կերպարն էր անգամ ռուսական շուկայում, քանի որ բավական հանդուգն են և՛ ինքը, և եղբայրը՝ Ղևոնդ Անդրեասյանը. երբ բոլորը բողոքում էին, թե փող չկա, չենք կարողանում ֆիլմ նկարահանել, այս երկու եղբայրները տարեկան 4-5 ֆիլմ էին նկարահանում: Իհարկե, ոչ բոլորն է լավը լինում, խոտան էլ է լինում, բայց նկարվում է… Անդրադառնալով ռեժիսորի կողմից հնչեցված քննադատությանը՝ այսպես կասեմ. որևէ երիտասարդ ռեժիսորի բեմադրած ներկայացումը ես կարող եմ չընդունել ու չհավանել: Եթե ճանաչում եմ ու նա իմ խորհրդի կարիքն ունի, ես էլ ինձ գիտակ եմ համարում, կփորձեմ օգտակար լինել, կարծիքս հայտնել անձամբ իրեն: Չէ՞ որ որպես կոլեգա շատ լավ գիտես՝ ֆիլմի վրա գումար, աշխատանք ու ժամանակ է ծախսվել, մարդիկ պետք է նայեն, քո կարծիքի հետ էլ շատերը հաշվի են նստում, չի կարելի միանգամից սևացնել աշխատանքը: Թույլ տուր հանդիսատեսն իր գնահատականը տա… Օրինակ, իմ շատ լավ երիտասարդ ընկեր Հայկ Մարությանը, ում շատ եմ սիրում ու հարգանքով եմ վերաբերում, ֆիլմ ունի, որը իմը չի, ես այդ ֆիլմի հանդիսատեսը չեմ: Բայց տեսնում էի, թե որքան երիտասարդներ էին գնում դիտելու: Իրավունք չունեի Հայկին մասսայական տրորել, կարող էի միայն մոտենալ, կարծիքս հայտնել և օգտակար լինել… Էթիկայի կանոններից ելնելով՝ սխալ եմ գտնում գրեթե հայհոյանքի հասնող քննադատությունը: Կան նորմեր, որոնք պետք է պահպանել: Իրավունք չունես գործընկերոջդ այդ աստիճան վիրավորել, նվաստացնել ռեժիսորին ու հայազգի բոլոր դերասաններին, ովքեր նկարահանվել են դրանում՝ համեմատելով նրանց ինչ-որ սև ձիու հետ: Ո՞ւմ է ձի համարում՝ Միքայել Պողոսյանի՞ն, Արմեն Մարգարյանի՞ն, Միքայել Ջանիբեկյանի՞ն, ի՞նձ… Դա բարոյական չի, մենք ապրում ենք նույն քաղաքում և օրերից մի օր միմյանց հանդիպելու ենք:  Չկարծեք, թե նրա համար եմ այդպես խոսում, որ ես էլ նկարահանվել եմ: Իմ դերը բավական փոքր է եղել, դերասան եմ՝ հրավիրել են, ես էլ համաձայնել եմ:

- Կան դերասաններ, որոնց մասնակցությունը պարտադիր ապահովում է ֆիլմի որակը: Անժխտելի է, որ Ձեր մասնակցությամբ ֆիլմերն ու ներկայացումները ևս բավական մեծ հաջողություն են ունենում: Այդ դեպքում կարելի՞ է ասել, որ ֆիլմի կամ ներկայացման հաջողությունը մեծամասամբ կախված է դերասանից:

- Ոչ, այդպես ասել չի կարելի: Եթե հանդիսատեսը որևէ ֆիլմ կամ ներկայացում է գնում նայելու միայն այս կամ այն դերասանին տեսնելու համար, ապա նշանակում է՝ հաջողված է ոչ թե ֆիլմը կամ ներկայացումը, այլ՝ դերասանի խաղը: Կան ներկայացումներ, որոնք իրենց բովանդակությամբ են հետաքրքիր՝ ինչպես «Մեա Կուլպան»: Թե չէ կարող ես հավաքել աստղային կազմ, բայց անհետաքրքիր աշխատանք պատրաստել, մարդիկ 1, 2, 3 օր կգան ու էլ չեն գա: Դերասանի ամենամեծ պատիժը դատարկ դահլիճն է, երբ հասկանում ես բեմի վրա ավելի շատ մարդ կա, քան՝ դահլիճում… Ի տարբերություն ներկայացման՝ ֆիլմը մեկ խնդիր ունի. նկարահանումից հետո ես իմանում, թե ինչ արդյունք կլինի: Ընտրողը դերասանն է՝ ցանկանո՞ւմ է նկարահանվել տվյալ ֆիլմում, թե՞ սցենարը չի հավանում ու չի նկարահանվում: Հասկանում եմ, ինքս ստեղծել եմ պայմաններ և հնարավորություն ունեմ ընտրելու՝ որտեղ նկարահանվեմ, կարող եմ ինձ թույլ տալ նույնիսկ հրաժարվել: Բայց ոչ բոլոր իմ կոլեգաները ունեն նման հնարավորություն, հատկապես երիտասարդները:

- Ու երևի դա է պատճառը, որ շատերը սերիալներում են հայտնվում:

- Այո, բայց դա էլ դերասանի ոլորտն է, իր մասնագիտական աշխատանքն է կատարում՝ մեկտեղ ապահովելով սեփական կենսավիճակը: Դուք գիտե՞ք, թե որքան է ստանում թատրոնում դերասանը: Էլ ո՞նց չհամաձայնի սերիալներին… Գողություն չի անում չէ՞, վիրահատություն էլ չի անում, այլ իր մասնագիտական աշխատանքն է կատարում:

- Հայկական սերիալներից երբևէ առաջարկ ստացե՞լ եք:

- Երբ սերիալները նոր էին սկսվում, առաջարկ եղավ, բայց քանի որ սցենարը դուրս չեկավ, հրաժարվեցի:

- Արտիստները սիրում են բեմում և նկարահանման հրապարակում իմպրովիզներ անել: Դուք Ձեզ իմպրովիզի դերասան համարո՞ւմ եք:

- Ես դերասանական պրոֆեսիոնալ մասնագիտություն չունեմ, մանկավարժ եմ: Բայց 70-ական թվականներին որպես դերասան հղկվեցի Կամերային թատրոնի դպրոցում, որը հիմնված էր իմպրովիզի վրա: Բոլոր ներկայացումները երկխոսություն էին դահլիճի, հանդիսատեսի հետ: Արա Երնջակյանի սիստեմն էր դա: Բայց յուրաքանչյուր իմպրովիզ պետք է չափ ու սահման ունենա: Կողքիդ այլ դերասաններ են կանգնած ու չես կարող քեզ թույլ տալ ասել այն, ինչ մտքիդ գալիս է: Այդկերպ կարող ես խախտել ընդհանուր «կտավը»…  Նույն «Մեա Կուլպան» ամեն անգամ նորովի եմ խաղում, այնտեղ առանձին տեսարաններս շատ են, ոչ-ոքի անակնկալի չեմ բերի:

- Այս ընթացքում առաջին «Մեա կուլպան» բեմում է: Գիտեմ, որ ցանկացած բեմելի ժամանակ ներկայացումը հպանցիկորեն անդրադառնում է «օրվա թեմային»…

- Փորձել ենք վերջին շրջանից որևէ նոր բան չընդգրկել ներկայացման մեջ, մնա այնպիսին, ինչպիսին կար: Միակ փոքր բանը, որ նախորդ մեկ-երկու ներկայացման մեջ տեղ գտավ, 1000 դրամների պատմությունն էր: Ցավոք, ներկայացումը բեմադրված լինելով 14-15 տարի առաջ, մինչ այսօր ակտուալ է, իր մեջ որևէ խոսք փոխելու կարիք չկա… Շատ ասելիք կա, դրա համար էլ «Մեա Կուլպա-2»-ը ծնվեց: Երնեկ եմ տալիս այն օրվան, երբ այդպիսի ներկայացման կարիք չի լինի:

- Գուցե շատ վատատես եմ, բայց կարծում եմ՝ այդ օրվան երկար կսպասենք…

- Հավատացեք՝ մեզանից է կախված: Շատերս հույսներս կորցնում ենք, մտածում ենք՝ ինչ էլ անենք, նույնն է, ոչինչ չի փոխվելու: Ինձ մոտ երբեմն տպավորություն է ստեղծվում, թե մենք այլ մոլորակի մասին ենք խոսում: Բայց ախր յուրաքանչյուր մարդ, իրականություն, որից մենք դժգոհում ենք, մեր միջից է: Յուրաքանչյուր երկրի բնակչությունն ավելի շատ է, քան՝ իշխանությունը: Մի ծեծված, բայց շատ ճիշտ արտահայտություն կա՝ «Ամեն ժողովուրդ արժանի է այն իշխանությանը, որն ունի». մենք ենք ընտրում, մեր ձայները, դրա հետ մեկտեղ՝ հոգին ծախում ու հետո էլ գոռում խարդախությունների մասին: Բայց մեզանից որևէ մեկը երբևէ չի ասում՝ եկեք այս անգամ այդ խարդախությանը, փողին կուլ չգնանք, ախր մեր ապագան ենք ծախում… Հա, մի անգամ համախմբվեցինք. 88-ն էր, Հայաստանի ու սփյուռքի հայերով միացանք ու ստացվեց, վերադարձրեցինք մեր հողակտորը: Դարեր շարունակ կորցնողի կարգավիճակում էինք, այս անգամ՝ հետ բերողի: Ձեզ թվում է այն ժամանակ ավելի քի՞չ էինք վախենում: Ոչ, նույնիսկ ասեմ, որ փափուկ կյանքով ապրած սերունդ էր, ամեն մեկն ապահովված էր աշխատանքով: Ամեն մեկը մեկ տարվա կտրվածքով պլանավորում էր իր անելիքը, իսկ այսօր նույնիսկ մեկ օրդ չես կարող պլանավորել, քանի որ չգիտես՝ մեկ ժամից ինչ կլինի քեզ հետ:

- Այդ դեպքում ինչո՞վ է պայմանավորված վճռականության մերօրյա պակասը:

- Բարդ հարց տվեցիք… Երևի թե խաբված լինելով: Մենք վերջին 20 տարվա մեջ երևի միշտ խաբվել ենք: 91-ից 96-ը թվականները չեմ հաշվում, որովհետև պատերազմի տարիներ էին, իսկապես ժողովրդի կողմից ընտրված նախագահ, Ազգային ժողով ունեինք: Հիմա հաճախ ասում ենք՝ մութ էր, ցուրտ էր և այլն, բայց այդ ժամանակվա հավատը, մեկը մյուսի նկատմամբ սերը, հույսը՝ ապագայի նկատմամբ շատ ավելին էր, քան այսօրվա շատ լուսավոր Երևանում: Իհարկե, եթե տուրիստի աչքերով նայենք, կհիանանք, բայց ախր մենք տուրիստ չենք, այլ՝ բնակիչ:

- Սփյուռքն էլ հնարավորինս մեր կողքին է, մի՞թե չենք կարողանում համահայկական ուժերը միավորելով՝ երկիրը զարգացնել, ոտքի հանել:

- Մենք նրանց, կոպիտ ասած, օգտագործում ենք գումար կորզելու համար: Մի բան էլ ասում ենք՝ դուք փողերը տվեք, մենք գիտենք՝ ինչ անենք: Բայց ի վերջո պարզվեց, որ 25 տարի է՝ հեչ էլ չգիտենք՝ ինչ ենք անում: Երբեք չասացինք՝ տղերք, աղջիկներ, ապրել եք արտասահմանում, լավ կրթություն եք ստացել, եկեք միասին շենացնենք մեր հայրենիքը: Չեմ ասում՝ բոլորս միասին ապրենք Հայաստանում, բայց մեր կողքին ֆիզիկապես կանգնելը, մեզ հետ կառուցելը շատ կարևոր է: Հենց դրա համար գնդապետ Արթուր Ալեքսանյանի գլխավորությամբ «Միացյալ Հայաստանը», որին մասնակից ենք նաև ես, Սերժ Թանկյանը, Ատոմ Էգոյանը, Արսինե Խանջյանը, Էրիկ Նազարյանը, առաջ է քաշում մի նախագիծ, ըստ որի Ազգային ժողովը պետք է ունենա Վերին պալատ, որում ներկայացված կլինեն հայաստանաբնակ, արցախաբնակ և սփյուռքաբնակ մտավորականները: Այդ կառույցը պետք է կարողանա մասնակցել Հայաստանի թե՛ արտաքին, թե՛ ներքին քաղաքականությանը: Տեսեք՝ այս մարդկանցից յուրաքանչյուրը ճանաչված է ոչ միայն իր երկրում, այլև՝ աշխարհում, ապրում է բարեկեցիկ: Թվում է, թե պետք է յուրաքանչյուրն իր համար իր աշխատանքը կատարի, բողոքելու կամ պահանջելու ոչինչ չունի: Բայց իրենք հետաքրքրված են Հայաստանով, իրենք են ուզում գալ ու այստեղ կատարվող իրադարձությունների մասնակիցը դառնալ, արդարության համար պայքարել:

- Գործառույթ, որը երևի թե պետք է ստանձներ Սփյուռքի նախարարությունը...

- Ես չգիտեմ՝ բացի «արի տուն» ասելուց և մշակութային ու սպորտային ինչ-որ բաներ կազմակերպելուց ուրիշ ինչ խնդիրներ է դրել իր առջև Սփյուռքի նախարարությունը: Դա էլ պետք է, բայց ավելի պետք կլիներ այն ժամանակ, եթե մնացած շատ ու շատ հարցերը լուծած լինեինք, չկտրեինք սփյուռքը մեզանից: Այնտեղ ապրող երիտասարդների մի մասն այսօր արդեն հայերեն չի խոսում, հայեցի չի մտածում ու, բնականաբար, Հայաստանի մասին էլ չի մտածում: Բայց հայրենիքը զուտ թանգարան չի՝ գամ, Գառնի, Գեղարդ, Տաթևը տեսնեմ ու գնամ:

- Պարոն Թոխատյան, քաղաքական տարբեր իրադարձությունների ժամանակ հանրությունը երբեմն Ձեզ մեղադրում է լռության մեջ, այնինչ, Ձեր խոսքը բավական սուր է ներկայացումներում և ֆիլմերում: Միտումնավո՞ր քայլ է:  

- Գիտեք, ինձ համար շատ ավելի հեշտ է, ավելի լավ է ստացվում ասելիքս տեղ հասցնել բեմից, քան՝ առօրյայում: Խոսքդ այստեղ լիակատար է լինում և զգուշություն չես ցուցաբերում՝ մտածելով, որ կարող ես սխալ ընկալվել: Պատճառն այն է, որ ոչ միշտ եմ ճիշտ հասկացված եղել (մտածում է)… Այն մարդիկ, ովքեր ինձ լռության մեջ են մեղադրում կամ պիտակավորում, մոռանում են իմ մասնակցությամբ ներկայացումների մասին կամ պարզապես ծանոթ չեն իմ բեմական գործունեությանը: Մեր ստեղծագործական խմբի կողմից բեմից շատ պարզ ու համարձակ խոսվել է խնդիրների մասին՝ սկսած 1996 թվականից՝ առաջին խեղաթյուրված ընտրություններից… Պարտադիր չէ փողոցում, առավել ևս սոցիալական ցանցում բարձրաձայնել, ամպագորգոռ բաներ գրել, որպեսզի լսելի լինես: Իհարկե, հասկանում եմ նաև այն մարդկանց, ովքեր օգտագործում են իրենց սոցիալական էջերն ու կայքերը, քանի որ բարձրաձայնելու այլ հնարավորություն չունեն: Փառք Աստծո, ես բեմ ունեմ: Միայն «Մեա կուլպան» 15 տարվա մեջ 400 հազարից ավելի հանդիսատես է նայել: Սա ահռելի քանակ է, շատերը երնեկ կտային նման լսարան ունենալու համար: Իմ բախտը բերել է… Երբ կարծիքս հայտնելու պետքությունս եղել է, հայտնել եմ, երբ փողոցում իմ լինելը անհրաժեշտ եմ համարել, փողոցում եմ եղել, ինչպես ամռան դեպքերի ժամանակ: Ամեն դեպքում, բեմում թե բեմից դուրս, կարծիքս անկեղծ ասել եմ:  

- Թեև մեր ժամանակներում ֆիլմերն ու ներկայացումները գրաքննադատության չեն ենթարկվում, բայց դերասանների մեծ մասը խուսափում է համարձակ խոսքից՝ մտածելով, որ իրենց առջև դռներ կփակվեն: Ինչպե՞ս է Ձեզ հաջողվում «փակ դռների» առջև չհայտնվել:

- Նախ, փորձն է օգնում: Այս տարի 41 տարին կլրանա, որ ես բեմում եմ: Դա մի ամբողջ կյանք է: Ինչ վերաբերում է դռներ փակվելուն, ի՞նչ է՝ դերասանի առջև դռներ փակելն այդքան հե՞շտ բան է: Իհարկե, հնարավոր է, բայց հեշտ չի: Եթե ասելիք ունես, տեղդ կգտնես: Բավական է ունենաս այնպիսի ստեղծագործական խումբ, որում ներառված են Վահրամ Սահակյանը, Արթուր Սահակյանը, Արմեն Համբարձումյանը (ժպտում է)… Թվում է, թե հեշտ է դուրս գալ բեմ ու ասել ճշմարտությունը: Բայց ախր այդ ճիշտն էլ պետք է ճիշտ ձևով մատուցվի, ներկայացվի… Կան նման համարձակ ներկայացումներ: Օրինակ, Վարդան Պետրոսյանի բոլոր ներկայացումները, մի քանի շատ սուր ու կարևոր ներկայացումներ Դրամատիկական թատրոնի բեմում են:

- Հայաստանում քաղաքական կյանքը վերջին ամիսներին բավական հագեցած է, նոր վարչապետ, կառավարություն ունենք: Հանրությունը, կարծեք թե, լավ է տրամադրված նոր վարչապետին: Դո՞ւք ինչ կարծիքի եք նրա մասին:

- Երբեք ու ոչ մի վերաբերմունք միանշանակ չէ, այս դեպքում՝ ևս: Սկզբից էյֆորիա էր, որը հետո նստեց ու հիմա բոլորը սպասողական վիճակում են՝ կմնա՞, թե՞ ոչ, դատարկախո՞ս է, թե՞ իսկապես գործունյա մարդ, և այլն… Որպես քաղաքացի՝ դեռևս շոշափելի փոփոխություններ չեմ նկատում: Իհարկե, իր կենսագրությունը ցույց է տալիս, որ ունի լավ կրթություն, լավ կարողություն (նյութական հեղ.), որպեսզի աչքածակ չլինի… Չի եկել տանելու, եկել է արարելու: Մնում է՝ նրան հնարավորություն տրվի աշխատելու: Եղել է մեր պատմության մեջ մի քանի դեպք, որ ունեցել ենք առաջադեմ, կիրթ վարչապետներ, որոնց հնարավորություն չենք տվել աշխատելու: Օրինակ, Արմեն Սարգսյանը, ով կարճաժամկետ պաշտոնավարեց, քանի որ «ուղարկեցինք», Արմեն Դարբինյանը, որին ևս չթողեցին նորմալ աշխատել: Այս վարչապետն էլ երիտասարդ, ավյունով ու նպատակներով լի մարդ է, մնում է չխանգարենք: Եթե կարողանա իր ասածի գոնե 70 տոկոսն իրագործել, կարծում եմ՝ յուրաքանչյուրն էլ պատրաստ է իր կողքին կանգնել: Բայց դե այնքան ենք խաբվել, որ դեռ չգիտենք՝ հավատա՞նք, թե՞ ոչ: Այն, որ ինքն ասում է՝ ուզում եմ մնալ ու աշխատել, հավատում եմ, բայց կկարողանա՞, կթողնե՞ն՝ չգիտեմ:

- Ինչպե՞ս ընդունեցիք նրա` կուսակցական դառնալը:

- Եկեք իրատես լինենք. ըստ մեր սահմանադրության՝ որպեսզի վարչապետը կարողանա նորից նշանակվել, պետք է ունենա կուսակցական պատկանելություն: Վարչապետի՝ 7 կետից բաղկացած բացատրության մի մասի հետ կարող ենք համաձայնել, մի մասի հետ՝ ոչ, բայց նա գոնե փորձեց բացատրություն տալ ու հիմնավորել իր քայլը: Իսկ թե ինչո՞ւ ընտրեց Հանրապետականը, չգիտեմ… երևի կարելի է հասկանալ իր որոշումը: Եկեք անկեղծ լինենք՝ ուրիշ ո՞ւմ ընտրեր: Համաձայնեք, որ այսօր այլ ուժ չունենք քաղաքական դաշտում, կան միավորումներ, որոնց նույնպես չեն վստահում: Երկու տարբերակ ուներ՝ կա՛մ պետք է գնար Հանրապետական, կա՛մ ստեղծեր իր կուսակցությունը…

-Ինչպես նկատում եմ, որքան իրատես եք, նույնքան էլ՝ լավատես:

- Այո, լավատես եմ, հատկապես, որ Կարեն Կարապետյանի կարողություններին ու մտածելակերպին ծանոթ եմ: Եթե քիչ խանգարեն, կկարողանա աշխատել: Լավ չի լինի, որ նախորդ անգամվա պես դուռը շրխկացնի և գնա: Չգիտեմ, թե քաղաքապետ եղած ժամանակ ինչու գնաց, բայց գնաց…

- Իսկ մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանից ի՞նչ սպասելիքներ ունեք:

- Փաստ է, որ Արմեն Ամիրյանը խելացի, մշակույթից հասկացող ու այս ոլորտի համար ցավ ապրող անհատ է: Մեծ ներուժ և ցանկություն ունի՝ բարեփոխումներ անելու: Ժամանակին նման հույսեր արթնացան, երբ Արմեն Սմբատյանը նշանակվեց Մշակույթի նախարար (1996-1998 թթ. հեղ.): Բայց իր մոտ ինչ-որ բան չստացվեց, այնպես չեղավ… Կարծում եմ՝ Ա. Ամիրյանն առավել հետևողական կլինի: Պետք է բոլոր մտավորականները, արվեստագետները թև ու թիկունք կանգնեն, օգնեն, որպեսզի կարողանա իրագործել ծրագրերը:

- Խորհրդարանական ընտրություններին 3 ամսից էլ քիչ է մնացել: Հիմա շատերն են երկմտում՝ ո՞ւմ ընտրել…

- Այս ընտրությունները շա՜տ կարևոր են, վճռորոշ: Առաջին անգամ մենք ոչ թե նախագահ, այլ՝ պառլամենտ ենք ընտրելու: Ինձ շատ հաճախ են հարցնում՝ ո՞ւմ ընտրենք: Դժվար է այդ հարցի պատասխանը: Միակ բանը, որ կարող եմ խորհուրդ տալ, խնդրում եմ՝ ոչ թե վաճառիր ձայնդ, այլ՝ ընտրիր նրան, ում ճիշտ ես գտնում, ու տեր կանգնիր ձայնիդ…

- Պարոն Թոխատյան, այսօր հաճախ է բարձրաձայնվում այն մասին, որ այս կամ այն ոլորտը կոռումպացված է: Ըստ Ձեզ՝ հնարավո՞ր է կոռուպցիայի դեմ լիովին պայքարել:

- Գիտեք, առաջին հերթին պետական սեկտորում պետք է աշխատավարձերը վերանայվեն, որպեսզի կարողանանք ինչ-որ բանի հասնել: Խոսքս հատկապես վերաբերում է բժիշկների, ուսուցիչների, դատական համակարգի, ոստիկանության աշխատողի աշխատավարձերի բարձրացմանը, ոլորտներ, որտեղ կոռուպցիան ամենատարածվածն է: Նրանք կոռուպցիայի մեջ շատ կան, որովհետև ցածր են ստանում: Իհարկե, դա արդարացում չի, բայց պետք է այնպես անել, որ մարդու ուշքն ու միտքն իր աշխատանքի վրա կենտրոնանա: Ամեն դեպքում՝ ցանկացած մասնագետ որոշում կայացնելիս պետք է այնպիսի որոշում կայացնի, որ գիշերը հանգիստ խղճով գլուխը բարձին դնի…