Քաշեցինք հանեցինք տրոլեյբուսի «շտանգետները», որ ընկերուհիս շուտ տուն չգնա. Դավիթ Հակոբյան

Դավիթ Հակոբյան՝ ՀՀ վաստակավոր արտիստ, բեմադրիչ, դերասան, մանկավարժ… Այս տիտղոսները նրան ընտանիքից դուրս են բնութագրում, հանրության համար: Ընտանիքի ներսում նա հագատար հայր է, խենթ ու սիրող, նվիրված ամուսին:

Շատերը նրան «Կյանք ու կռիվի պապի» են ասում, ոմանք՝ «սերիալային պապի», թատերասեր հասարակությունն էլ նրան գիտի Օտյանի Փանջունիով ու շեքսպիրյան «Լիր արքայի» ծաղրածուով…

Մի վատ սովորություն ունի սիրված արտիստը. ծխախոտի գլանակներին «հանգիստ» չի տալիս, վառում է մեկը մյուսի հետևից…

Մի լավ սովորություն էլ ունի՝ անկեղծ է, պարզ ու շիտակ: Ոչինչ չի թաքցնում, երիտասարդությունը հիշելիս՝ բոցավառվում, պապերին հիշելիս՝ գրեթե արտասվում է…

- Պարոն Հակոբյան, բավական է՝ դերասանին մի կերպարում տեսնեն, անընդհատ նույն ոճի դերեր են առաջարկում… Վերջին տարիներին էլ սերիալներում ու ֆիլմերում Ձեզ անընդհատ պապիկի դերեր են բաժին հասնում:

- Այո, արդեն առիթ եմ ունեցել մի քանի տարբեր պապիկների խաղալու: Բայց, դե ես հիմա հո «герой любовник» չե՞մ խաղալու: Տարիքս այնպիսին է, որ արդեն պապիկ խաղալու ժամանակն է (ժպտում է)… Բայց փորձել եմ ամեն ինչ անել, որ իմ մարմնավորած բոլոր պապիկները տարբեր լինեն: Ասում են՝ հաջողվել է: Այն տարիքում չեմ, որ ասածս գլուխգովանություն դիտվի, ինքս էլ տեսնում եմ, որ տարբեր են…

- Եթե դուք հիմա ֆիլմ նկարահանեիք, ինչի՞ մասին կլիներ այն:

- (Մտածում է՝ հեղ.) իմ ընտանիքի, իմ պապերի անցած ճանապարհի մասին: Ես դրա մեջ համընդհանուր վիճակ եմ տեսնում, դա միայն իմ ընտանիքի ցավը չի… Երջանկահիշատակ եղբորս հետ, իր նախաձեռնությամբ, գնացինք ու Բարձրաշեն գյուղում քար դրեցինք մեր մեծ պապի՝ Հակոբ աղայի գերեզմանին: Եղբայրս այդ քարի վրա մի տող գրել տվեց. «Ապրեց իր կյանքի բոլոր օրերը»… Իսկապես, նա լիարժեք է ապրել: Մեծահաուստ է եղել, և 1915 թվականին այդ գյուղ հասած բոլոր գաղթականներին տեր է կանգնել, հողաբաժին տվել՝ անվարձահատույց: Չէ՞ որ նույն ճանապարհն էլ ինքն է անցել… Բայց Սովետական միության տարիներին իր տղային Սիբիր են աքսորում, դարդից մեծ պապս ինսուլտ է ստանում և մահանում… Գիտեք՝ ամեն մարդ ձգտում է հավերժության, ու այդ հավերժությունները սերունդներ թողելու մեջ է: Որքան երկար քեզ հիշեն, այնքան դու կաս, ապրում ես… Իմ ընտանիքի պատմությունը շատ ցավալի, բայց, միևնույն ժամանակ, շատ հետաքրքիր: Ժամանակին պատմել եմ և՛ Հենրիկ Մալյանին, և՛ Ֆրունզե Դովլաթյանին, որ ֆիլմ նկարեինք, բայց չհասցրեցինք իրականացնել…

- Գիտեմ, որ ծնունդով Սևանից եք, բնակվում եք Երևանում, բայց Ձեր խոսքի մեջ, կարծես թե գյումրեցու առոգանություն եմ զգում:

- (Ժպտում է) Մայրս բայազետցի է, նրա նախնիները Հին Բայազետից են եկել: Հորս նախնիներն էլ մշեցիներ են, 1830-ականներին են եկել: Երկար ժամանակ դեգերելով՝ հայտնվել են Գյումրիից 20 կմ ներքև գտնվող մի տարածքում, որն այսօր Մարալիկի շրջանն է: Այդկերպ, նրանց բարբառը խառնվել, տեղայնացվել է մի քիչ… Իսկ Սևանում հայտնվել ենք ստալինյան ռեժիմի պատճառով. 1939 թվականին պապիկիս հորը կուլակաթափ են արել, պապիկիս էլ աքսորել են: Փառք Աստծո, 10 տարի անց ողջ-առողջ վերադարձել է, բայց թույլ չեն տվել իր ծննդավայրում ապրել՝ ասելով, թե ինքը ժողովրդի թշնամի է, այդ գյուղն էլ սահմանամերձ է… Պապս իր ընտանիքի հետ թափառական է դարձել՝ այստեղ ու այնտեղ լուսացնելով…

- Որտե՞ղ են հանդիպել Ձեր բայազետցի մայրն ու մշեցի հայրը…

-  Երևանում են հանդիպել ու ամուսնացել: Քեռիս «Սևան» թերթի գլխավոր խմբագիրն է եղել, պապիկիս համար գրանցում է հաջողացրել Սևանում, այդպես էլ այնտեղ հաստատվել են: Մի քանի տարի ապրել ենք ժամանակին այնտեղ աշխատող գերմանացի գերիների սարքած բարաքներում: Մինչև «մեծն մարդակեր» Ստալին կոչվածը, թույլ տվեք այս դեպքում թուրքերեն ասել, «գյոռբագյոռ» եղավ, սատկեց ու «ժողովրդի թշնամի» որակավորված անմեղ մարդիկ արդարացվեցին: Դրանից հետո մերոնք այլևս գյուղում չմնացին, Երևան եկանք, տուն սարքեցինք ու մնացինք այստեղ: Ես Չարբախում եմ դպրոց գնացել… Այնպես որ, 1830 թվականից մինչև 1959 թվականն իմ ընտանիքը թափառել է (գլանակ է վառում՝ հեղ.)… Գերմանացի գերիները Հայաստանում շատ բան են կառուցել, որոնք մինչև հիմա կանգուն են: Դրանցից է Մոնումենտ բարձրացող ճանապարհի պատը: Մեր Սևանի բարաքներից մեկի պատի վրա սև ներկով ձեռագիր 3 քառյակներ էին գրված գերմաներեն: Այն ժամանակ չէինք հասկանում: Երբ կարդալ սովորեցինք ու ամռանը Սևան էինք մեկնում՝ հանգստանալու (հորաքույրս այնտեղ էր ամուսնացած), մտնում էինք նաև այն տները, որտեղ մանուկ հասակում ապրել ենք: Ու կարդացի պատի վրա գրվածը. մեկի տակ գրված էր Գյոթե, մյուսի տակ՝ Հայնե, երրորդի տակ՝ Շիլլեր… Շատ տխրեցի, երբ մյուս այցելությանս ժամանակ պատը քանդված գտա… 

- Կպատմե՞ք Ձեր ընտանիքի մասին:

- Ցավոք, վաղուց արդեն երկկողմ ծնողազուրկ եմ… Ունեմ հրաշալի կին, երկու զավակ՝ որդի և դուստր: Երկուսն էլ ամուսնացած են ու ինձ 4 թոռնիկ են պարգևել: Նրանցից երկուսը դպրոցական են: Ասեմ նաև, որ հրաշալի հարս ու հրաշք փեսա ունեմ: Մեկ-մեկ կատակով ասում եմ՝ երկուսին էլ գտել եմ…

- Ձեր դուստրն ի՞նչ մասնագիտություն ունի:

- Թատերագետ է, թատրոնում գրական մասի վարիչ է եղել: Նաև ռադիոյում լրագրող է աշխատել: Այժմ չի աշխատում, իր երկրորդ բալիկին է մեծացնում: Իր ամուսինն էլ սպորտսմեն է՝ ուժային եռամարտի աշխարհի և Եվրոպայի չեմպիոն Սերգեյ Ասատուրովը, ում հայրն 94 թվականին Քելբաջարում է զոհվել:

- Պարոն Հակոբյան, Ձեր որդին լրագրող Սուրեն Արեենցն է: Որտեղի՞ց է գալիս ազգանունների այս տարբերությունը, թե՞ Արեենցն ուղղակի կեղծանուն է:

- Մեր տոհմն իրականում Արեենց է: Հետագայում, և՛ Ցարական, և՛ Բոլշևիկյան Ռուսաստանը մարդկանց ազգանունները ծրագրավորված աղավաղել են, որպեսզի տոհմային հիշողություն չունենանք, պահանջատեր չդառնանք… Հայրս Հակոբյան է, հարազատ հորեղբայրս՝ Գրիգորյան: Երբ հայրս ծնվել է, օրենք է եղել՝ պետք է գրվի պապիկի՝ Աղա Հակոբի անունով: Հետագայում այդ օրենքը հանել են: Հայրս ու մեծ հորաքույրս մնացին Հակոբյան, մյուսները՝ Գրիգորյան: Հա, Գրիգորն էլ Հակոբ պապիկի հայրն է եղել… Բայց, դե մեկ է, բոլորը մեզ Արեենց են ասում… Ժամանակին մեծ եղբայրս էր ուզում ազգանունը փոխել, Արեենցին վերադառնալ, բայց Սովետական միությունում բարդ էր, քաշքշուկը շատ էր: Տղաս դեռ անձնագրում փոփոխություն չի արել, բայց իր համար պապերի ազգանունն է վերցրել… Ի դեպ, ճակատագրի բերումով՝ Արեենց Սուրենի ծոռը՝ իմ որդի Սուրենը, ծանոթանում է իր ապագա կնոջ՝ Մերիի հետ, ում ընտանիքն արմատներով Սասունից է, վերջին գաղթականներն են: Մերին Արեյան ազգանունն ունի, Սուրենն էլ Արեենց է: Հարսս մեկ-մեկ կատակով ասում է՝ Սուրենն իմ ազգանունն է վերցրել (ծիծաղում է՝ հեղ.):

- Ինչպիսի՞ն էր երիտասարդ Դավիթ Հակոբյանը.,զո՞ւսպ, խե՞նթ, շփվո՞ղ, թե՞ մեկուսացող…

- Երիտասարդ տարիներից շատ լավ ընկերներ ունեմ, ովքեր ինձ հետ մեծացել, պապիկ են դարձել: Նրանց հետ շատ «գժություններ» ենք արել, շատ-շատ (ժպտում է՝ հեղ.)… Ապագա կնոջս՝ Ադելի հետ ծանոթացա Թատերական ինստիտուտում, նա էլ դարձավ մեր ընդհանուր ընկերը: Ձմռան մի օր ես, Ադելն ու մեր ընկերներից Արամը Օպերայի հրապարակում զբոսնում էինք: Ադելն ինձ հանկարծակի հարցրեց՝ ինձ ինչքա՞ն ես սիրում: Ասացի՝ շա՜տ եմ սիրում: Շարունակեց, թե ի՞նչ կանես, որ հավատամ՝ ինձ սիրում ես… Տարակուսած՝ Արամի օգնությանը դիմեցի. ասացի՝ արի բարձրանանք ու նստենք արձանների գիրկը, թող տեսնի, թե հանուն իրեն ինչի եմ ընդունակ: Ես բարձրացա Թումանյանի գիրկը, Արամը՝ Սպենդիարյանի: Բոլորը մեզ էին նայում ու բղավում՝ անամոթներ, գետինը մտնեք, այս ինչ եք անում (ծիծաղում է՝ հեղ.): Ոստիկաններից էլ մի կերպ փախանք:

- Փաստորեն, նաև խենթ սիրահար եք եղել…

- Հա, չար էինք, բայց դա էլ իր հետաքրքրությունն ուներ (ժպտում է՝ հեղ.)… Մի դեպք էլ կպատմեմ՝ չէի ցանկանում շուտ տուն գնա, ուզում էի՝ օրը միասին անցկացնենք, զբոսնենք, զրուցենք… Արամը նորից մեզ հետ էր, դե, մեր մտերիմ ընկերն էր: Կասկադի դիմացի կանգառում էինք, տրոլեյբուսը եկավ, Ադելը շրջվեց, թե ես գնում եմ տուն: Ասացի՝ չէ, չե՛ս գնալու: Մենք լեզվակռիվ էինք տալիս, Արամն էլ աչքով-ունքով ինձ հարցնում էր՝ ի՞նչ անեմ: Ադելը տրոլեյբուս բարձրացավ, իբր տես՝ իմ ասածը եղավ: Արամը տրոլեյբուսի «շտանգետները» իջեցրեց, քաշեց հանեց… Վարորդն ընկավ Արամի հետևից, ժողովուրդը՝ է՛լ անամոթ, է՛լ անպիտան: Ընկերուհիս ամոթից իջավ տրոլեյբուսից (ծիծաղում է՝ հեղ.)… Այսպիսի շատ գժություններ ենք արել, բայց մեր չարության մեջ ազնվություն կար: Գեղեցիկ էր…

- Լավ է, որ հոգու հետ այդքան «խաղալուց» հետո կարողացել եք համոզել՝ Ձեզ հետ ամուսնանալ:

- Դե, ինքը երևի հենց այդ «գժությունն» էր սիրում: Նա էլ Թատերական ինստիտուտում էր սովորում, ես էլ այնտեղի ուսանող էի ու շատ էի բեմում լինում: Անկախ ինձանից՝ սիրված երիտասարդ էի դարձել: Ուսման շրջանում 36 դեր եմ խաղացել, ու ավարտել՝ որպես սիրված դերասան:

- Ձեր կինն է՞լ դերասանական բաժինն է ավարտել:

- Այո՛, բայց չհասցրեց իր գործով երկար զբաղվել ու հետ մնաց պրոցեսից…

- Դո՞ւք արգելեցիք ամուսնությունից հետո:

- Չէ, չեմ արգելել, ուղղակի երեխաների ծնվելուց հետո խնդիրներ առաջացան: Նրանք մինչև 5-6 տարեկանը առողջական խնդիրներ ունեին: Հիվանդանոցից դուրս էին գրվել ինֆեկցիաներով: Դժվար, ծանր օրեր ենք ապրել: Կնոջիցս թաքուն երկու անգամ բժշկի մոտ ստորագրություն եմ տվել, որ տղաս, հնարավոր է, ժամերի ընթացքում չապրի, բժիշկները մեղավոր չեն: Ամեն օր նույն խնդրի պատճառով Նորքի ինֆեկցիոն հիվանդանոցում 1-2 երեխա մահանում էր: Փառք Աստծո, հիմա բժշկությունն առավել հեշտ է պայքարում այդ ինֆեկցիաների դեմ… Ինչևէ, Աստված մեզ ժպտաց ու տղաս փրկվեց: Ի դեպ, ոչինչ թույլ չէին տալիս ներս տանել, տղաս էլ ամեն անգամ կպնում էր, թե հեծանիվս բեր քշեմ: Արամը հիվանդանոցի պահակին խոսեցնում էր, ես էլ գաղտնի հեծանիվը ներս էի տանում (ժպտում է՝ հեղ.):

- Շատերը կարգախոսներով են առաջնորդվում, ապրում: Դուք նման կարգախոս ունե՞ք:

- Չունեմ կարգախոս, դա ո՞րն է: Ուղղակի պետք է ապրել: Վիլյամ Սարոյանը կասեր՝ ապրես և չխանգարես, որ ուրիշներն էլ ապրեն: Երկրագունդը մեծ է, բոլորիս կբավականացնի, տարածքի կռիվ չպետք է անել: Պարզապես, պետք է ճիշտ փոխհարաբերվել, ավելորդ տեղ չզբաղեցնել: Ի վերջո, մարդու ոտքերի չափսն ինչքա՞ն է՝ 27, 30 սմ: Ինչո՞ւ են փորձում միաժամանակ 80 սմ-ի վրա կանգնել: Մեզ միայն մեկ անգամ՝ հավերժություն գնալու համար է ավելի մեծ տարածք տրվում, բայց դա էլ ժամանակավոր բան է (վառում է հերթական ծխախոտը՝ հեղ.)…