Ամեն շաբաթ մի նոր աղջկա էի սիրահարվում. ապրիլյան պատերազմի մասնակից Հարություն Բադալյանը՝ դպրոցական արկածների մասին

Յուրաքանչյուրիս կյանքում բեկումնային է դպրոցական շրջանը: Այդ տարիներին ոչ միայն մեր գիտելիքների հիմքն է դրվում, այլ նաև մանկական խենթություններն ու զգացմունքները մեկ այլ փուլ են թևակոխում: Թվաճանաչության ու տառաճանաչության հետ մեկտեղ առաջին «լուրջ սեր» ենք ապրում, հանուն «ազատության» ու արկածախնդրության «փախուստներ» գործում, առաջին ուսուցչուհուն ծնողի պես ընդունում ու ողջ կյանքում այդպես էլ չենք մոռանում…

Ուսումնական տարվա մեկնարկի ղողանջներն արդեն հնչել են՝ բացելով դպրոցների ու ԲՈՒՀ-երի դռները: Այսօր գիտելիքի դարբնոց են ոտք դնում նաև կյանքի լուրջ դասեր անցած ու ճակատագրական դժվարություններ հաղթահարած հերոսները, որոնք դեռ սովորելու ու կատարելագործվելու նպատակ ունեն…

Ապրիլյան պատերազմի մասնակից, «Մարտական խաչ» երկրորդ աստիճանի շքանշանի ասպետ, կրտսեր սերժանտ 21-ամյա Հարություն Բադալյանն առաջին անգամ դպրոցական նստարանի մոտ հայտնվել է 2002 թվականին: Երևանի Դավիթաշեն համայնքի Աշոտ Նավասարդյանի անվան թիվ 196 միջնակարգ դպրոցի չարաճճի աշակերտին ու ընկերոջն այդ օրն ուղեկցում էին մայրիկները:

«Ես բակի ընկեր ունեի, ում հետ նաև մանկապարտեզ ենք հաճախել: Այնպես ստացվեց, որ դպրոցական ճանապարհն էլ միասին սկսեցինք: Ճանապարհին մեզ միացավ նաև մի աղջիկ, ու դպրոց գնացինք երեքով՝ մեր մայրիկների հետ: Այսքան տարի անց դժվարությամբ կհիշեմ առաջին տպավորությունս, քանի որ այնքան էլ չէինք գիտակցում, թե ուր ենք գնում: Բայց մի բան հաստատ էր՝ մանկապարտեզ հաճախելու տարիներին երազում էի դպրոցի մասին՝ մտածելով, որ այնտեղ ավելի հետաքրքիր է», - Aysor.am-ի հետ զրույցում վերհիշեց նա:

Շփվող ու պրպտուն Հարությունը դպրոցական հենց առաջին օրերին «գտավ» իր առաջին սիրուն, հետո երկրորդին, երրորդին, չորրորդին ու այդպես շարունակ: Սիրուց քիչ բան հասկացող 6-ամյա փոքրիկն իսկական մերօրյա սրտակեր «Դոն Ժուան» էր, սիրահարվում ու հիասթափվում էր ուղիղ շաբաթը մեկ:  

«Հենց առաջին դասարանում ես ամեն շաբաթ մի նոր աղջկա էի սիրահարվում: Ամեն անգամ պատկերացնում էի, որ երբ մեծանամ, հենց այդ աղջկա հետ եմ ամուսնանալու: Բայց հենց «ընկերություն» էինք անում, չգիտես ինչու՝ տվյալ աղջիկն ինձ համար անհետաքրքիր էր դառնում ու «սերս» մեկ ուրիշին էր կպնում», - ժպիտով պատմեց մեր զրուցակիցը:

Դիտարկմանը՝ ինչպե՞ս է դրսևորվում, արտահայտվում դպրոցական երեխաների սերը՝ նկատեց.

«Միմյանց կողքին էինք նստում, անում էինք այն, ինչը չէր կարելի՝ դասի ժամանակ խոսում էինք: Քանի որ շաբաթը մեկ էի սիրահարվում, ստիպված շաբաթը մեկ էլ տեղս փոխում էի: Բնականաբար, նաև, «սիրածդ աղջկան» դպրոցից տուն ես ճանապարհում ու հետո ստիպված ծնողներիդ խաբում, թե ուշանալուդ պատճառը լրացուցիչ դասին նստելն էր, քանի որ ուզում էիր ավելի շատ սովորել»:

Դասերից փախուստն աշակերտների ամենատարածված չարություններից է: Պատանիներն իրենց որոշումն ամեն գնով իրականացնում են: Հարությունը ոչ միայն մասնակցել է այդ նախաձեռնություններին, այլ հաճախ կազմակերպիչը հենց ինքն է եղել: Հիշում է՝ մեկ անգամ էլ դասարանի բոլոր տղաներին փաստի առաջ կանգնեցրեց: Պատճառն առանձնանալու ու աղջիկների միջավայրում միակ «ծաղիկը» դառնալու ցանկությունն էր:

«Առաջին հարկի դասասենյակների պատուհաններին ճաղավանդակներ կային, փախչելն անհնար էր: Դպրոցում մի քանի հոգի էին, ովքեր համարձակվել էին երկրորդ հարկի պատուհաններից թռնել: Ես էլ մի անգամ որոշեցի այդ եղանակին դիմել. պատուհանի մոտ կանգնած մտածում էի՝ թռիչք անե՞մ, թե՞ ոչ, ու այդ պահին իմ «նախկին սերերից» մեկը որոշեց «վրեժը» լուծել ու պայուսակս դուրս նետեց: Ուզած-չուզած՝ թռա: Փառք Աստծո՝ չվնասվեցի, բայց «հանցանքի» վայրում նկատվեցի. ուսուցիչները տեսան, բայց հասցրեցի փախչել նրանց ձեռքից.. Մի անգամ էլ կազմակերպեցի, որ դասարանի բոլոր տղաներով փախնենք, բայց ես մնացի ու բոլոր աղջիկների հետ դասի նստեցի՝ արժանանալով համընդհանուր ուշադրության: Ընկերներս հետո մի քիչ ջղայնացել էին, բայց ես իրենց բացատրեցի, որ ճիշտ եմ արել», - ծիծաղելով խոստովանեց Հարություն Բադալյանը:

Նրան հաջողվում էր «հանցանքները» մայրիկից թաքցնել, հատկապես, որ սովորող երեխա էր, այնպես չէր, որ միայն դպրոցական արկածներին էր տրվել՝ մոռանալով գիր ու գրքի մասին: Ուղղակի, սովորելուն զուգահեռ, ուզում էր օրը հետաքրքիր ու հիշարժան կազմակերպել:

«Դասատուն ինձ առանձնացրել ու մենակ էր նստեցրել: Հետո, երևի, այդ մասին մոռացել էր ու որոշել էր կողքիս մի աղջկա նստեցնել, ում, չգիտես ինչու, այնքան էլ չէի սիրում: Ինձ հարցրեց՝ Հարություն, կողքիդ նստող կա՞, ասացի՝ այո: Հարցին, թե ո՞վ է, պատասխանեցի՝ պայուսակս: Քանի որ գիտեր, որ պատասխանս այդ աղջկան չսիրելու հետ էր կապված, ինձ ծնող կանչեց… Ես սովորել էի մայրիկիս խաղաղեցնելու ձևը՝ ամեն ծնողական ժողովից հետո իրեն մեկ ծաղիկ էի նվիրում ու արագ-արագ խոսում, որ ինքը չհասցնի խոսել», - ժպիտով գաղտնիքը բացեց մերօրյա հերոսը:

Մաթեմատիկան, պատմությունը, անգլերենն ու ռուսերենը նրա ամենասիրելի առարկաններն էին, իսկ այ քիմիան ու ֆիզիկան տանել չէր կարողանում: Առանձնակի վերաբերմունք չուներ նաև կենսաբանության նկատմամբ:

«Քիմիայից միայն մեկ դաս եմ սովորել, որը մինչ այսօր անգիր հիշում եմ: Կոռոզիային էր վերաբերում՝ երկաթյա իրերի, կամուրջների ժանգոտում, քայքայում: Կենսաբանությունից էլ մի անգամ հանձնարարել էին շարադրություն գրել մեղուների մասին: Անկեղծ ասած՝ մեղուների դասից ոչինչ չգիտեի, ու որոշեցի գրել այն, ինչն արձակուրդների ընթացքում գյուղ այցելելով տեսել եմ, լսել: Շատ սիրուն ու հետաքրքիր, բոլորից առանձնացող շարադրություն էր ստացվել: Այդ ժամանակ գնահատականի 5 բալանոց սիստեմն էր, ես 4 ստացա, որը բարձր էր համարվում», - նշեց նա:

Դպրոցական ընկերներից թեկուզ ոչ բոլորի, բայց ոմանց հետ ընկերությունը պահպանվում է առ այսօր: Դասարանցիներից շատերը երկրում չեն գտնվում, բայց Հայաստան գալուց անպայման հանդիպում ու հին օրերն են հիշում:

8-րդ դասարանն ավարտելուց հետո Հարությունն ուսումը շարունակեց Ագրարային համալսարանի հենակետային վարժարանում: Մինչ զորակոչվելը՝ 2013 թվականի սեպտեմբերին, դարձավ նույն համալսարանի Տրանսպորտային փոխադրումների ֆուկուլտետի ուսանող՝ սովորելով ընդամենը մեկ տարի: Զորակոչվելուց հետո՝ 2016թ․ սեպտեմբերից տեղափոխվել է Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի կառավարման ֆակուլտետ՝ 2-րդ կուրս, այսօր նա արդեն 3-րդ կուրսի ուսանող է:

Ի դեպ, ընդամենը մեկ օր առաջ Հարություն Բադալյանը ՀՊՏՀ ուսանողական խորհրդի «ՆԺԴԵՀ» ռազմահայրենասիրական ակումբի նախագահ է նշանակվել: Խոստովանում է՝ պատասխանատվությունն առավել է մեծացել, ինքներս մեզ դաստիարակելով՝ պետք է շատ-շատերին դաստիարակենք:

Հերոս-ուսանողի նպատակներն այսօր միայն կարիերայով են պայմանավորված, սրտակեր աշակերտի առօրյան ուսանող Հարությունին չի փոխանցվել:

«Դպրոցն ավարտելուց հետո երևի միանգամից հասունացա, իսկ բանակից հետո փոփոխությունս առավել նկատելի դարձավ: Երևի թե գալիս է մի շրջան, երբ մարդկանց մեջ որոշակի արժեքներ են փոխվում, մոտեցումներն են տարբերվում: Այնպես չի, որ երիտասարդական առօրյայից կտրվել եմ: Նման բան չկա, երիտասարդությունը մեկ անգամ է լինում, ու պետք է այն վայելել: Պարզապես ավելի շատ կարիերայիս վրա եմ կենտրոնացած, ընտանիք կազմելու մասին չեմ մտածում», - հավելեց կրտսեր սերժանտը:

Թեև հիմա սիրտը զբաղված չէ, բայց ընդգծում է՝ երբ հայտնվի այն մեկը, ով «կստիպի» իրեն լիովին անկեղծանալ, ապա կդառնա իր ամբողջ կյանքի ընկերը: Չի թաքցնում՝ կարևորում է ոչ միայն տեսակն ու բնավորությունը, այլև՝ արտաքինը.

«Վստահությունը շատ կարևոր է, դա մարդու ամենամեծ պլյուսներից մեկն է: Կարևոր է նաև բնավորությունը: Բայց չեմ հասկանում այն մարդկանց, ովքեր ասում են՝ արտաքինը երկրորդական է: Չէ՞ որ այդ աղջկա հետ մի ամբողջ կյանք ես անցկացնելու: Կողակիցդ այնպիսին պետք է լինի, որ միշտ կարողանաս մի նոր բան բացահայտես, հետաքրքիր լինեք միմյանց համար: Տեսնենք, կհայտնվի՞ Նա, որ ընտանիք կազմենք»:

Մերօրյա աշակերտներին ապրիլյան պատերազմի մասնակից ուսանողը կարևոր մի խորհուրդ է տալիս՝ սովորեն բոլոր դասերը, բայց հիմնականում յուրացնեն այն ամենն, ինչն իրենց ամբողջ կյանքում ու ամենուր է պետք գալու: Հայոց լեզվից, գրականությունից, պատմությունից ու մյուս առարկաներից ընտրեն ու սերտեն այն, ինչն ի մի բերելով ու միմյանց կցելով՝ ասելիքը կամբողջացնեն ու ցանկացած միջավայրում կգրավեն բոլորին: Հենց այդ սկզբունքով էլ ինքն է վարվել, ու մինչ այսօր էլ շարունակում է:

«Շնորհավորում եմ և՛ աշակերտների, և՛ ուսանողների սեպտեմբերի 1-ը, ցանկանում, որ ուսման տարիներն անարդյունք չանցկացնեն: Ձեռք բերեն շատ գիտելիքներ, որոնք իրենց պետք է գալու ամբողջ կյանքում ու ցանկացած պարագայում: Միայն ուսմամբ կարելի է շատ ու շատ բարձունքների հասնել: Բոլորիս բարի երթ», - Aysor.am-ի հետ սեպտեմբեր 1-յան զրույցը եզրափակեց Հարություն Բադալյանը: