Սա պիոներ պալատ չի լինելու, այստեղ խմբակներ չեն գործելու. Հրանտ Թոխատյանը՝ Կանազի մշակույթի պալատի շահագործման մասին

Երևանի ավագանու այսօրվա նիստում որոշվեց՝ անբարեկարգ վիճակում գտնվող Կանազի մշակույթի պալատը 10 տարով կտրվի «Արվեստի այբուբեն» մշակութային հիմնադրամին՝ հանձինս ՀՀ ժողովրդական արտիստ Հրանտ Թոխատյանի և պրոդյուսեր Արմեն Համբարձումյանի։ Որոշումը ժամեր առաջ է ընդունվել, փաստաթղթային հարցերը դեռևս լուծված չեն, սակայն նոր ղեկավարությունն արդեն իսկ պատրաստ է սկսել տարածքի վերականգնողական ու շինարարական աշխատանքները: Ինչպես վերջին օրերին, այսօր կայացած նիստում էլ «Երկիր ծիրանի» կուսակցության նախագահ Զարուհի Փոստանջյանն ու կուսակիցները պիտակավորեցին դերասանին ու պրոդյուսերին:

Aysor.am-ը թեմայի շուրջ զրուցել է ՀՀ ժողովրդական արտիստ Հրանտ Թոխատյանի հետ:

- Պարոն Թոխատյան, հաշվի առնելով վերջին օրերի բուռն արձագանքները, որոնք երբեմն նույնիսկ անձնական վիրավորանքի էին վերածվում, սպասո՞ւմ էիք, որ այս հարցի շուրջ ավագանու նիստում դրական որոշում կկայացվեր:

- Մեղադրական խոսքեր այսօր էլ հնչեցին այն նույն տեղից, որտեղից սկսել էին հնչել: Չգիտեմ, թե ինչու է «Երկիր ծիրանի»-ում նման տրամադրվածություն մեր հանդեպ: Համենայնդեպս, ճիշտը ոչ թե նրանց պատասխանելն ու արձագանքելն է, այլ՝ աշխատանքով ապացուցելը, որ սխալվում են, որ մենք բարի ու կարևոր գործ ենք նախաձեռնել… Ինչ վերաբերում է սպասելուն կամ չսպասելուն, այսպես կպատասխանեմ՝ ես ցանկանում էի, որ որոշումը դրական լինի: Ինձ մի փոքր հույս էր ներշնչում միայն այն փաստը, որ տարբեր խմբակցություններից մարդիկ էին գնացել ու ծանոթացել շենքի վիճակի հետ: Համենայնդեպս, «Ելքը» հաստատ էր եկել, «Երկիր ծիրանի»-ն գնացել, բայց, ցավոք սրտի, միայն «միտինգային» նկարահանումներ էին արել շենքի կողքերը, չէին էլ բարեհաճել ներս մտնել ու այդ վիճակը նկարել: Բայց գիտեք, եթե անգամ այսօր որոշումը բացասական լիներ, (իսկ նման որոշումներ տարիներ շարունակ են եղել, միայն մենք 20-25 տարի այս հարցով դիմել ենք) ես այդ ամենն արդեն իմ բակում կկազմակերպեի, քանի որ դրա պահանջը և կարևորությունը զգում եմ: Փառք Աստծո, իմ բակը բավականին մեծ է ու կկարողանայի կազմակերպել: Գումարն էլ կներդնեի իմ իսկ սեփականության մեջ:

- Որպես արվեստագետ, Ձեր հասցեին հնչեցված պիտակավորումներից վիրավորվածություն զգո՞ւմ եք, թե՞ արդեն սովորական ու բնական եք համարում քաղաքական գործիչների նման պահվածքը:

- Դա բնական երբեք չի կարելի համարել: Պարզապես, ես այն տարիքին եմ, որ շատ դժվար է ինձ վիրավորել, հատկապես՝ անհիմն: Անգամ հիմք ունենալու դեպքում չի կարելի անձնական վիրավորանք հասցնել, բայց դե գոնե մի քիչ կարդարացնես, մտածելով՝ մարդը վառված է, դրա համար է ասում: Այս դեպքում, ինձ համար լիովին անհասկանալի է նման պահվածքը ու պատվիցս ցածր եմ համարում անտեղին խոսակցությունից վիրավորվելը: Թող խոսան…

- Այսօր դուք էլ էիք ներկա ավագանու նիստին: Այնտեղ հանդիպել, առանձնազրույց ունեցե՞լ եք տիկին Փոստանջյանի կամ «Երկիր ծիրանի»-ի անդամներից որևէ մեկի հետ:

- Նախքան իրենց գալը ես արդեն նստած էի դահլիճում ու չհանդիպեցինք: Ես էլ մեծ հույս ունեի՝ միգուցե կմոտենան, ինչ-որ հարցեր կփորձեն պարզել ինձանից: Ուրիշ բան է ինձ հետ չհամաձայնվելը, բայց կարելի էր գոնե իրենց հուզող ու անհանգստացնող հարցերն ինձ տային… Ցավոք, այդպիսի բան չեղավ, այլ եղան ահավոր անհիմն ելույթներ թե՛ իմ, թե՛ Արմեն Համբարձումյանի հասցեին, ինչն անթույլատրելի է: Չի կարելի, որ կինը, ընդհանրապես, մարդն իրեն նման կերպ պահի, սազական չի. ինչպե՞ս կարելի է բարձրագույն կրթություն ունեցող, հանրապետության լավագույն մասնագետներից մեկի մասին ասել, թե նա ընդամենը էլեկտրոտեխնիկ է (նկատի ունի Արմեն Համբարձումյանին, հեղ.): Ուղղակի ծիծաղելի է, իրենք էլ գիտեն, որ դա այդպես չի: Հնարավոր չի, որ մեր աշխատանքներից, ներկայացումներից գոնե մեկը նայած չլինեն:

- «Երկիր ծիրանի» խմբակցության անդամ Մարինե Խաչատրյանն այսօր իր խոսքում անվստահություն հայտնեց Արմեն Համբարձումյանի աշխատանքի նկատմամբ՝ ընդգծելով, որ պրոդյուսերը, հանդիսանալով Կանազ մշակութային կենտրոնի պաշտոնակատար, այդ շենքը վերածել է ավերակների:

- Տարիներ առաջ, երբ այդ շենքը «գտնվեց» ու մենք դիմեցինք քաղաքապետարանին՝ ասելով, որ ափսոս է, պետք է այդ շենքը շահագործել, որպեսզի հանկարծ դա էլ չդառնա հերթական հանրախանութը կամ նման մի բան, ստեղծվեց ՊՈԱԿ, որի տնօրեն նշանակվեց Արմեն Համբարձումյանը: Որպես սրտացավ մարդ՝ նա մեկ ու կես, երկու տարվա ընթացքում փորձեց ի մի բերել, գույքագրել այն ամենն, ինչ այդ շենքում կար, մնացել էր: Չնայած՝ համարյա ոչինչ էլ չէր մնացել: Ես այսօր իմ բոլոր կոլեգաներին հրավիրել եմ գալ Կանազ, միասին ուսումնասիրել նկուղային հարկից մինչև վերնահարկ, հետևություններ անել ու հասկանալ՝ որքանո՞վ է այն այսօրվա օրով արժեք հանդիսացող մշակութային կառույց:

- Դուք 99 տարի ժամկետով էիք դիմել, շենքը շահագործելու քանի՞ տարվա թույլտվություն եք ստացել:

- 10 տարվա: Այսօր ինքս ավագանուն դիմեցի, որ եթե հնարավոր է երկարաձգել ժամկետը, բայց ինձ պատասխանեցին՝ դեռ ոչ, երբ ակտիվ գործունեություն կծավալի և կնկատեն, որ ժամանակը չի հերիքում, նորից քննարկման կդնեն հարցը:

- «Երկիր ծիրանի»-ն մտավախություն հայտնեց, որ 10 տարին կարող է դառնալ 20, 30, 50 ու մի օր  շատ այլ շենքերի պես սեփականաշնորհվել:

- Դա «Երկիր ծիրանի»-ի միակ արտահայտությունն է, որի հետ լիովին համաձայն եմ. ի՞նչ 30, 40, թող հարյուր տարի մնա ու աշխատի: Ախր ես այդքան չեմ ապրելու, ես 60 տարեկան եմ, ինչ որ կարող եմ անել, հիմա պետք է հասցնեմ: Բայց շատ կուզենամ, որ վաղը, մյուս օր, երբ ես կամ իմ սերնդակիցներն այլևս չենք լինի, դա էլ չվերածեն որևիցե հյուրանոցի, առևտրի կենտրոնի կամ լցակայանի: Դա ուսումնամշակութային կենտրոն պետք է լինի:

- Պարոն Թոխատյան, որքա՞ն ժամանակ է անհրաժեշտ տարածքը կարգի բերելու համար: Շինարարական և ստեղծագործական աշխատանքները ե՞րբ եք սկսելու:

- Հենց հիմա էլ սկսելու ենք, ժամանակը չի սպասում, միմիայն գնում է, պետք է հասցնենք: Դեռևս մեր ձեռքին որևէ փաստաթուղթ չկա, բայց քանի որ որոշումը կա, մեզ թույլ ենք տալիս մտնել շենք ու աշխատանքներ սկսել: Իհարկե, 10 տարին շատ քիչ ժամանակ է, հենց միայն վերականգնողական, շինարարական աշխատանքներն առնվազն 2-2,5 տարի կտևեն: Եթե շենքի վիճակը տեսնեք, կասեք՝ այդ ժամանակում այն կարգի բերելը ֆանտաստիկայի ժանրից է: Մենք կփորձենք սկսել առավել առաջնային հատվածներից, որպեսզի կարողանանք նաև ստեղծագործական աշխատանքով զբաղվել: Փուլ առ փուլ կավարտենք ամբողջը: Միգուցե մեր ներկայացումների՝ այդ բեմի վրա խաղալը կուշանա, քանի որ բեմական շինարարությունը շատ ավելի երկար պրոցես է, կարելի է ասել՝ զրոյից պետք է կառուցվի, բայց ստուդիաները շատ ավելի շուտ կգործեն: Ի դեպ, ևս մեկ անգամ նշեմ, որ սա պիոներ պալատ չի լինելու, այստեղ խմբակներ չեն գործելու: Մանկական թատերական դպրոց է լինելու՝ իր բոլոր հիմնավորված դասընթացներով, որոնց մեջ մտնում են նաև պարի ուսուցումը, նկարչությունը, երգեցողությունը, բեմական խոսքն ու բեմական շարժումը, մնջախաղը. այն ամենն, ինչը կապված է բեմի հետ: Ես այն համոզման եմ, որ դերասանը պետք է լինի խելացի, իր աշխատանքի հիմքում ինտելեկտ պետք է լինի: Եթե դա չեղավ, աչքերը դատարկ կլինեն: Հենց այդ նպատակով էլ ընդհանուր զարգացմանը միտված «մաստեր կլասեր» և դասախոսություններ կլինեն:

- Շենքը միայն մե՞կ դահլիճ ունի:

- Մեծ դահլիճը մոտ 400 տեղանոց է, բայց այնտեղ մի փոքրիկ սրահ կա, որտեղ 80-90 հանդիսատես կտեղավորվի: Այդ դահլիճի փոքրիկ բեմը ինքներս մեզ համար կոչել ենք աշակերտական կամ ուսանողական բեմ, որտեղ կցուցադրվեն երեխաների համար ներկայացումներ՝ իրենց իսկ կողմից բեմադրած,  նաև այն կտրամադրվի մեր նորավարտ ռեժիսորներին, դերասաններին՝ սեփական աշխատանքները ներկայացնելու համար: Իհարկե, մեր ներկայացումներն էլ եմ ուզում տեղափոխել այդտեղ, ուզում եմ իմ բեմում խաղալ, որպեսզի կարողանանք ոչ թե 4-5 տարին մեկ, այլ՝ տարեկան 3-4 ներկայացում բեմադրել ու խաղալ: Եթե տեղ լինի, պատրաստ եմ ամեն օր խաղալ, բեմում լինել: Բայց տեղ չունենք, թատրոնները զբաղված են իրենց փորձերով, ներկայացումներով: Մենք դատապարտված ենք անընդհատ վարձակալելու: Իսկ հետաքրքրվե՞լ եք Մշակույթի նախարարությունից, թե սրահներն այսօր ի՞նչ գներով են տրամադրում: Հետաքրքրվեք ու կհասկանաք, թե շենք չունեցող արվեստագետներն ինչու են 4-5 տարին մեկ ներկայացումներ անում:

- Դուք նախապես հայտարարել էիք, որ 1 մլն դոլար է ներդրվելու այս կենտրոնի շահագործման մեջ: Ներդրողները Ձեր ընկերնե՞րն են:

- Այո, բայց ես չեմ կարծում, որ մենք դրանով կեզրափակվենք: Ցավում եմ, բայց դա այդպես է, ով շենքը ներսից տեսել է, ասածս կհասկանա:

- Պարոն Թոխատյան, նիստի ընթացքում ավագանու անդամներից մեկը նկատեց, որ Ձեր աշխատանքի վերաբերյալ այսօր կասկածներ կան միայն այն առումով, որ դուք ՀՀԿ-ական եք, ու այդ կուսակցությունից հեռու մնալը Ձեզ այս գործում առավել օգտակար կլինի: Բայց, եթե չեմ սխալվում, դուք կաուսակցական պատկանելություն չունեք…

- Հենց այդ պատճառով էլ երիտասարդի կողմից իմ տարիքի մարդուն տրված այդ խորհուրդը ես շատ լուրջ չեմ ընդունում: Սիրով լսեցի Արայիկին (Արայիկ Հարությունյան, հեղ.), բայց ինձ համար զարմանալի էր իր այդ արտահայտությունը, քանի որ ես միշտ եղել եմ այնտեղ, որտեղ համարել եմ, որ ճիշտ քայլ են անում ու իմ պետքությունը կա: Այդ թվում՝ Ելքին կողքին էլ եմ եղել:

- Կրկին անդրադառնալով նոր ձևավորվող մշակութային կենտրոնին՝ ի՞նչ անուն կունենա այն: Հնարավո՞ր է հենց «Արվեստի այբուբեն» էլ կոչվի: Նաև, ո՞վ է ղեկավարելու նորաբաց կենտրոն-թատրոնը:

- Թատրոնը ղեկավարելու է Արմեն Համբարձումյանը, ես դերասան եմ, իսկ անվան հարցը միակն է, որին չեմ կարող պատասխանել: Միգուցե այդ տարբերակով կոչվի, քանի որ այն գործունեությունը, որը մենք ենք ծավալում, համապատասխանում է այդ անվանմանը, բայց դեռ պետք է հասկանանք՝ որքանո՞վ է այն հնչեղ ու համահունչ: Տա Աստված՝ շուտ հասնենք այն օրին, երբ անունը վրան կգրենք (ժպտում է, հեղ.):