13/02/2018 12:00
Մարդն իր աշխարհիկ բարեկեցության համար կարողանում է բազմաթիվ խորամանկությունների դիմել, բայց ի՞նչ ենք անում մեր հոգևոր շահի համար. քահանա
Սուրբ Հարության տոնին կամ ժողովրդական լեզվով ասած՝ Սուրբ Զատկին նախորդող Մեծ Պահքի 48 օրյա շրջանն այս տարի մեկնարկել է փետրվարի 12-ին: Ոմանք պահքի խորհուրդը գտնում են միայն կենդանական ծագման կերակրատեսակներից հրաժարվելու մեջ, ոմանց համար էլ պահքն ինքնամաքրում է՝ մարմնի և հոգու, մտքի մաքրում:
Aysor.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով պահքի խորհրդին՝ Արարատյան Հայրապետական Թեմի Նորագավիթի Ս. Գևորգ եկեղեցու հովիվ Տեր Վարդան քահանա Գափոյանը նկատեց՝ բնությունն ամեն տարի վերազարթոնք է ապրում, ծառերը քնում են, գարնանն արթնանում ու բերք տալիս: Մարդն էլ բնության պես է, պետք է ժամանակ առ ժամանակ վերանայի, խմբագրի ու վերարժևորի իր կյանքը: Դա մեզ համար օգտակար է, Աստծո համար՝ հաճելի:
Շատեր համար պահքը միայն ավելորդ կիլոգրամներից ազատվելու առիթ է, մեղմ ասած՝ դիետա: Արդյոք պահեցողությունը մարմնական սննդից ավելի չի շեշտում հոգևոր սննդի կարևորությունը: Հարցին՝ ի վերջո պահքն ինքնազրկո՞ւմ է, զսպվածությո՞ւն, թե մեկ այլ առաքելություն ունի, քահանան պատասխանեց.
«Երբ Աստվածաշունչն ընթերցում ես, հասկանում ես՝ ամեն ինչ այս կյանքում մարդու համար է, Աստծո ծրագրի մեջ գերագույնը մարդն է: Մենք ոչ թե միայն կենդանական ծագում ունեցող կրակրատեսակներից ենք հրաժարվում, այլ չափավորության մեջ ենք մտնում: Ի վերջո՝ լավի շատն էլ լավ չի. եթե անընդհատ առատ սեղանների շուրջ անցկացնենք, դա էլ իր իմաստը կկորցնի, նաև՝ ի վնաս մեզ կլինի: Շատ գումար ունեցողը կարող է պարզապես ծախսել, կամ՝ չափից ավելի շռայլ կյանք վարելով, անխնա օգտագործելով՝ մսխել ու վատնել: Եթե մարդն, օրինակ, ուզում է գիտակցել ջրի կարևորությունն ու անհրաժեշտությունը, ապա պետք է անապատում ապրի»:
Քահանայի բնորոշմամբ՝ պահքի ժամանակ պետք է ոչ թե սևեռվել այն մտքին, թե ի՞նչ ուտել այսօր, այլ՝ ուտել այն, ինչ այդ պահին ձեռքի տակ կա և պահոց է, թեկուզ՝ ցամաք հաց ու ջուր: Եթե պահք ենք պահում ինքներս մեզ վերանորոգելու համար, ապա դա միայն մարմինը չէ. պետք է հրաժարվել վատ սորություններից, բեռնաթափվել մեղքերից, սխալներից, վնասակար ու չար մտքներից, մեր ներսում տեղ գտած բեռներից:
«Մարդիկ կան՝ ամիսներ շարունակ միս չեն ուտում ու դրա անհրաժեշտությունն էլ չեն զգում, բայց երբ Պահքի շրջանն է գալիս, խառնվում են իրար ու մտածում՝ բա ի՞նչ ուտեն, եթե ոչ միս: Դա հոգեբանությամբ է պայմանավորված… Ինչ հոգսեր, խնդիրներ, տարվա ընթացքում հավաքված բացասական էմոցիաներ, նախանձ ու չկամություն ձեր մեջ ունեք, դուրս հանեք: Մենք սիրում ենք կոկիկ արտաքին ունենալ, մաքուր ու հարդարված լինենք, այդկերպ նաև մեր ներքինը պետք է լինի: Թե չէ երբեմն առաջնություն տալով արտաքինին՝ ետ ենք մղում մեր ներսի մարդուն ու ներքին հարստությանը», - նշեց մեր զրուցակիցը:
Հարցին՝ եթե, օրինակ, մարդն իր ամբողջ կյանքում ապրում է Աստծո գրած պատվիրաններին համապատասխան՝ չի գողանում, չի սպանում, չի շնանում, հարգում է ծնողներին, բայց թեկուզ 48 օր չի կարողանում հրաժարվել սննդային բարիքներից, արդյոք իր պահքն անընդունելի ու թերի է համարվում, հոգևորականը նկատեց.
«Դա էլ ընդունելի տարբերակ է ու շատ լավ է, միայն թե սրտանց լինի: Այնուամենայնիվ, եթե նույնիսկ ինչ-ինչ պատճառներից ելնելով (առողջական խնդիրներ՝ հեղ.) չեք կարող սննդային պահքը պահել, ապա գոնե չափավորություն ցուցաբերեք»:
2018 թվականին Մեծ Պահքի շրջանում Միջինքն ընկնում է մարտի 7-ին: Տարածված տեսակետ է, որ հենց այդ օրը բոլոր նրանք, ովքեր պահք են պահում, կարող են օգտվել նաև կենդանական ծագման խոհանոցից: Տեր Վարդան քահանա Գափոյանն ընդգծեց՝ նման բան չկա:
Մեծ Պահքի յոթ կիրակիներն են Բուն բարեկենդանը, Արտաքսման, Անառակի, Տնտեսի, Դատավորի, Գալստյան և Ծաղկազարդի կիրակիները, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր խորհուրդը:
Բուն Բարեկենդանը բարություն ու կենդանություն է խորհրդանշում, խնջույք ու խրախճանք: Ադամի ու Եվայի դրախտային երանավետ կյանքի մասին է:
Հաջորդ կիրակին մարդու՝ մեղքի պատճառով դրախտից Արտաքսումն է:
Երրորդ կիրակին Անառակ որդու զղջումն ու դեպի Հայրը վերադարձն է: Մեր կյանքում էլ կան մարդիկ, ովքեր մոլորվել են ու մենք ցանկություն ունենք նրանց շտկվելը տեսնել:
Տնտեսի կիրակին այն մարդու մասին է, ով պատասխանատու է իրեն հանձնված տնտեսության համար: Քահանան ակնարկում է՝ մարդն իր աշխարհիկ բարեկեցության համար կարողանում է բազմաթիվ խորամանկությունների դիմել՝ կեղծ լացել, ոււրիշի ոտքի տակը փորել, կաշառել ու ծանոթներ մեջ գցել: Բայց ի՞նչ ենք անում մեր հոգևոր «շահի» համար…
Հաջորդ՝ Դատավորի կիրակին նաև աղոթքի կիրակի է, քանի որ մեզ սովորեցնում ու պատգամում է անդադար աղոթել, Աստծուց իմաստություն ու հավատ խնդրել: Այն ամենը, ինչը պետք է երկրի վրա Աստծո կամքը կատարելու համար: Ամեն մարդ իր օրվա որոշակի հատված պետք է տրամադրի Աստծուն՝ դա կլինի առավոտյան տանից դուրս գալուց առաջ, թե երեկոյան՝ քնելիս:
.jpg)
Վերջին` Գալստյան կիրակիի հիմնական նպատակն այն է, որ մարդն ամեն պահի պատրաստ լինի ոչ թե մահանալու, այլ՝ Աստծո մոտ գնալու, կամ՝ Նրան դիմավորելու, երբ Ինքը կգա:
«Հոգին մաքուր ու պատրաստ պահելը նման է տունը մաքուր պահելուն: Չէ՞ որ մենք չենք սպասում՝ տունը կմաքրենք, երբ իմանանք հյուր է գալու, այլ այն միշտ կոկիկ ու մաքուր ենք պահում՝ միշտ պատրաստ այդ հյուրին ընդունելու», - Aysor.am-ի հետ զրույցը եզրափակեց Տեր Վարդան քահանա Գափոյանը:
Վերջին՝ Ծաղկազարդի կիրակին Քրիստոսի փառավոր մուտքն է Երուսաղեմ, ով եկավ ամենամեծ դասը տալու իր առաքյալներին ու մեզ: Նրա ամենակարևոր դասը Հարության դասն էր: Երուսաղեմ մտնելով էլ սկսվում է Մեծ Պահքի Ավագ՝ Քրիստոսի երկրային կյանքի վերջին շաբաթը:
Այս տարի Սուրբ Հարության տոնը նշվելու է ապրիլի 1-ին: Հենց այդ օրը 48 օրյա զսպվածություն ցուցաբերած բոլոր քրիստոնյաները մաքուր մարմնով ու հոգով մասնակցելու են Սուրբ Պատարագին ու ճաշակեն Սուրբ հաղորդությունը:
