Թոշակառուներին ազատել՝ երիտասարդներին աշխատանք ապահովելու նպատակով. Արարատի մարզպետարանի անօրինական հրահանգի հետքերով

Օրերս մի շարք լրատվամիջոցներ ահազանգ ստացան՝ ուսումնական տարվա առաջին իսկ օրերին՝ սեպտեմբերի 10-ին, Արարատի մարզպետարանում մարզի դպրոցների տնօրենների հետ ժողով է հրավիրվել: Ըստ մեզ հասած տեղեկությունների՝ նրանց կարգադրվել է ցանկացած հիմնավորմամբ անհապաղ ազատվել թոշակառու ուսուցիչներից: Հրահանգողներն են եղել մարզպետի տեղակալ Արտավազդ Նազարեթյանն ու Լիլիթ Միրզախանյանը, ով, ինչպես կրթության բաժնի պետ Ալբերտ Մկրտչյանն է ներկայացրել, աշխատակազմի ղեկավար է:

Տնօրեններից մի քանիսը հակառակվել են մարզպետարանի աշխատակիցներին՝ ընդգծելով, որ աշխատանքային օրենսգրքում չկա կետ, ըստ որի, գործատուն պետք է ազատվի իր գործին տիրապետող վաստակաշատ ուսուցչից միայն տարիքի պատճառով:

Aysor.am-ը պարզաբանում ստանալու նպատակով փորձեց կապ հաստատել մարզպետ Գարիկ Սարգսյանի հետ, սակայն մեր երկօրյա զանգերն անպատասխան մնացին:

Մրգավետ գյուղի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն Վրեժ Զոհրաբյանը մեզ հետ զրույցում հաստատեց տեղեկությունը՝ մեկտեղ հավաստիացնելով, որ ինքն անձամբ որևէ ուսուցչի աշխատանքից չի ազատել:

«Այո՛, նման առաջարկ եղել է մարզպետարանի կողմից, սակայն կոնկրետ ես չեմ համաձայնվել: Նախ, հարկավոր է օրենքում այդ կետով հստակ փոփոխություն մտցնել, հետո նոր նման հրահանգներ տալ: Կոնկրետ մեր դպրոցում այդ ուսուցիչների հետ մեկ տարով երկարաձգվել է պայմանագիրը, ու նրանք բնականոն հունով շարունակում են իրենց գործունեությունը: Ըստ կարգի՝ պայմանագիրը մեկ տարով էլ կնքվում է, թե ի՞նչ կլինի 2019-ի օգոստոսից հետո՝ օրենքը կհուշի», - նշեց տնօրենը:

Այս դպրոցը կենսաթոշակային տարիքի 6 մանկավարժ ունի, որոնցից մի մասի համար, տնօրենի հավաստիացմամբ, ապրուստի միակ միջոց հանդիսանում է սեփական աշխատավարձը:

Հարցին՝ արդյոք գյուղում կան երիտասարդ անհրաժեշտ կադրեր, ովքեր կարող են փոխարինել այս 6 աշխատակիցներին, Վ. Զոհրաբյանը պատասխանեց.

«Չեմ ժխտի, կադրեր շատ կան, բայց բոլո՞րն են լավ մասնագետ, թե՞ ոչ՝ չեմ կարող ասել: Երբեմն նաև հարակից շրջաններից են դիմում: Այնպես որ այստեղ հարցը կադրեր ունենալու կամ չունենալու խնդիրը չէ, թող օրենքը հստակ գրեն, որ որևէ մեկի իրավունքը չխախտվի»:

Նույն դպրոցի տարական դասարանի դասվար 63 ամյա Անահիտ Հարությունյանը, ով արդեն 44 տարվա աշխատանքային ստաժ ունի, տագնապով էր ընդունել իրեն աշխատանքից ազատելու մասին լուրը: Հիմա հանգիստ շունչ է քաշում, քանի որ ամեն ինչ, կարծես, սովորական հունի մեջ է ընկել:

«Ընդամենը մի քանի ամիս է, որ ես թոշակ եմ ստանում: Միայնակ կին եմ, թոշակն ու աշխատավարձն իմ ապրուստի միակ միջոցն է: Թոշակն էլ այնքան քիչ է, որ միայն դրանով գոյատևել էլ չես կարող, ուր մնաց ապրել: Երկու օր առաջ տնօրենը մարզպետարանում հրավիրված ժողովից եկավ ու մեզ ասաց՝ հանձնարարել են թոշակառու ուսուցիչներին գործից հանել: Բնականաբար, ըմբոստացանք. օրենսգրքում չկա կետ, որ կենսաթոշակային տարիքի հասած անձը պետք է անպայման ազատվի աշխատանքից», - նկատեց ուսուցչուհին:

5-12-րդ դասարանցիներին դասավանդող պատմության մասնագետ Անահիտ Հակոբյանն էլ իր կյանքի 40 տարիներն է նվիրել սերունդներ կրթելուն: Ասում է՝ ընտանիք չունի, իր աշխատավարձով ու թոշակով է ինքն իրեն պահում:

«Տնօրենը բոլորիս հետ նոր պայմանագիր կնքեց: Առայժմ բոլորս աշխատում ենք, հուսով եմ՝ հետագայում էլ կաշխատենք: Գիտեք, ամռան ընթացքում Կրթության և գիտության նախարար Արայիկ Հարությունյանը բոլոր այն մարզերում, որտեղ ելույթ ունեցավ, հստակ ասաց՝ եթե թոշակառու մանկավարժն ի վիճակի է աշխատելու, գիտելիքները համապատասխանում են չափորոշիչներին, գործատուն գոհ է նրա աշխատանքից, ապա կարող է շարունակել աշխատել: Մենք էլ, այդ ամենը լսելով, հանգիստ խղճով շարունակել ենք մեր գործունեությունը: Ու հանկարծ սեպտեմբերի 10-ին հրահանգ է լինում մարզպետարանից, որ թոշակառուներին ազատեն՝ երիտասարդներին աշխատանք ապահովելու նպատակով: Հավատացեք, շոկային վիճակի մեջ էինք: Հատկապես ես, որ ընտանիք չունեցող մարդ եմ: Հասկանում եմ, սերնդափոխություն է կատարվում, բայց ախր մենք էլ ենք ուզում ապրել: Ուրեմն, թող մեր պետական այրերը թոշակներն այնքան բարձրացնեն, որ և՛ երիտասարդներին սիրով ճանապարհ տանք, և՛ արժանապատիվ կյանքով ապրենք», - կոչ արեց նա:

ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքում 113 հոդվածի 11-րդ կետում սևով սպիտակի վրա գրված է` գործատուն իրավունք ունի աշխատողի կենսաթոշակային տարիքը լրանալու դեպքում լուծելու աշխատողի հետ կնքված պայմանագիրը, եթե աշխատանքային պայմանագրով այլ բան նախատեսված չէ: 115 հոդվածի 1-ին կետով էլ հստակեցված է՝ գործատուն պարտավոր է գրավոր ծանուցել իր մոտ մինչև մեկ տարի աշխատողին ոչ ուշ, քան 14 օր առաջ, մեկից մինչև հինգ տարի աշխատողին` 35 օր առաջ, հինգից մինչև տասը տարի աշխատողին` 42 օր առաջ, տասից մինչև տասնհինգ տարի աշխատողին` 49 օր առաջ, տասնհինգ տարուց ավելի աշխատողին` 60 օր առաջ:

Կոլեկտիվ և աշխատանքային պայմանագրով կարող են սահմանվել սույն մասով նախատեսված ծանուցման ժամկետների համեմատ ավելի երկար ժամկետներ:

Դպրոցի 6 ուսուցիչները, կարելի է ասել, իրենց գործունեությունն այսօր շարունակում են սեփական համառության ու օրենքին տիրապետելու շնորհիվ, այնինչ շատերը կարող են գործատուի կամ նրանից առավել բարձր դիրքում գտնվողի մեկ հրահանգով վայրկյանների ընթացքում գործազուրկ դառնալ: Այն, որ այսօր երիտասարդներին մեծ տեղ է տրվում ու նրանց ուժերը խրախուսվում, գովելի է, սակայն ի՞նչ պիտի անի, օրինակ, 63-ը լրացած այն քաղաքացին, ում եկամտի միակ աղբյուրը նվազ թոշակն ու սեփական քրտինքով վաստակած աշխատավարձն է: