Համազգային թատրոնը դոկումենտալ ներկայացում է բեմադրում. տնօրեն Արման Նավասարդյանը՝ թատրոնում տեղի ունեցող փոփոխությունների, կադրային քաղաքականության մասին

Դեկտեմբերի 19-ին ՀՀ Մշակույթի նախարարի ժամանակավոր պաշտոնակատար Լիլիթ Մակունցի հրամանով վեցամսյա ժամկետով Սոս Սարգսյանի անվան համազգային թատրոնի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար է նշանակվել նույն թատրոնի դերասան Արման Նավասարդյանը: Սա ոչ թե գերատեսչության ղեկավարի անհատական մոտեցումն էր, այլ թատերախմբի անդրդվելի պահանջը: Ի դեպ, պահանջի կետերից մեկն էլ նույն թատրոնի բեմադրիչ, դերասանուհի Նարինե Գրիգորյանին գեղարվեստական ղեկավարի պաշտոնում նշանակելն է:

Aysor.am-ը կադրային և գեղագիտական նոր քաղաքականության մասին զրուցել է նորանշանակ տնօրեն Արման Նավասարդյանի հետ:

- Պարոն Նավասարդյան, թեև թատերախմբի պահանջն էր, որ Վիգեն Չալդրանյանը հեռանա, ու թատրոնի տնօրեն նշանակվեք դուք, սակայն, այնուամենայնիվ, սպասելի՞ էր նման հանգուցալուծումը:

- Թատերախումբն իմ թեկնածությունն էր առաջադրել, ու հավատում էինք, որ Մշակույթի նախարարը կընդառաջի: Այդ առումով, այո՛, սպասելի էր: Մենք այս քայլին դիմեցինք, քանի որ մեր սիրտը ցավում է թատրոնի համար: Շատերի կողմից քննադատվեցինք, բնորոշվեցինք որպես «աթոռամոլներ», բայց Ձեզ հավատացնում եմ՝ նման բան չկա: Ընդամենն ուզում էինք, որ մեր թատրոնը ճիշտ ճանապարհով գնա ու վերելք ունենա:

- Ի դեպ, վերջին մեկ ամսվա ընթացքում, հատկապես, թատրոնի տնօրեն դառնալուց հետո, Վիգեն Չալդրանյանին հանդիպե՞լ եք:

- Չնայած մի քանի անգամ փորձել եմ հանդիպել, բայց չի հաջողվել: Վերջերս զանգահարեցի իրեն, հեռախոսն անջատված էր: Օրերս «վայբերիս» ծանուցում եկավ, որ հայաստանյան հեռախոսահամարը փոխվել է ամերիկյան հեռախոսահամարով: Հավանաբար, Հայաստանում չԷ: Որպես նոր տնօրեն՝ թատրոնի կնիքն ու աշխատասենյակի բանալիներն ինձ է հանձնել փոխտնօրենը:

- Խոսելու շա՞տ բան ունեք:

- Նախ, ուզում էի ամբողջ թատերախմբի անունից շնորհակալություն հայտնել համատեղ աշխատանքի համար, իր կայացրած որոշման համար: Ուզում էի, որ մեր մեջ չլիներ որևէ թշնամական հարաբերություն, ինչպես երբեմն ներկայացնում ու մեկնաբանում են: Մենք, իսկապես, վատ չենք տրամադրված իր նկատմամբ, ուղղակի այսպես ստացվեց: Ամեն երկու ծառ չի, որ միամյանց պատվաստվում են, երևի մենք  ու ինքն էլ այդպիսի «ծառեր» էինք, չպատվաստվեցինք իրար: Ինքը՝ լինելով փայլուն արվեստագետ, տաղանդավոր մարդ ու շատ վառ անհատականություն, մեր «կեսը» չդարձավ: Այստեղ անձնական հարցեր չպետք է փնտրել, զուտ ստեղծագործական անհամաձայնություններ են: 

- Նման դեպքերում, սովորաբար, այսպես ասած, կադրային ջարդ է լինում: Գիտեմ, որ դերասաններից մեկին պարոն Չալդրանյանն է հրավիրել Համազգային: Իր կադրերն ու իր հետ աշխատող պաշտոնյաները կմնա՞ն թատրոնում, թե՞ դուք էլ նույն սկզբունքով կառաջնորդվեք:

- Անձամբ ես որևէ մեկին չեմ հեռացրել, չեմ պարտադրել ու չեմ ստիպել: Ադմինիստրատիվ աշխատողներից մի քանի հոգի՝ փոխտնօրեն, բեմի նկարիչ, ազատման դիմում են ներկայացրել, բայց դեռ մինչև իմ նշանակվելը: Միայն ասել եմ, թե ինչպես ենք աշխատելու: Եթե ուզում են, կարող են մնալ, ինչո՞ւ ոչ:

- Իսկ նոր դերասաններ կհրավիրվե՞ն թատրոն:

- Չի բացառվում, որ նոր արտիստներ կհավիրենք: Բայց դա կախված է միայն այն բանից, թե ինչ գործ ենք բեմադրում ու կա արդյոք դրանում նոր դերասանի անհրաժեշտություն: Դա որոշողը լինելու է գեղարվեստական ղեկավարը:

- Ի՞նչ վիճակում է թատրոնը Ձեզ փոխանցվել, շա՞տ են բացթողումներն ու խնդիրները կառավարման համակարգում: Ֆինանսական չարաշահումներ եղե՞լ են:

- Շատ բան հիմա չեմ կարող ասել, որովհետև պատշաճ հանձնում-ընդունում չի եղել: Բայց, առաջին հայացքից, այնպես է, ինչպես սպասում ու պատկերացնում էինք. փառք Աստծո, ֆինանսական խնդիրներ, չարաշահումներ, պարտքեր չկան: Վիգեն Չալդրանյանն այդ առումով շատ կոկիկ, մաքուր է աշխատել: Համենայնդեպս, պատկերը դեռ այդպիսին է:

- Անձամբ Ձեզ չէր բավարարում նրա աշխատանքը կառավարմա՞ն ոլորտում, թե՞՝ գեղագիտական:

- Ես բազմիցս ասել եմ և հիմա էլ կկրկնեմ՝ որպես դերասան մեծ հաճույք եմ ստացել նրա հետ աշխատելուց: Բայց լավ բեմադրիչը դեռևս թատրոնի լավ ղեկավար չէ… Նա ինձ ավելի շատ չէր գոհացնում որպես կառավարիչ, քան որպես բեմադրիչ: Գեղարվեստական ղեկավարն ու բեմադրիչը նույն բանը չեն, առաջինը պետք է ունենա խաղացանկային քաղաքականություն՝ ի՞նչ բեմադրել, ե՞րբ, ինչո՞ւ, ինչպե՞ս: Այսպես ասած, իր գեղագիտական ճաշակն ինձ գոհացնում էր, մենեջերական հմտությունները՝ ոչ:

- Պարոն Նավասարդյան, այն, որ թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար է նշանակվելու Նարինե Գրիգորյանը, գաղտնիք չէ, դա ևս թատերախմբի պահանջն է: Չե՞ք ուզում շտապել նշանակման հարցում:

- Ասեմ, որ թատրոնի անձնակազմի կարծիքը կարևոր է, չի կարելի դա անուշադրության մատնել: Նարինե Գրիգորյանին գեղարվեստական ղեկավար նշանակելու պահանջը էն գլխից է եղել, երբ թատերախումբը առաջարկում էր նաև իմ թեկնածությունը՝ տնօրենի պաշտոնում: Միանշանակ, ի շահ թատրոնի՝ Նարինեն է լինելու գեղարվեստական ղեկավարը, հրամանն էլ օրերի ընթացքում կլինի:

- Մինչ այս երկուսդ էլ թատրոնի առաջատար արտիստներից էիք, նոր գործառույթների ստանձնումով հանդիսատեսը որպես դերասան չի՞ «կորցնի» ձեզ:

- Հուսով եմ՝ զբաղվածության մեջ օրական 2-3 ժամ կգտնենք փորձերին մասնակցելու համար: Այլ հարց է, որ գոնե ես ժամանակի առումով մի քիչ պասիվ կլինեմ: Բայց դա պայման չի լինելու, ես որևէ կերպ չեմ միջամտի դերաբաշխումներին, եթե գեղարվեստական ղեկավարը, ռեժիսորները այս կամ այն կերպարում ինձ տեսնեն, ապա ամեն ինչ կանեմ՝ հասցնելու համար: Ամեն ինչ պետք է արվի միայն թատրոնի համար…

- Վիգեն Չալդրանյանն ընտրել էր «փակ թատրոնի» ձևաչափը, դրսից ռեժիսորներ չէին հրավիրվում բեմադրություններ անելու համար: Համազգայինը շարունակի՞ այդ գործելաոճը, թե՞ կհամագործակցեք ցանկացողների հետ: Նաև, նախկին գեղարվեստական ղեկավարի աշխատանքները կշարունակե՞ն մնալ Համազգային թատրոնի խաղացանկում: 

- Նախ ասեմ, որ մենք բաց քաղաքականության կողմնակից ենք: Ի նպաստ թատրոնի՝ ընդունելու ենք ցանկացած լավ, արգասաբեր առաջարկ: Նաև պատրաստ ենք Վիգեն Չալդրանյանին ևս հրավիրել, որ նոր բեմադրություններ անի: Այլ հարց է՝ կհամաձայնվի՞, թե՞ ոչ: Միայն ու միայն ուրախ ու շնորհակալ կլինենք, եթե հրավերն ընդունի… Ինչ վերաբերում է մինչ այս եղած ներկայացումներին, ապա իր բեմադրած ներկայացումներից միայն մեկն էր խաղացանկում՝ «Սանտա Կռուս»-ը: Իհարկե, շարունակելու ենք խաղալ այդ ներկայացումը, բայց ինքն էլ էր ասում, որ խաղանք գարնանը, երբ եղանակը համեմատաբար տաք կլինի. ներկայացման ընթացքում մի քանի հատված կա, երբ դարպասները բացվում են: Ցուրտը դահլիճ կներթափանցի: Մենք իր արած աշխատանքի դեմ ոչինչ չունենք, դա առաջին հերթին մեր թատրոնի աշխատանքն ու հարստությունն է: Իսկ մենք մեր հարստությունները պարտավոր ենք պահել ու հաճախ բեմ բարձրացնել:

- Թատերախումբը որպես նորանշանակ գեղարվեստական ղեկավար մերժեց նաև Սուրեն Շահվերդյանին: Իր հետ որևէ հանդիպում, խոսակցություն եղե՞լ է, նեղացա՞ծ բաժանվեցիք, թե՞ անձնական հարաբերություններն այս ամենից չտուժեցին:

- Այն ժամանակաընթացքում, երբ նշանակվեց, Սուրենի հետ մասնավոր, ընկերական հանդիպումներ ունեցել ենք՝ իրավիճակը հասկանալու, շտկելու նպատակով… Չեմ ուզում այս հարցի շուրջ շատ ծավալվել, միայն կասեմ, որ մենք Վիգեն Չալդրանյանի կողմից Սուրեն Շահվերդյանի նշանակումը, ու վերջինիս՝ պաշտոնի ընդունումը ճիշտ որոշում չհամարեցինք: Դա սխալ էր՝ սխալի մեջ: Իհարկե՝ հասկացա, թե դա ինչ նպատակով էր, ամեն ինչ պարզ էր, բայց սա այն տեղը չէր, որտեղ նման ինտրիգներ պետք է հասունացնեին: Երկուսին էլ ցանկանում ենք փայլուն բեմադրություններ:

- Որպես տնօրեն՝ գծագրե՞լ եք, թե որ խնդիրներին եք առաջնահերթ լուծում տալու: Կսկսեք բովանդակությունի՞ց, թե՞ վերանորոգման աշխատանքներից: Նաև ի՞նչ փուլում է գտնվում Համազգային թատրոնին տրամադրված նոր շենքի կառուցումը:

- Հավատացեք, առաջնահերթությունները շատ-շատ են, ու ամեն ինչ անելու ենք, որպեսզի մեկը մյուսի հաշվին չտուժի: Շենքի հարցը առաջնայիններից է, բայց դեռևս մանրամասն տեղյակ չեմ, թե շինարարության որ փուլում են գտնվում աշխատանքները, ո՞ր կաբինետում է, ո՞ւմ որոշմանն են սպասում: Հավանաբար, տարեսկզբին առավել մանրամասն կպատասխանեմ այդ հարցին… Առաջնային շա՜տ հարցեր կան՝ շենքի կառուցումը, ներկայիս թատրոնի բեմի հարդարանքները, կահավորումը: Կոսմետիկ վերանորոգման անհրաժեշտություն ունի տարածքը, ու մեր հունվարյան պրեմիերայի ժամանակ պետք է ունենանք զգալիորեն տարբերվող ճեմասրահ, բեմ ու դահլիճ: Ասեմ, որ նոր ներկայացման բեմադրական աշխատանքներն արդեն իսկ սկսել ենք, առաջիկայում պրեմիերա կունենանք: Զուգահեռ՝ մի կատակերգություն ենք բեմադրում… Կարծում եմ՝ մինչև ամառ առնվազն երեք առաջնախաղ կունենանք: Գիտեմ՝ բարդ է, բայց բոլորիս մոտ հիմա կա ոգևորվածություն ու նոր, լավ բան անելու ձգտում: Մեր ուժերը ներդնելու ենք՝ գիշեր-ցերեկ աշխատենք ու արդյունքի հասնենք: 

- Ասացիք, որ շուտով նոր ներկայացում եք հանձնելու: Քիչ չէ՞ ժամանակը: Նաև հետաքրքիր է՝ ինչի՞ մասին է լինելու ներկայացումը:

- Սա նախապես խմորված, եփված աշխատանք է, որը նախաձեռնել ենք շուրջ երկու տարի առաջ: Բնականաբար, այն կարող ենք մեկ ամսում հանձնել հանդիսատեսի դատին: Ասեմ, որ այս ներկայացումը դոկումենտալ թատրոնի սկզբունքով է: Դերակատարները 3-ն են՝ ես, Նարինեն, Վարշամ Գևորգյանը: Մեր մանկության մասին է, մեր հիշողություններն ու ապրած օրերը: Երեքիս պատմությունները համակարգել ու սցենարի է վերածել Սառա Նալբանդյանը, բեմադրող ռեժիսորն է Նարինե Գրիգորյանը: Վերնագիրը դեռևս չենք հստակեցրել:

- Պարոն Նավասարդյան, դուք թատրոնի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար եք, 6 ամիս անց մրցույթ է հայտարարվելու, որի հաղթողը կդառնա տնօրեն: Պատրաստվո՞ւմ եք Ձեր թեկնածությունն առաջադրել այդ ժամանակ:

- Բարդ հարց եք տալիս (մտածում է՝ հեղ.)… Երևի թե՝ այո: Կարծում եմ՝ 6 ամիսը չի բավարարի, որ լիովին իրականացնենք այն նպատակները, որոնք ունենք, թատրոնը հասցնենք այն վերելքին, որին ցանկանում ենք, պատկերացնում ենք…