03/10/2019 19:20
Ճնշում կա, բայց ոչ «վերևներից». Ռուբեն Բաբայանը չեղարկել է սատանիստ մենակատար ունեցող «Vader» ռոք խմբի համերգը
Երևանի Պետական տիկնիկային թատրոնի ղեկավար, ռեժիսոր Ռուբեն Բաբայանը չեղարկել է հոկտեմբերի 4-ին թատրոնի բեմում կայանալիք լեհական «Vader» ռոք խմբի համերգը, որի մենակատարը սատանիստ է։
Aysor.am-ի հետ զրույցում ռեժիսորը նշեց՝ նման որոշում կայացնելու հարցում դեր է խաղացել նաև հասարակական ճնշումը:
«Իհարկե, ճնշում կա, բայց ոչ թե «վերևներից», այլ՝ որոշակի հասարակական զանգվածի կողմից: Կա ընկալում, որ սա սատանիստական քարոզ է, ու, քանի որ թատրոնը երբեք քարոզով չի զբաղվել՝ լինի քաղաքական, կուսակցական կամ կրոնական, ու այդ խմբի ելույթը հասարակության որոշակի մասի մոտ ընկալվում է որպես քարոզ, ապա ես պարտավոր եմ նրանց տեսակետն ընդունել: Երբ կա նման վերաբերմունք, շատ հավանական է, որ համերգը կարող էր չկայանալ, կամ՝ կայանալ խայտառակ պայմաններում», - պարզաբանեց Ռուբեն Բաբայանը:
Հարցին՝ դա քարոզ է երաժշտությա՞ն լեզվով, թե՞ երաժշտական համարների դադարների ընթացքում հանրությանն ուղղված խոսքեր կարող էին հնչեցնել՝ պատասխանեց.
«Կարծում եմ՝ որևէ մեկը երաժշտության լեզվով դա չի անի: Հավանաբար, քարոզ է ատրիբուտները, որոնք նրանք բեմի վրա օգտագործում են (շրջած խաչ, դիմակներ և այլն): Երևի թե մեծ դեր խաղաց նաև այն, որ խմբի ղեկավարի հարցազրույցը համացանցում լայնորեն տարածվեց, որտեղ նա ասում է, որ սատանիստ է: Իհարկե, հետո բացում է փակագծերը՝ բացատրելով ռոքի էությունը, որը ծնվել է որպես բողոքական արվեստ: Բայց դրանք այն նրբություններն են, որոնք հասկանալու համար կամ ժամանակ էր պետք՝ որոշակի լուսավորչական աշխատանք տանելու, կամ էլ՝ հանդուրժողականություն: Մենք չունենք ոչ մեկը, ոչ էլ մյուսը: Այդ պատճառով էլ ես համարեցի, որ ավելի ճիշտ է չեղարկելը»:
Համերգին դեմ արտահայտվողներից շատերը իրենց դիրքորոշումը մեկնաբանում են նրանով, թե երեխաների համար ստեղծված թատրոնում սատանայապաշտները տեղ չպետք է ունենան, «նրանց շունչն ու հոգին կարող են մնալ պատերի ներսում»:
Այս մոտեցումը Ռուբեն Բայանին ծիծաղեցրեց: Ասում է՝ երեխաներին մեկ ուրիշ տեղից պետք է մաքուր պահել, որը, ցավոք, անտեսում ենք. դա բազմաթիվ հայհոյանքներն են, որոնք ծնողները երեխաների ներկայությամբ են տալիս, գռեհկությունները, որոնք նրանք տեսնում են տանը, բակում ու հեռուստատեսությամբ:
«Թատրոնում կան մեծահասակների բազմաթիվ ներկայացումներ, որոնք 18+ տարիքի համար են, կա մնջախաղ, բալետային ներկայացումներ և այլն: Բազմաժանր է: Ամբողջ աշխարհին հայտնի է մեծահասակների համար ստեղծված ներկայացումներով: Որևէ տեղ գրված չի, որ սա մանկական թատրոն է, սա Երևանում այն հազվագյուտ մշակութային օջախներից է, որը փորձում է աշխատել հենց որպես մշակութային օջախ: Այստեղ և՛ ցուցահանդեսներ են տեղի ունենում, և՛ գրքերի շնորհանդեսներ, և՛ ներկայացումներ, փառատոններ ու համերգներ: Ես դա ճիշտ եմ համարում, քանի որ 21-րդ դարի պահանջն է, որ մշակույթները միաձուլված լինեն: Ասել, թե սա մանկանան թատրոն է, որտեղ կա որոշակի ոգի, որը տնօրենն ու մյուսները փորձում են ոչնչացնել՝ աբսուրդ է», - ընդգծեց նա:
Ռ. Բաբայանը չի բացառում, որ իր ղեկավարած թատրոնում նախատեսված ռոք խմբի համերգի դեմ արշավն անձնական բնույթ ունի, ու ուղղված է հենց իր անձի դեմ.
«Հիմա թիրախավորվում է այն ամենը, ինչը կապված է Բաց հասարակության կազմակերպության հետ, որի տնօրենների խորհրդի անդամ եմ: Բայց չեմ ուզում ենթադրություններ անել: Ես չեմ կարող բանավիճել մարդկանց հետ, ովքեր դոգմաներով են առաջնորդվում… Երկու օր առաջ ինձ զանգահարեցին ու առաջարկեցին հեռուստատեսությամբ մեր զրույցի թեմայով բանավիճել ինչ-որ մեկի հետ, բայց ես հրաժարվեցի: Եվ գիտե՞ք ինչու. ես չեմ կարող բանավեճի բռնվել որևէ մեկի հետ, ով համոզված է, որ երկրագունդը տափակ է, ու ես էլ պիտի համոզեմ, թե կլոր է: Կան բաներ, որոնց մասին բանավիճելու ժամանակ ակամա իջնում ես այդ մակարդակին ու շատ հիմար տեսք ստանում: Մենք կարող ենք լուրջ բաների մասին բանավիճել, բայց ոչ այն բաների մասին, որոնք արդեն վաղուց հաստատված են»:
Ռեժիսորը հիշեցրեց՝ ինքը միշտ թատրոնի բեմը սիրով տրամադրել է ռոք խմբերին ու կատարողներին, այն էլ՝ այն ժամանակ, երբ ուրիշ ոչ մեկ տեղ չէր տալիս:
««Դոգմա» խմբի ղեկավարը մեզ մոտ է աշխատում, լավ խմբեր են այստեղ ելույթ ունենում: Ես շատ եմ կարևորում այն փաստը, որ մեր թատրոնը շուրջ 20 տարի է՝ ռոք խմբերին հնարավորություն է տալիս այստեղ համերգ ունենալ: Կարծում եմ՝ եթե դա չլիներ, ռոքը Հայաստանում ընդհանրապես կմահանար: Այդ տարիներին ելույթ ունենալու ուրիշ տեղեր գրեթե չունեին, միայն հրապարակներում, այն էլ՝ տարեկան 1-2 անգամ: Ու ընդհանրապես, մեր թատրոնը հաճելի վայր է ոչ միայն ռոք խմբերի, այլ նաև՝ ջազային խմբերի ու տարբեր թատերական խմբերի, փառատոնների համար. խնամված շենք, դահլիճ ունենք, համապատասխան տեխնիկա, մեր աշխատակիցները բոլորի նկատմամբ լավ վերաբերմունք են ցուցաբերում», - մատնանշեց Տիկնիկայինի ղեկավարը:
Զրույցի վերջում նկատեց՝ այս դեպքից հետո պետք է անցնել լուրջ երկխոսության ու մինչ ինչ-որ բան մերժելը՝ փորձենք հասկանալ: Հատկապես, որ դիվային մշակույթը նոր բան չէ, միշտ էլ տարածված է եղել նաև Եվրոպայում: Բազմաթիվ հանճարներ գրվածքներ ունեն՝ Գյութե, Գոգոլ, Բուլգակով, գեղանկարչության մեջ էլ հայտնի է Բոսխը, երաժշտության մեջ՝ Վագները, Պագանինին:
«Կարծում եմ՝ մենք հաճախակի խառնում ենք արվեստի և քաղաքականության կամ գաղափարախոսության հարցերը, ու արդյունքում ունենում ենք այն, ինչ ունենք», - Aysor.am-ի հետ զրույցը եզրափակեց Ռուբեն Բաբայանը:
