«Աշխարհում սերվիսները մարդկանց օգնում են, իսկ այստեղ հակառակն է». Համավարակի օրերին 70-ն անց սփյուռքահայը երկար սպասելուց ու քաշքշուկից հետո միայն կարողացել է ստանալ իրեն անհրաժեշտ դեղերը

Սփյուռքահայ, 70-ն անց Ռազմիկ Աբուլյանը Հայաստան է եկել ամիսներ առաջ ու թեև հիմա արդեն վերադարձած պետք է լիներ, կորոնավիրուսով պայմանավորված՝ իր կամքից անկախ դեռ Հայաստանում է: Aysor.am-ին դիմած քաղաքացին հայրենիքում իր պլանավորածից երկար մնալուց չի դժգոհում: Հասկանում է՝ գրեթե ամբողջ աշխարհն է նույն կարգավիճակում: Սակայն նրան բարկացրել ու հուսախաբ է արել այն անտարբերությունն ու ոչ պրոֆեսիոնալիզմը, որին բախվել է:

Ռազմիկ Աբուլյանն առողջական որոշ խնդիրներից ելնելով՝ դեղորայքի անհրաժեշտություն ունի: Երբ տեղեկացել է, որ կառավարությունը թույլ է տալիս անգամ արտակարգ դրության պայմաններում անմիջական գործածության համար դրսից դեղորայք պատվիրել, ուրախացել է: Հենց այդտեղից էլ սկսվել է նրա անհավանական «ճամփորդությունը»:

«Երբ թույլտվության մասին լսեցի, ուրախացա, ծափահարեցի՝ մենք էլ արդեն գիտակից և քաղաքակիրթ աշխարհի մաս ենք կազմում: Իմ դեղորայքն այստեղ չէր, հեռաձայնեցի աղջկաս՝ խնդրելով, որ ինձ արտասահմանից մի քանի դեղորայք ուղարկի: Բնականաբար, աղջիկս անմիջապես «շտապ փոստով» ուղարկեց: Ամբողջ աշխարհում պտտվելուց հետո՝ 6 շաբաթ անց, փաթեթը վերջապես հասավ Հայաստան: Երկու անգամ գնացի փոստատուն, ասացին՝ «չենք ստացել»: Մեկ շաբաթ անց DHL-ից հեռաձայնում են, թե կարող եք գալ, ձեր դեղը մեզ մոտ է: Ուրախացա: Բայց պատմությունը կրկնվեց՝ երեք անգամ գնալ-գալուց հետո ինձ ասացին, որ հիմա էլ պետք է գնամ Արգավանդում գտնվող մաքսատուն: Հոյակապ է, դա էլ արեցինք: Ասեմ, որ կորոնավիրուսի ամենաթեժ օրերն էին, երբ մեր պարետն աջ ու ձախ հայտարարում էր՝ «սոցիալական հեռավորություն պահպանեք, դիմակ ու ձեռնոց գործածեք, կողպ (փակ - հեղ.) սենյակի մեջ չմնաք», իսկ այդ կողպ մաքսատանն ինձ հերթի մեջ սպասեցրեցին 3-4 ժամ, հետո էլ ասացին, թե ճաշի են: Նախևառաջ, աշխարհում չկա որևէ կազմակերպություն, որ մեկ ու կես ժամ ընդմիջում կանի, և երկրորդ՝ ինչպե՞ս կարող եք այդ թեժ օրերին մարդկանց ժամերով այդ փակ տարածքում պահեք ու գնաք ճաշելու», - մեզ հետ զրույցում տարակուսանք հայտնեց նա:

Սակայն այստեղ ամեն ինչ չավարտվեց: Մաքսատնից նրան Առողջապահության նախարարություն ուղղորդեցին՝ անհրաժեշտ փաստաթուղթ ստանալու ու կրկին մաքսատուն ներկայացնելու:

«Հիմա էլ գնացի Առողջապահության նախարարություն: Մի բարեհամբույր օրիորդ ինձ ասաց, որ հիմա էլ պետք է տուն երթամ ու համացանցի միջոցով դիմում ուղարկեմ: Ներեցեք, ձեզ մի հարց ուղղեմ՝ Հայաստանում բոլոր հանգստյան կոչված մարդիկ (կենսաթոշակառուները - հեղ.) համացանց ունե՞ն, կամ օգտվելու ձևը գիտե՞ն: Դե հայաստանյան տարբերակը գիտեմ, ասում են՝ «հարևանի աղջիկը կգրի, տաքսու վարորդը կգրի…», բայց ես ինչպե՞ս կարող եմ իմ անձնական հիվանդության մասին խոսեմ հարևանի աղջկա կամ տաքսու վարորդի հետ: Դա զավեշտալի է, քաղաքակրթություն կոչվող բառ կա աշխարհում: Ես անձնապես եկել եմ այստեղ, ինչո՞ւ բարեհամբույր չես ինձի օգնելու: Ի վերջո, ես չեմ ասել, դուք եք հայտարարել, որ կարող եմ դեղ պատվիրել: Կարող է մարդը շատ լուրջ հիվանդ լինել ու այդքան քաշքշուկից հետո մեռնել, մինչև դեղը կհասնի իրեն», - զայրացած նշեց նա:

Ի վերջո, նախարարության տրամադրած թղթով Ռազմիկ Աբուլյանը կրկին մաքսատան ճանապարհն է բռնում: Դեղերից մեկը մաքսատունը չի տրամադրում՝ պատճառաբանելով, որ դրա փոխարինողը Հայաստանում կա:
Քաղաքացին դեմ չէ, այն, ինչ չեն տալիս, խնդիր չէ, Հայաստանից կգնի: Բայց արի ու տես, որ քաշքշուկն այսքանով չի ավարտվում:

«Պարզվեց՝ մաքսատանը բրոկեր պետք է գտնեմ, 15 հազար դրամ վճարեմ, որպեսզի իմ դեղը ցանկապատի մյուս կողմից այս կողմ փոխանցի: Դա էլ արեցինք: Բայց վերջում՝ բա ամոթ չի՞ Հայաստանի կառավարությանը, որ ինձ ասի՝ «պետք է 5000 դրամ էլ վճարես, որպեսզի այն մեկ դեղը, որը քեզ չենք տվել, այրենք, ոչնչացնենք»: Հիմա ես ձեզ կրկին հարց եմ տալիս՝ Հայաստանում հանգստյան կոչված (կենսաթոշակառու) մարդն ամիսը որքա՞ն գումար է ստանում. 20, 30 հազար դրա՞մ: Ես այս ճանապարհների, տաքսիների ու ևս 20 հազար լրացուցիչ վճարի համար մոտ 50 հազար դրամ ծախսեցի: Ամբողջ աշխարհում սերվիսները մարդկանց օգնում են՝ ժամանակն ու գումարը ճիշտ օգտագործել, այստեղ, կարծես, հակառակն է», - ընդգծեց մեր զրուցակիցը:

Հետաքրքրվեցինք՝ փորձե՞լ է օգնության նպատակով կապ հաստատել Հայաստանում Սփյուռքի գործերով գլխավոր հանձնակատար Զարեհ Սինանյանի հետ: Պատասխանը հետևյալն էր. «Եկեք Երևանում քայլենք ու հանդիպած սփյուռքահայերին հարցնենք՝ Զարեհ Սինանյանի գրասենյակը որտե՞ղ է: Կա՞ մեկը, ով դրա տեղը գիտի»:

«Սրանից ճիշտ երկու տարի առաջ ընտրվելուց հետո մեր վարչապետը հայտարարում է՝ Սփյուռքի նախկին մինիստրությունն այլևս գոյություն չունի կառավարությունում, կնշանակենք ոմն Զարեհ Սինանյան անունով մեկին, որն օգտակար կլինի սփյուռքահայությանը: Ինքս ինձ հարց եմ տալիս՝ սփյուռքահայ մոլորված մարդն ո՞ւմ պիտի դիմի: Երբ ընդամենը մի դեղ ստանալու պրոցեսը տևեց 7 շաբաթ, էլ որտե՞ղ է ձեր մարդասիրությունը: Սփյուռքահայը ո՞նց կարող է որոշել ու գալ Հայաստանում ապրել», - ավելացրեց նա:

Ռազմիկ Աբուլյանը նկատում է՝ Հայաստանի անկախացումից ի վեր գրեթե ամեն տարի տարվա կեսը հայրենիքում է անցկացրել, երկու տարի առաջ էլ դիմել է Հայաստանի քաղաքացիություն ստանալու համար:

«Ինձանից հազար ու մի թուղթ ուզեցին, թեև ձեռքիս բազմամուտք վիզա կար: Ախր, եթե ինձ 10 տարի առաջ բազմամուտք վիզա եք տվել, նշանակում է, որ ինձ «մաղել», ստուգել եք, բոլոր տվյալներս ունեք արդեն: Ես երեք տարբեր երկրների քաղաքացիություն ունեմ, աշխարհ եմ շրջել, բայց Հայաստան իմ կամքով, իմ ուզելով եմ եկել: Ուզում եք 2050 թվականին բնակչության թիվն այս երկրում կրկնապատկվի, ես իմ ոտքով եմ եկել: Ես ասելով՝ կոնկրետ ինձ նկատի չունեմ, այլ ցանկացած իմ նման սփյուռքահայի, որ ունի մեծ ընտանիք, երեխաներ, թոռներ, բարեկամներ, ընկերներ: Ինչո՞ւ չեք ընդունում ինձ: Էն խեղճ ու կրակ պաշտոնյան, որ բացի իր մազերը սանրելուց ոչինչ չի իմանում, նույնիսկ իր պատմությունը չի իմանում, ինչպե՞ս կարող է ինձ մերժել: Ուզում եք Ալին ու Ահմա՞դը գան Հայաստանի քաղաքացի դառնան:

Պատկերացնո՞ւմ եք՝ ես իմ մեծ շրջանակի մոտ պատմեմ, թե ի՞նչ է կատարվում այստեղ: Բնականաբար, նման բան չեմ անի, էլի լավը կխոսեմ հայրենիքի մասին, բայց չգիտեմ՝ ուրիշ մեկը, որ վատ խոսի, էլ կկարողանա՞մ վստահությամբ նրա բերանը կոծկել: Համախմբվեք, սփյուռքի մեջ ապրող ձեր հայրենակիցներին էլ լսեք, խորհրդակցեք: Հո միայն խոսքով չէ՞, դա պետք է գործով ցույց տալ: Թե՞ ուզում եք տուրիստի պես գանք Հայաստան, երկու բաժակ կոնյակ խմենք, գնանք դուրս ու ծափահարենք… Այս ամենը ես ինձ համար չեմ խոսում, խոսում են այն մարդկանց մասին, ովքեր անլեզու են, խեղճ ու կրակ են, եկել են այս երկիրը ու ուզում են ապրել այս երկրում: Մենք աշխարհի այն ժողովուրդներից ենք, որը դրսում Հայաստանից 3 անգամ ավելի մարդ ունի: Եթե մեր հայրենի ղեկավարությունն իր ասած հպարտ ու սիրելի սփյուռքահային բերի Հայաստան ու գոհ վերադարձնի հետ՝ համարեք, որ մեր հայրենիքի խնդիրը լուծված է…

Հատկապես վերջին երկու տարիների ընթացքում պարբերաբար շեշտում են՝ «Հայաստանի, Արցախի ու սփյուռքի հպարտ քաղաքացիներ»: Նախ ասեմ, որ եթե կարողացել եմ 70-ից ավելի տարիներ սփյուռքի մեջ գոյատևել տարբեր երկրներում՝ պահելով իմ հայությունն ու հայրենասիրությունը, նախքան վարչապետի հայտարարելն էլ՝ ես հպարտ հայ եմ: Ասում են՝ թավշյա հեղափոխություն են արել, բայց ո՞ւր է սփյուռքահայի նկատմամաբ այդ թավիշը: Ինչո՞ւ այս երկրում, երբ մեկն ինչ-որ պաշտոնի է հասնում, մարդկանց նկատմամաբ բարյացակամությունը կորցնում է, ինչո՞ւ պատրաստ չեն օգնելու: Հենց պաշտոն են ստանում, իրենց թվում է, թե ամեն ինչից ու ամեն ոքից վեր են», - Aysor.am-ի հետ զրույցը եզրափակեց Ռազմիկ Աբուլյանը: