Ինչու՞ է երեխաների համար օգտակար սպորտով զբաղվելը և ո՞ր սպորտաձևն ընտրել․ խորհուրդներ մարզիչներից ու հոգեբաններից

Երեխաները լի են էներգիայով, աշխույժ են ու միշտ շարժման մեջ՝ վազում են, ցատկում, դա նրանց նորմալ հոգեվիճակն ու կենսակերպն է։ Այս կամ այն սպորտաձևով պարբերաբար զբաղվելը մի շարք առավելություններ է տալիս երեխային՝ փոխում է նրա կյանքի որակը, կացութաձևը, ֆիզիոլոգիական ու հոգեբանական վիճակը։

Հոգեբանները, մանկաբույժներն ու մարզիչները առանձնացնում են ամենակարևոր առավելությունները ․

- Երեխան ավելի դիմացկուն է դառնում։

- Հոդերն ամրանում են, կենցաղում ավելի քիչ են լինում վնասվածքները։ 

- Կոփվում է մարմինն ու բնավորությունը։ Եթե մայրիկի ու հայրիկի մոտ երեխան կարող է կամակորություն անել, պնդել՝ «չեմ ուզում», «չեմ անի», ապա թիմում, որտեղ բոլորը հավասար են, մարզիչի մոտ, ով «օրենքները սահմանողն» է ու լիդերը, կամակորությունները չեն անցնում, երեխայի մոտ աստիճանաբար պատասխանատվության զգացում է ձևավորվում։

- Երեխան նպատակասլաց է դառնում, սովորում է հաղթահարել դժվարությունները, քանի որ մարզիչը մասնագիտական մոտեցում է ցուցաբերում և գրագիտորեն ընտրում այն առաջադրանքները, որոնք ի զորու են կատարել երեխաները, նաև սովորեցնում է նրանց՝ կատարել դրանք։

- Երեխայի մոտ արագ կողմնորոշվելու և արձագանքելու ունակություն է ձևավորվում։ Կյանքում վտանգավոր իրավիճակներ առաջանալիս՝ նա կարողանում է ադեկվատ որոշում ընդունել ու ժամանակին և ճիշտ քայլեր ձեռնարկել։

- Երեխան աստիճանաբար պատրաստվում է հասուն կյանքին։ Սպորտով զբաղվող երեխայի համար դիսցիպլինան՝ կարգ ու կանոնը, աստիճանաբար կենսակերպի է վերածվում, նա սկսում է գնահատել ակտիվ կյանքի առավելությունները, միշտ իր առաջ խնդիրներ է դնում ու հասնում նպատակին։

- Սպորտով զբաղվող երեխան ավելի առողջ է, նրա օրգանիզմն ավելի դիմացկուն է, արյան շրջանառությունն ավելի լավ է կատարվում, թոքերն ավելի հզոր են։

Ինչպե՞ս կատարել ճիշտ ընտրություն

Ծնողները սովորաբար իրենք են ընտրում, թե որ սպորտաձևով պետք է զբաղվի երեխան։ Որպես կանոն, նրանք փորձում են կյանքի կոչել իրենց մանկության չիրականացած երազանքները։ Եթե մայրիկը փոքրուց սիրել է գեղասահքն ու երազել է գեղասահորդուհի լինել, սակայն դարձել է հաշվապահ, երեխային անպայման գեղասահքի է ցանկանում տանել, եթե հայրիկը հաջողակ ֆուտբոլիստ այդպես էլ չի դարձել, երազում է, որ որդին ֆուտբոլի համաշխարհային աստղ դառնա։ Բայց ինո՞վ դա կավարտվի, եթե երեխան տվյալ սպորտաձևի նկատմամբ չունի սեր, հակում կամ ֆիզիկական անհրաժեշտ կարողություններ ․․․

Չսխալվելու և սպորտի նկատմամբ երեխայի հետաքրքրությունը չկոտրելու համար առաջին հերթին պետք է ուսումնասիրել փոքրիկի վարքն ու հոգեբանությունը, հասկանալ՝ ի՞նչն է նրան ավելի գրավում կամ ավելի հոգեհարազատ թվում։ Դրա համար անհրաժեշտ է փոքրիկին պատմել ամենատարբեր սպորտաձևերի մասին, նկարագրել՝ որտեղ և ինչպես են անցնում պարապմունքները, դիտել սպորտային ամենատարբեր մրցումներ՝ ինչպես հեռուստացույցով, այնպես էլ «կենդանի»՝ մարզադաշտում, ֆիլմեր ու հոլովակներ նայել, որտեղ մանրամասն ներկայացվում է մարզումների պրոցեսը, արդյունքում հասկանալ՝ ի՞նչն ավելի շատ դուր եկավ երեխային։

Անպայման անհրաժեշտ է խորհրդակցել մանկաբույժի հետ։ Նրանք ամենից լավ գիտեն՝ ինչպես է կառուցված փոքրիկի օրգանիզմը և ինչպես է այն փոփոխվում։ Երեխայի կազմվածքն ուսումնասիրելուց, նրան հետազոտելուց հետո բժիշկը հստակ կսահմանի՝ մկանների որ խումբն է անհրաժեշտ զարգացնել և որ սպորտաձևը կնպաստի դրան։

Հարկավոր է խորհրդակցել նաև հոգեբանի հետ։ Թիմային և անհատական սպորտաձևերը շատ են տարբերվում միմյանցից, ընտրություն կատարելուց առաջ հարկավոր է հասկանալ երեխայի հոգեբանությունը, ուսումնասիրել բնավորությունը։

Թիմայի՞ն, թե՞ անհատական սպորտաձև ընտրել

Եթե երեխա «սուսիկ-փուսիկ» է, ամաչկոտ ու ինքնամփոփ, ապա ավելի ճիշտ կլինի թիմային սպորտաձև ընտրել՝ վոլեյբոլ, բասկետբոլ, ֆուտբոլ։ Փոքրիկն աստիճանաբար կսովորի շփվել, հաղորդակցվել, նոր ընկերներ ու համախոհներ ձեռք կբերի, նրա մոտ կզարգանա թիմային մտածողությունը, կսովորի գնահատել ինչպես իր, այնպես էլ ուրիշների աշխատանքն ու դրա արդյունքը՝ համատեղ ուժերով նվաճած հաղթանակը։

Սակայն ամաչկոտ խառնվածքով ու քիչ հաղորդակցվող երեխայի պարագայում պետք է ուշադիր լինել ու հատկապես սկզբնական շրջանում հետևել, որպեսզի մարզումների ընթացքում նրա բարդույթներն ավելի չխորանան։ Չի բացառվում, որ նա ավելի ճարպիկ ու արագաշարժ երեխաների կողքին իրեն առանձնացած զգա։

Եթե հասկանաք, որ երեխան իրեն լավ չի զգում այդպիսի միջավայրում և ժամանակի ընթացքում չի կարողանում իրեն դրսևորել՝ նույնիսկ մարզիչի օգնությամբ, ապա ավելի ճիշտ կլինի այլ սպորտաձև ընտրել, որտեղ մասնակիցներն, օրինակ, երկուսն են՝ թենիս, բադմինտոն, բիլիարդ և այլն։

Եթե երեխան չափազանց աշխույժ է, հիպերակտիվ, նույնիսկ՝ կռվարար, ապա արևելյան մարտարվեստները կօգնեն նրան ավելի հանգիստ ու հավասարակշռված դառնալ։ Անհատական սպորտաձևերն՝ այնպիսիք, ինչպիսիք են լողը, մարմնամարզությունը, թեթև ատլետիկան, որտեղ արդյունքի հասնելու համար մեծ համբերություն ու երկար ժամանակ է հարկավոր, հիպերակտիվ ու շատ աշխույժ երեխաներին երբեմն կարող են ձանձրալի թվալ։

Անհատական սպորտաձևերով ավելի շատ խորհուրդ են տալիս զբաղվել հուզական խառնվածք ունեցող երեխաներին։ Ձիասպորտը նրանց համար կատարյալ մարզաձև է, քանի որ հուզական խառնվածքով երեխաները, որպես կանոն, շատ են սիրում կենդանիներին։

Եվ ամենակարևորը՝ բոլոր ծնողները պետք է հիշեն, որ ամենադժվարն ու ամենապատասխանատուն սկզբնական փուլը հաղթահարելն է։ Այս կամ այն սպորտաձևն ընտրելուց հետո, առաջին մարզումների ընթացքում, հարկավոր է ամեն կերպ աջակցել երեխային, ոգևորել նրան, թույլ չտալ, որ դժվարություններից ընկճվի։ Հետո, երբ գրանցվեն առաջին՝ թեկուզ ամենափոքր արդյունքները, ամեն ինչ շատ ավելի հեշտ ու սահուն կընթանա։ Երեխան կձգտի հասնել ավելիին, շատ ավելի մեծ սիրով ու ջանասիրությամբ կշարունակի մարզումները՝ հասկանալով, որ դրա շնորհիվ կհասնի նորանոր հաջողությունների։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի բոլոր նյութերին կարող եք ծանոթանալ այստեղ։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։