13/04/2022 20:00

Օրգանիզմը՝ ծխելուց հրաժարվելուց հետո. Ինչ փոփոխություններ են նկատվում

Ամենակարևոր լուրերը Հայաստանից՝ Telegram-ում

Ծխախոտը սպանում է ծխողների գրեթե կեսին, հաստատում է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը։ Ծխելու հետևանքով տարեկան մահանում է 8 միլիոն մարդ, որից մեկ միլիոնը պասիվ ծխողներ են (մահանում են երկրորդային ծխի հետևանքով)։ Ամբողջ աշխարհում տարեկան 65000 երեխա մահանում է երկրորդային ծխով պայմանավորված հիվանդությունների պատճառով։ Մեծ է հավանականությունը, որ ծխողների ընտանիքներում երեխաները հասուն տարիքում ձեռք կբերեն քրոնիկ հիվանդություններ։ Ծխախոտը բարդացնում է հղիությունը, վիժման հավանականությունն է մեծացնում, պատճառ է դառնում նվազ քաշով, արատներով երեխաների ծնվելուն։

Ծխախոտի անվնաս դոզա գոյություն չունի։ Ծխողների դեպքում ի համեմատություն չծխողների թոքերի քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը մի քանի անգամ ավելի մեծ է։

Օրվա ընթացքում ընդամենը մի քանի ծխախոտը, պասիվ կամ էպիզոդային ծխելը մեծացնում են սիրտ-անոթային հիվանդությունների առաջացման հավանականությունը։ Ծխելը նպաստում է արյան ճնշման բարձրացմանը, թուլացնում է արյան անոթների պատերը, բարձրացնում թրոմբագոյացման հավանականությունը: Ծխող մարդկանց դեպքում ի համեմատություն չծողների երկու անգամ ավելի մեծ է ինսուլտի հավանականությունը և չորս անգամ ավելի մեծ՝ սիրտ-անոթային հիվանդությունների առաջացման հավանականությունը։

Ծխախոտի հետ օրգանիզմ է ներմուծվում քաղցկեղածին տարրեր. ծխախոտը նպաստում է ավելի քան 20 տեսակ քաղցկեղի առաջացման, հատկապես մեծացնում է բերանի, կոկորդի, ըմպանի, կերակրափողի և ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը։ Ամեն օր ծխող մարդիկ կորցնում են կյանքից 10 տարի։

Ծխախոտը մաշկի վաղաժամ ծերացման հիմնական մեղավորներից է, նպաստում է կնճիռների առաջացմանը, վնասում է մաշկի էլաստիկությունը։

Ծխախոտից հրաժարվելը նվազեցնում է թոքերի հիվանդությունների, քաղցկեղի, ասթմայի առաջացման հավանականությունը։ Չծխել նշանակում է չեզոքացնել անպտղության գործոններից մեկը։

Ծխախոտից հրաժարվելը կարող է հանգեցնել շնչառական ժամանակավոր անհանգստության, ծանրաբեռնվածության, քանի որ թոքերը և օդուղիները սկսում են մաքրվել: Լորձի գերարտադրությունը ծխելը թողնելուց հետո նշան է շնչառական համակարգի վերականգնման։ Եթե շատ երկար ժամանակ է մարդը ծխում, դադարից հետո կարող է զգալ քնքոտություն, գլխապտույտ, թուլություն։

Ծխախոտից հրաժարումը կարող է արտահայտվել նյարդայնությամբ, վառ արտահայտված ախորժակով։ Ծխախոտը թուլացնում է համի և հոտի զգացումը, հրաժարվելուց մեկ շաբաթ անց արդեն նկատելի է համային ընկալունակության բարելավում։ Կարգավորվում է զարկերակային ճնշումը, աղիների աշխատանքը։ Այս փուլում օրգանիզմն արդյունավետորեն յուրացնում է վիտամինները։

Ծխախոտից հրաժարվելուց 10-30 օր անց ծխողներին բնորոշ հազը մեղմանում է։ Բարձրանում է օրգանիզմի դիմադրողականությունը, արագանում է նյութափոխանակությունը. ենթամաշկային ճարպաբջջանքում նորմալանում է գեղձերի աշխատանքը։ Եթե մարդը շատակերությամբ չտարվի, ապա առանց լուրջ ջանքերի կարող է ազատվել ծխելուց հրաժարվելուց հետո առաջին երկու օրվա ընթացքում ձեռքբերած մեկ-երկու կիլոգրամից։ Ծխախոտիվ հրաժարվելուց հետո բարելավում է մաշկի գույնը, քանի որ նիկոտինը խոչընդոտում է կոլագենի արտադրությունը։

Հրաժարվելուց երկու ամիս անց կարգավորվում է արյան ճնշումը, լավանում է սրտամկանի աշխատանքը։
ՈՒժային վարժություններով մկանային զանգված ձեռքբերելն առավել հեշտ, արագ և արդյունավետ կլինի ի հաշիվ նրա, որ օրգանիզմը սկսում է առավել լավ յուրացնել սպիտակուցը։

Թոքերի վերականգնման տևողությունը կախված է ծխելու փորձառությունից։ Վեց ամիս- մեկ տարվա ժամանակահատվածում անցնում է ձայնի խռպոտությունը, ատամների էմալի գույնն առավել բաց երանգի դառնում։ Այս փուլում նվազում է ինսուլտի, ինֆարկտի հավանականությունը, անցնում է հևոցը։ Յուրաքանչյուր ծխող համարվում է նախկին, եթե արդեն մեկ տարի հրաժարվել է ծխախոտից։