Սակավարյունություն. պատճառները, ախտանիշները, բուժումը

Սակավարյունությունը (անեմիա) հեմոգլոբինի և/կամ էրիթրոցիտների մակարդակի իջեցումն է արյան մեկ միավոր ծավալի մեջ։

Առավել բնորոշ է մինչև 7 տարեկան երեխաներին, ինչպես նաև հղիներին։ Սակավարյունությունը հանգեցնում է թթվածնային խանգարման, որի հետևանքով դիտվում են՝

• Գունատություն
• Հոգնածություն
• Վերջույթների սառնություն
• Քնքոտություն
• Գլխացավ
• Գլխապտույտ
• Ախորժակի բացակայություն

Պատճառները՝

• Սուր և քրոնիկ արյունահոսությունը
• Էրիթրոցիտների ստեղծման խանգարում՝ երկաթի, վիտամին  B9 -ի և B12 -ի անբավարարության հետևանքով
• Էրիթրոցիտների ուժեղացած քայքայում (հեմոլիզ), որ կարող է լինել ժառանգական և ձեռքբերովի։ Արյան կորուստ (մեխանիկական), որ կարող է լինել սուր և քրոնիկ
• Երեխայի վաղաժամ ծնունդի հետևանքով երկաթի պաշարի խնդիրներ են ի հայտ գալիս, ինչն էլ հանգեցնում է ձեռքբերովի երկաթ-պակասորդային սակավարյունության
• Հնարավոր է նաև ժառանգական հեմոլիտիկ սակավարյունություն

Եթե ախտորոշվում է երկաթ-պակասորդային սակավարյունություն, ապա նշանակվում է երկաթ պարունակող պրեպարատներ։

Դեֆիցիտային սակավարյունությունը կառավարելի է, կրկնվելու հավանականությունը բացառելու համար բորժման ավարտից հետո մշտական հետևողականությունը խրախուսելի է։ Սննդակարգում պետք է ներառել երկաթի բարձր պարունակությամբ մթերքներ (միս, լյարդ, լոբի, ոլոռ), ինչպես նաև վիտամիններով, սպիտակուցով, ամինաթթուներով, միներալներով հարուստ մթերքներ։

Հղիների դեպքում հղիության 6-րդ շաբաթից սկսած է առավել հաճախ դրսևորվում սակավարյունություն. Օրգանիզմում ավելանում է հեղուկի քանակը, առաջանում է հոմոդելյուցիա. արյան հեղուկ մասսան ավելի շատ է, միավոր ծավալում ստացվում է ավելի քիչ էրիթրոցիտ և հեմոգլոբին, ավելի շատ՝ հեղուկ։

Երեխայի դեպքում, երբ ծնողները նկատում են ակտիվության նվազում, գունատություն, ընդհանուր թուլություն, հոգնածության զգացում կարևոր է արյան ընդհանուր հետազոտություն անցնել։ Ընդհանուր քննությամբ, եթե պարզվում է անեմիա, կարևոր է նաև ոսկրածուծի հետազոտությունը, հնարավոր է հայտնաբերվի ոսկրածուծի աշխատանքի անբավարարություն, որի հետևանքով արյան բոլոր բջիջները նվազում են, այսինքն՝ տեղի է ունենում արյունաստեղծման խանգարում։ Դիմոդրողականությունը խոցելի է դառնում, ի հայտ է գալիս նաև արյան մակարդելիության խնդիր։ Առաջին փուլում նշանակվում է իմունոսուպրեսիվ թերապիա, ապա ոսկրածուծի փոխպատվաստում, հաջորդում է երկարատև վերականգնողական փուլը։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։