Մանկական ջրազրկում. Մանրամասնում է մանկաբույժը

Ջրազրկումը տարածված ախտաբանական երևույթ է, որը լի է լուրջ վտանգներով՝ նամանավանդ երեխաների շրջանում։

Ջրազրկման պատճառների, կանխարգելման մեթոդների և առաջին բուժօգնության մասին Aysor.am-ը զրուցել է մանկաբույժ Սերինե Տիգրանյանի հետ.

«Երեխաների ջրազրկումը տեղի է ունենում մարմնից հեղուկի արտազատմամբ (փսխում, փորլուծություն, ավելորդ քրտնարտադրություն և այլն)։ Վիճակը դրսևորվում է ծարավով կամ խմելուց լիակատար հրաժարմամբ, մաշկի և լորձաթաղանթների չորությամբ, սրտի հաճախության բարձրացմամբ և արյան ճնշման անկմամբ։ Ծանր դեպքերում նկատվում են գիտակցության անկում, ջղաձգական համախտանիշ, կրիտիկական հեմոդինամիկ խանգարումներ։ Ախտորոշիչ որոնումը ներառում է ֆիզիկական հետազոտություն, արյան և մեզի լաբորատոր անալիզ», - ասաց մանկաբույժը։

Երեխաների ջրազրկման ամենատարածված գործոնը փսխումն ու փորլուծությունն է: Աղիների միջոցով հեղուկի պաթոլոգիական կորուստները կարող են հասնել օրական մի քանի լիտրի, ինչը, առանց ջրային հավասարակշռությունը լրացնելու, լի է լուրջ բարդություններով։ Որպես կանոն, ախտանշաններն առաջանում են աղիքային վարակների (վիրուսային, բակտերիալ), թունավոր ֆոնին։

Ախտանշաններից են՝ միզարձակման և քրտնարտադրության ավելացումը, հեղուկի անբավարար ընդունումը։

«Երեխաների մոտ ջրազրկումն ավելի ծանր է, քան մեծահասակների մոտ՝ պայմանավորված մի շարք նախատրամադրող գործոններով։ Վաղ տարիքում մարմնի մակերեսի և դրա ծավալի հարաբերակցությունն ավելի մեծ է, ուստի խոնավությունն ավելի արագ է գոլորշիանում: Փոքր երեխաները չեն կարող ճշգրիտ նկարագրել ծարավի զգացումը և ջուր խնդրել: Արդյունքում, ջրազրկման սկզբնական փուլերը կարող են աննկատ մնալ: Բացի այդ, երեխայի մարմնում նյութափոխանակության բարձրացումը պահանջում է ավելի շատ հեղուկ», - ասաց Սերինե Տիգրանյանը:

Մանկաբույժը հավելեց, որ այդ ընթացքում երեխաների մոտ խանգարվում է արյան շրջանառությունը, արգելակվում է սրտի արտադրությունը, դանդաղում է միկրո շրջանառությունը, զարգանում է ներքին օրգանների իշեմիա, առաջանում է առիթմիա, երիկամների ֆունկցիայի փոփոխություններ, մկանային սպազմ և այլ խանգարումներ։

Թեթև ջրազրկման ժամանակ ընդհանուր վիճակը մնում է բավարար. լեզուն խոնավ է, մաշկի երանգը չի փոխվել։ Մեզի քանակը և միզելու հաճախությունը փոքր-ինչ նվազում է։ Տարեց հիվանդները դժգոհում են ծարավից, որը չի վերանում նույնիսկ մեծ քանակությամբ հեղուկ խմելուց հետո, իսկ փոքր երեխաները չեն բողոքում, այլ դառնում են անտարբեր, հրաժարվում են ուտելուց։
Չափավոր ջրազրկումը բնութագրվում է ինքնազգացողության աստիճանական վատթարացմամբ. շրթունքները չորանում և ճաքում են։ Երեխայի միզամուղությունը կտրուկ նվազում է, զարկերակն արագանում է, իսկ սրտի ձայները խլանում են։ Կախված ջրազրկման տեսակից՝ նկատվում է տանջող ծարավ կամ խմելու ցանկության բացակայություն։

Ծանր ջրազրկումը երեխաների մոտ դրսևորվում է մաշկի ցիանոզով, լորձաթաղանթների չորությամբ և կարմրությամբ ։ Զարկերակային ճնշումը կտրուկ նվազում է, իսկ զարկերակը արագանում։ Երեխան անտարբեր է, քնկոտ, կարող են հայտնվել նոպաներ և կոմա: Նշվում է ձայնի խռպոտություն, հիվանդը հրաժարվում է խմելուց: Ջրի խիստ անբավարարությունը ուղեկցվում է մեզի բացակայությամբ։

Ջրազրկումը խորը փուլում դրսևորվում է գիտակցության պղտորմամբ, գրգռվածությամբ և հալյուցինացիաներով, կոմայով։ Նյարդային կենտրոնների վնասումը հանգեցնում է շնչառության և ջերմակարգավորման խանգարման, ինչը մեծացնում է երեխաների մահվան հավանականությունը բժշկական օգնության բացակայության դեպքում:

«Ջրազրկման մեղմ աստիճանները հայտնաբերվում են մանկաբույժի կողմից երեխայի ստանդարտ կլինիկական հետազոտության ժամանակ: Ջրազրկման բուժման հիմքում ընկած է օրգանիզմի ռեհիդրացիան, որը կայունացնում է երեխայի վիճակը և կանխում ծանր հետևանքները։ Թեթև էքսիկոզով ավելի մեծ երեխաները բուժվում են տանը, մնացածները ենթակա են անհապաղ հոսպիտալացման մանկական հիվանդանոցում կամ վերակենդանացման բաժանմունքում»։

Ջրազրկման ժամանակին ախտորոշմամբ և բավարար ռեհիդրացիայով պաթոլոգիայի նշանները անհետանում են 12-48 ժամվա ընթացքում։ Նորածինների ջրազրկման ծանր աստիճանը մտահոգիչ է, քանի որ հաճախ հանգեցնում է բարդությունների:

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։

Բաժնի բոլոր նյութերին կարող եք ծանոթանալ ԱՅՍՏԵՂ։