15/07/2022 18:30
Լեղաքարային հիվանդություն. Պատճառներ և ախտանշաններ
Լեղաքարային հիվանդությունը լյարդային համակարգի հիվանդություն է, որը բնութագրվում է լեղապարկի, ընդհանուր լեղածորանի և լյարդի լեղուղիներում քարերի ձևավորմամբ:
Լեղաքարային հիվանդությունը կապված է գենետիկական գործոնների և սննդային հատկանիշների հետ, այն է՝ մեծ քանակությամբ արագ յուրացվող ածխաջրեր ուտելը:
Կանայք 2-3 անգամ ավելի հաճախ են տառապում լեղաքարային հիվանդությամբ, քան տղամարդիկ։
Լեղապարկը փոքր մկանային պարկ է, որը լեղուղիների միջոցով կապված է լյարդի և աղիների հետ: Մաղձը ձևավորվում է լյարդում և անհրաժեշտ է ճարպերի մարսման, նյութափոխանակության արտադրանքի արտազատման և աղիների նորմալ միկրոֆլորայի պահպանման համար։ Մաղձը պարունակում է լեղաթթուներ, լեղու պիգմենտներ, սպիտակուցներ, խոլեստերին, լորձ, աղեր և այլ նյութեր։
Լեղապարկը հանդես է գալիս որպես լեղու պահեստ և, անհրաժեշտության դեպքում ապահովում նրա արագ վերադարձը դեպի աղիներ:
Հիվանդության զարգացման հիմնական գործոններն են լեղուղիների բորբոքումը, լեղու լճացումը, խոլեստերինի և բիլիրուբինի նյութափոխանակության խանգարումները՝ լեղապարկում պաթոլոգիական մնացորդների կուտակմամբ և քարերի աստիճանական ձևավորումով։
Երեխաների մոտ հիվանդությունը զարգանում է լեղապարկի անոմալիաներով, լեղու արտահոսքին խանգարող միջնորմների առկայությամբ և նյարդային համակարգի տարբեր հիվանդություններով՝ երբ խախտվում է նյարդային ազդակների և միզապարկի կծկման կարգավորումը:
Հղիության ընթացքում լեղու արտահոսքը միզապարկից և լեղուղիներից բարդանում է խոլեստերինի բյուրեղների, պիգմենտային բյուրեղների և կալցիումի աղերի կուտակման հետ՝ ներորովայնային ճնշման և օրգանների անատոմիական տեղակայման պատճառով:
Քարերի առաջացմանը նպաստող մեկ այլ գործոն է էստրոգենի բարձր մակարդակը, որը խթանում է լյարդի ընկալիչները, որոնք ներգրավված են խոլեստերինի մեջ, ինչն էլ հանգեցնում է լեղու արտազատման ավելացմանը: Շատ դեպքերում քարերի ինքնաբուխ տարրալուծումը տեղի է ունենում ծննդաբերությունից հետո։
Նստակյաց ապրելակերպը և յուղոտ մթերքների մեծ քանակությունը կարող են լեղու լճացման պատճառ դառնալ։ Քարերի առաջացման վտանգը մեծացնող գործոնների թվում բժիշկները նշում են ժառանգական նախատրամադրվածությունը, տարիքը, ավելորդ քաշի և լիպիդային նյութափոխանակության խանգարումները և քաշի արագ կորուստը:
Լեղաքարային հիվանդությունը դասակարգվում է՝
ըստ քարերի տեղայնացման
քարեր լեղապարկի մեջ
քարեր ընդհանուր լեղուղիներում
քարեր լյարդային խողովակներում
ըստ քարերի կազմության
համասեռ (միատարր քարեր)
Գոյություն ունեն լեղաքարային հիվանդության մի քանի տեսակներ, որոնք տարբերվում են իրենց ախտանիշներով։
Թաքնված կամ ասիմպտոմատիկ․ Այս փուլում հիվանդության ախտանիշներ չկան: Սովորաբար լեղապարկի քարերը բժշկական հետազոտության ժամանակ պատահաբար են հայտնաբերվում:
Հիվանդության ցավոտ ձևը բնութագրվում է լեղու կոլիկի նոպաներով: Շատ դեպքերում ցավը սկսվում է հանկարծակի՝ յուղոտ սնունդ ուտելուց, կամ վազելուց հետո։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։
Բաժնի բոլոր նյութերին կարող եք ծանոթանալ ԱՅՍՏԵՂ։
