18/08/2022 19:37
Ի՞նչ է հիպոքսիան և ինչպե՞ս է այն ազդում օրգանիզմի վրա
Մարդը կարող է մի քանի օր ապրել առանց ջրի, և նույնիսկ ավելի երկար՝ առանց սննդի։ Բայց առանց թթվածնի մահը տեղի է ունենում րոպեների ընթացքում: Եթե թթվածինը մտնում է օրգանիզմ ոչ բավարար քանակությամբ, բոլոր հյուսվածքներն ու օրգանները զգում են թթվածնային քաղց՝ հիպոքսիա։ Սա վտանգավոր երևույթ է, որը բացասաբար է անդրադառնում մարդու ընդհանուր վիճակի վրա։
Թթվածինն անհրաժեշտ է ինչպես առանձին հյուսվածքների և օրգանների, այնպես էլ ամբողջ օրգանիզմի աշխատանքի և բնականոն գործունեության համար։ Հակառակ դեպքում բջիջները չեն ստանում անհրաժեշտ սնուցում, ինչը հրահրում է սուր և քրոնիկ հիվանդությունների զարգացումը։
Հիպոքսիայի նշանները կարող են դիտվել ինչպես ամբողջ օրգանիզմում, այնպես էլ մարմնի առանձին հյուսվածքներում։ Նույնիսկ եթե թթվածնի պակասը ազդել է հյուսվածքի փոքր տարածքի վրա, դա կարող է բացասաբար ազդել ամբողջ օրգանիզմին: Թթվածնի նկատմամբ առավել զգայուն են նյարդային համակարգի բաղադրիչները՝ ուղեղը և ողնուղեղը, նյարդային հյուսվածքը։
Թթվածնի պակասի երկարատև վիճակը կարող է առաջացնել բազմաթիվ խանգարումներ օրգանների և ամբողջ համակարգերի աշխատանքի մեջ: Երկարատև հիպոքսիայի դեպքում հատկապես վտանգավոր է ուղեղի բջիջների մահը:
Հիպոքսիան կարող է առաջացնել անդառնալի պաթոլոգիաներ, մարմնում ծանր գործընթացներ, որոնք դժվար է ուղղել: Բարդություններից խուսափելու համար թթվածնային քաղցի առաջին նշանները նկատելիս, պետք է անհապաղ դիմել բուժօգնության։
Հիվանդության կլինիկական պատկերը կախված է պաթոլոգիայի ծանրությունից, թթվածնի պակասի տևողությունից, դրա պատճառից և տեսակից։ Սուր ձևը զարգանում է մի քանի րոպեների կամ ժամերի ընթացքում, ունի ծանր ախտանիշներ և սպառնում է ծանր, երբեմն անդառնալի հետևանքներով։ Քրոնիկ ձևը զարգանում է մի քանի ամիսների կամ տարիների ընթացքում, ինչը թույլ է տալիս մարմնին հարմարվել փոփոխություններին: Բայց երկարաժամկետ հեռանկարում նման խախտումը բերում է նաև վտանգավոր արդյունքների։
Հետևյալ ախտանիշները ցույց են տալիս հետազոտության անհրաժեշտությունը՝
թուլություն, հոգնածություն, քրոնիկ հոգնածության համախտանիշ,
գլխացավեր, երբեմն գլխապտույտ,
օրվա ընթացքում քնկոտություն,
մաշկի գունատություն,
հիպոթենզիայի զարգացում,
ոտքերի այտուցվածություն, ինչը վկայում է սրտանոթային համակարգի խախտման մասին։
Սուր հիպոքսիայի դեպքում փոխհատուցման մեխանիզմները արագորեն սպառվում են, իսկ ժամանակին բժշկական օգնության բացակայության դեպքում մահ է տեղի ունենում:
Երբեմն թթվածնային քաղցի նշանները վերացնելու համար բավական է դուրս գալ մաքուր օդ կամ օդափոխել սենյակը։ Բայց եթե պաթոլոգիայի պատճառն ավելի լուրջ գործոններ են՝ ինչպիսիք են ներքին օրգանների հիվանդությունները կամ թունավորումները, ապա կիրառվում են բուժման լուրջ մեթոդներ։
Ախտորոշումից հետո բժիշկը նշանակում է մի շարք դեղամիջոցներ, որոնք օգնում են վերականգնել օրգանիզմում գազի փոխանակումը, փոխհատուցել թթվածնի պակասը և արգելակել օքսիդացման գործընթացները։ Բացի այդ, սիմպտոմատիկ թերապիան օգտագործվում է պաթոլոգիայի պատճառի դեմ պայքարելու համար, օրինակ, թունավորումների, արյան անոթների կամ շնչուղիների սպազմերի վերացումը:
Ոչ դեղորայքային թերապիա. Բժշկի որոշմամբ կիրառվում է թոքերի արհեստական օդափոխություն, հիպերբարիկ թթվածնացում, արյան փոխներարկում, վարժություն թերապիա և այլն։
Վիրաբուժական միջամտություն. Առավել հաճախ այս դեպքում կատարվում է շնչափողի ինտուբացիա և տրախեոտոմիա։
Որպես կանխարգելում, պետք է հետևել հետևյալ կանոններին.
Կազմակերպել պատշաճ օդափոխության, ջեռուցման և օդորակման համակարգեր բնակարանների համար
Պարբերաբար օդափոխել աշխատանքային տարածքը
Ճիշտ սնվել
Հրաժարվել վատ սովորություններից
Չնտեսել սուր և քրոնիկ հիվանդությունների բուժումը
Հնարավորության դեպքում նախապատվություն տալ ամառանոցին
Հիպոքսիայի կանխարգելման, իմունային համակարգի ամրապնդման և առողջ միկրոկլիմա ստեղծելու համար խորհուրդ է տրվում օգտագործել թթվածնի խտացուցիչներ։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։