Դեղին տենդ․ Վարակի տարածումն ու կանխարգելիչ գործոնները

Դեղին տենդը մոծակների միջոցով փոխանցվող վարակ է, որը տարածված է արևադարձային Հարավային Ամերիկայում և Աֆրիկայում: Ախտանիշները կարող են ներառել ջերմության հանկարծակի սկիզբ, գլխացավ և, եթե դեպքը ծանր է, դեղնախտ, արյունահոսություն և ունենալ ծանր ընթացք: Բուժումը ներառում է պատվաստում և մոծակների դեմ պայքար:

Վարակումը տատանվում է ասիմպտոմատիկից մինչև հեմոռագիկ տենդ՝ մահացության մակարդակով։ Ինկուբացիոն շրջանը տևում է 3-6 օր։ Սկսվում է հանկարծակի՝ 39–40 °C ջերմությամբ, դողով, գլխացավով և գլխապտույտով։ Զարկերակը սկզբում սովորաբար արագ է լինում, բայց երկրորդ օրը դառնում է դանդաղ և չի համապատասխանում ջերմության աստիճանին: Դեմքն այրվում է, աչքերը՝ ապշած տեսք ստանում․ ուղեկցող նշաններն են՝ սրտխառնոց, փսխում, փորկապություն, ծանր ընդհանուր թուլություն, անհանգստություն և դյուրագրգռություն:

1-3 օր հետո հիվանդության թեթեւ ձևը կարող է մարել։ Այնուամենայնիվ, միջին կամ ծանր ջերմության դեպքում տենդը հանկարծակի անհետանում է սկզբից 2-5 օր հետո, իսկ ռեցիդիվը հաջորդում է ժամեր կամ օրեր անց: Ջերմությունը կարգավորվում է, բայց զարկերակը մնում է դանդաղ։

Հիվանդությունը կարող է տևել ավելի քան 1 շաբաթ՝ արագ ապաքինմամբ և առանց բարդությունների: Ամենադժվար ձևով (որը կոչվում է չարորակ դեղին տենդ), կարող են առաջանալ զառանցանք, մշտական ​​զկռտոց, նոպաներ, կոմա և բազմաթիվ օրգանների անբավարարություն։ Առողջացման ընթացքում կարող են առաջանալ բակտերիալ ինֆեկցիաներ՝ հատկապես թոքաբորբ:

Դեղին տենդը կարող է կասկածվել էնդեմիկ տարածքներում գտնվող հիվանդների մոտ․ հիվանդության թեթև ձևերը հաճախ չեն ախտորոշվում:

Պետք է կատարվեն արյան ամբողջական հաշվարկ, մեզի և լյարդի ֆունկցիայի, արյան թեստեր: Չարորակ դեղին տենդի դեպքում բնորոշ են անբուժելի հիպոգլիկեմիան և հիպերկալեմիան։

Հիվանդության ժամանակ լյարդի ասեղային բիոպսիան հակացուցված է արյունահոսության հնարավորության պատճառով:

Ծանր դեղին տենդը հիվանդների 10%-ի մոտ ախտորոշվում է մահից հետո:

Դեղին տենդի բուժումը հիմնականում օժանդակ է: Հիվանդության կասկածելի կամ հաստատված դեպքերով մարդիկ պետք է մեկուսացվեն։

Դեղին տենդի բռնկումը կանխելու ամենաարդյունավետ միջոցը պատվաստումն է։ Ցանկալի է նաև նվազեցնել մոծակների խայթոցների քանակը՝ օգտագործելով մոծակների ցանց և պաշտպանիչ հագուստ: Դեղին տենդի դեմ բնակչության անհապաղ զանգվածային պատվաստումն օգտագործվում է վերահսկելու համար հիվանդության բռնկումները իմունիզացիայի միջոցով․ պատվաստանյութի մեկ դոզան ապահովում է դեղին տենդի դեմ ցմահ իմունիտետ:

Դեղին տենդի դեմ պատվաստանյութը հակացուցված է հղիներին, նորածիններին, թուլացած իմունային համակարգ ունեցող մարդկանց։

Մոծակների միջոցով հետագա փոխանցումը կանխելու համար վարակված հիվանդները պետք է մեկուսացված լինեն սենյակներում, որոնք լավ ստուգված են և բուժվում են միջատասպաններով:

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։