01/09/2022 20:14
Էպիլեպսիա․ Հիվանդության ժառանգական և ձեռքբերովի գործոնները
Էպիլեպսիան ուղեղի խրոնիկ հիվանդություն է՝ հաշմանդամության բարձր մակարդակով, բնութագրվում է կրկնվող նոպաներով, որոնք առաջանում են նյարդային չափազանց մեծ տատանումների հետևանքով և ուղեկցվում են շարժիչ, զգայական, ինքնավար, մտավոր ֆունկցիաների մի շարք խանգարումներով։
Էպիլեպսիայի հիմնական պատճառներն են անհատական նախատրամադրվածությունը և ուղեղի տեղային կամ ընդհանրացված էլեկտրական փոփոխություններով էպիլեպտիկ խնդրի առկայությունը: Էպիլեպսիայի զարգացման ընթացքում ուղեղի նեյրոնային ակտիվությունը դառնում է ոչ ստաբիլ, պարբերական և չափից ավելի։ Նեյրոնների խմբում առաջանում են բարձր լարման հանկարծակի բռնկումներ։ Էպիլեպտիկ նեյրոնները կազմում են էպիլեպտիկ ֆոկուս, որը առաջացնում է հիպերսինխրոն արտանետում: Եթե այս արտանետումը տարածվում է ամբողջ ուղեղի վրա, ապա տեղի է ունենում ընդհանրացված նոպա: Եթե արտահոսքը չի տարածվում, ապա նոպան մասնակի (տեղական) բնույթ է կրում։
Էպիլեպտիկ նոպաները հաճախ տեղի են ունենում նյարդային համակարգի ժառանգական հիվանդություններով: Խնդիրը կարող է առաջանալ հղիության ընթացքում (պտղի հիպոքսիա, ալկոհոլի և հոգեմետ նյութերի ազդեցություն մոր և պտղի վրա) և ծննդաբերության ժամանակ: Բազմաթիվ տոքսիններ, դեղամիջոցներ, ուղեղի ուռուցքներ, կարող են մեծացնել նեյրոնների ակտիվությունը: Երեխաների մոտ էպիլեպտիկ նոպաները հաճախ տեղի են ունենում մենինգիտի և էնցեֆալիտի վաղ փուլերում: Ուղեղի ծանր տրավմատիկ վնասվածքը կարող է բարդանալ նաև էպիլեպսիայով:
Էպիլեպսիան հաճախ նկատվում է բազմակի սկլերոզի և Ալցհեյմերի հիվանդության դեպքում:
Այսպիսով, էպիլեպսիան կարող է առաջանալ մի շարք գործոններով՝
ժառանգական,
բնածին (հետևանքները պտղի վրա հղիության և ծննդաբերության ընթացքում),
ձեռքբերովի։
Մասնակի նոպաները կարող են առաջանալ ցանկացած տարիքում և բնութագրվում են առանձին մկանային խմբերի կծկումով. մարդը ձեռքերով փոքր շարժումներ է անում, կարող է վերարտադրել անհայտ ձայներ: Նկատվում է մարմնի որոշ հատվածների զգայունության խախտում։
Պարզ նոպաների դեպքում գիտակցությունն ամենից հաճախ պահպանվում է, բարդերի դեպքում՝ խաթարվում։
Նոպայի ընթացքում հիվանդը 1-2 րոպեով կորցնում է կապը իրականության հետ, չի կարողանում ըմբռնել իրեն ուղղված խոսքը, երբեմն էլ ակտիվորեն դիմադրում է ցուցաբերվող օգնությանը, իսկ նոպայի ավարտից հետո, կատարվածի մասին ոչինչ չի հիշում:
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։