03/09/2022 18:00
Թոքային այտուց․ Խնդրի վաղաժամ հայտնաբերումը մեծացնում է վերականգնման հավանականությունը
Թոքային այտուցը պաթոլոգիական լուրջ վիճակ է, որը բնութագրվում է թոքային հյուսվածքի մեջ տրանսուդատի արտազատմամբ։ Արդյունքում խաթարվում է գազի փոխանակումը, ինչը հանգեցնում է լուրջ հետևանքների, այդ թվում՝ մահվան։
Թոքային այտուցի շտապ օգնությունը միակ բանն է, որը կարող է մեծացնել հիվանդի գոյատևման և վերականգնման ռիսկերը: Նման իրավիճակում հայտնված հիվանդին անհրաժեշտ է բժիշկների անհապաղ միջամտություն։
Ինքնին թոքային այտուցը արդեն իսկ բարդություն է, որն ուղեկցում է մարմնի օրգանների և համակարգերի լուրջ խնդիրներին, օրինակ՝ սրտանոթային համակարգի, ստամոքս-աղիքային տրակտի և այլն:
Թոքային այտուցի պատճառները շատ են․ տարբեր հիվանդությունների դեպքում դրանք ունեն իրենց սեփականը՝
կարդիոսկլերոզ սրտի կաթվածից հետո,
սրտամկանի սուր ինֆարկտ,
հիպերտոնիա, առիթմիա,
բնածին կամ ձեռքբերովի սրտի արատներ, սրտի կանգ,
քրոնիկ բրոնխիտ, թոքաբորբ, բրոնխիալ ասթմա,
բարդություններ կարմրուկի, գրիպի, կարմիր տենդի, կապույտ հազի և այլ հիվանդությունների ֆոնի վրա,
նորածինների վաղաժամ ծնունդ,
երիկամների լուրջ խնդիրներ,
ուղեղի տրավմատիկ վնասվածք։
Այս և շատ այլ պատճառների ֆոնին այտուցը կարող է զարգանալ, ինչը պարտադիր կերպով հաշվի է առնվում հոսպիտալացման ժամանակ։
Թոքային այտուցի ֆուլմինանտ տեսակի դեպքում այտուցը զարգանում է չափազանց արագ՝ մի քանի րոպեում և մահացու ելք ունենում։ Նման այտուցը հաճախ հայտնաբերվում է սրտի կաթվածի, շնչահեղձության, գանգուղեղային տրավմայի ժամանակ։
Սուր տեսակի դեպքում ախտանիշների զարգացումը փոխարինվում է ակտիվ և ավելի հանգիստ փուլերով: Այն առաջանում է լյարդի անբավարարության ժամանակ։
Ձգձգված տեսակը կարող է զարգանալ տասներկու ժամվա, նույնիսկ, մի քանի օրվա ընթացքում և չունենալ վառ դրսևորում։ Այն արտահայտվում է սրտի անբավարարությամբ, ինչպես նաև թոքերի քրոնիկ հիվանդություններով։
Թոքային այտուցի նշանները ներառում են հետևյալը՝
ծանր թուլություն,
մակերեսային, շատ արագ շնչառություն,
չոր հազ, ծանր շնչառություն,
դեմքի և պարանոցի այտուցվածություն,
փրփուր բերանից՝ վարդագույն երանգով,
անտարբերություն, շփոթություն,
թելային զարկերակ։
Թոքային այտուցի որոշ նշաններ հակասում են միմյանց այն պատճառով, որ ամեն ինչ կարող է սկսվել մի վիճակից և ավարտվել մեկ այլ վիճակով։ Օրինակ՝ արագ շնչառությունը նկատվում է մի քանի րոպե կամ ժամ, իսկ հետո այն թուլանում է։ Ուռուցքի ամենաարագ և վտանգավոր ձևերով հիվանդի մահը տեղի է ունենում շնչահեղձությունից։
Միայն բժիշկը կարող է ճշգրիտ ախտորոշել հիվանդությունը: Եթե թոքային այտուցի ախտանիշներն արտահայտված չեն, շտապ օգնությանը զուգահեռ անհրաժեշտ են լրացուցիչ ուսումնասիրություններ. կենսաքիմիական սկրինինգ, սրտի ուլտրաձայնային հետազոտություն, կրծքավանդակի տարածքի ռադիոգրաֆիա, թոքային զարկերակի կատետերիզացում։
Չկա թոքային այտուցի բուժման մեկ և միանշանակ ծրագիր․ Լրացուցիչ ներդրվում են տարբեր դեղամիջոցներ՝ ցավազրկողներ, միզամուղներ, ճնշումը թոքային շրջանառության մեջ նվազեցնող միջոցներ, սրտի համար նախատեսված հակաբակտերիալ դեղամիջոցներ:
Այտուցների կանխատեսումը շատ կարևոր է: Որքան շուտ հայտնաբերվի խնդիրը, այնքան մեծ կլինի վերականգնման հավանականությունը: Բայց շատ դեպքերում հիվանդը կարող է փրկվել միայն այն հիվանդությունների ժամանակին բուժմամբ, որոնք նպաստում են պաթոլոգիայի առաջացմանը։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։