26/10/2022 21:25
Փոփոխությունները դեռահասի կյանքում. Պարզաբանում է հոգեբանը
Մարդու համար երիտասարդությունը կյանքի ուղի ընտրելու, ընտրած մասնագիտությամբ համալսարանում սովորելու, մասնագիտական գործունեության ընտրության և ընտանիք ստեղծելու ժամանակաշրջան է:
Դեռահասությունից երիտասարդության անցման, մտահորիզոնի և աշխարհայացքի փոփոխությունների մասին Aysor.am-ը խոսել է հոգեբան Անահիտ Ծատուրյանի հետ.
«Երիտասարդության ժամանակահատվածում, կյանքի բարդացման հետմեկտեղ, տեղի է ունենում ոչ միայն սոցիալական դերերի և հետաքրքրությունների շրջանակի քանակական ընդլայնում, այլև դրանց որակական փոփոխություն։ Երիտասարդության տարիքային փուլում և հասարակության զարգացման ժամանակաշրջանում ավելի ու ավելի շատ են հայտնվում «չափահասի» սոցիալական դերերը։ Դրանցից բխում է անկախության և սոցիալական պատասխանատվության մեծ չափանիշ, ինչպես նաև՝ ճանաչողական գործընթացների արագ զարգացում»։
Հոգեբանի խոսքով, երիտասարդությունը բնութագրվում է մտածողության և խոսքի փոխներթափանցմամբ։ Նրանք հակված են տրամաբանորեն մտածելու, տեսական դատողություններ վարելու և ներքնատեսությունն օգտագործելու հատկություններին։ Ազատորեն արտացոլում են բազմաթիվ թեմաներ, այդ թվում՝ բարոյական, կրոնական և քաղաքական:
«Երիտասարդական շրջանը բնութագրվում է նաև որոշակի պայմանների հիման վրա ընդհանուր եզրակացություններ կազմելու ունակությամբ։ Հոգեկան գործընթացների զարգացումը Երիտասարդության մեջ աբստրակտ-տրամաբանական մտածողությունը արագ է զարգանում և ձևավորվում», - ասաց հոգեբանը:
Տարիքի հոգեբանական երևույթները հիմք են հանդիսանում այն բանի համար, որ դեռահասության և երիտասարդության շրջանում ավելի հաճախ կարելի է խոսել գիտակցության սովորական վիճակը փոխող գործոնների նկատմամբ հետաքրքրասիրության առկայության մասին:
Գիտակցության և ինքնագիտակցության արագ զարգացումը նպաստում է գիտակցության ոլորտի ընդլայնմանը, շրջապատող մարդկանց և աշխարհի մասին գիտելիքների խորացմանը: Այս պատճառով էլ, ըստ Անահիտ Ծատուրյանի, փոխվում է հիմնական գործունեության մոտիվացիան.
«Ինքնագիտակցության աճը կարող է որոշել դեռահասի պահանջների քանակի աճը շրջապատող մարդկանց և իր նկատմամբ. բարձրանում է քննադատության և ինքնաքննադատության աստիճանը, բարոյական բնավորության և բարոյականության պահանջները: Երիտասարդներն այս տարիքում ավելի պատրաստ են խոսել իրենց թերությունների, քան արժանիքների մասին»։
Հոգեբանի համոզմամբ, ինքնագիտակցության ձևավորման ֆոնի վրա նկատվում է ընդգծված գենդերային տարբերակում, որը տղաների և աղջիկների մոտ արական և իգական վարքագծի ձևերի զարգացումն է։ Սա արտացոլում է նրանց կողմից վարքագծի սեռական սոցիալական կարծրատիպերի արագ յուրացումը:
«Հաղորդակցման շրջանակներում երկու սեռերի ներկայացուցիչները զարգացնում են հաղորդակցական ունակություններ, այդ թվում՝ օտարների հետ շփվելու, գտնվելու վայրի և ըմբռնման, նպատակին հասնելու կարողություն և այլն։ Աշխատանքային գործունեության իրականացման ընթացքում զարգանում է մասնագիտական և անձնական հաղորդակցություն։ Ակտիվորեն կատարելագործվում են գործնական հմտությունները, որոնք կարող են անհրաժեշտ լինել ապագայում մասնագիտական կարողությունների կիրառման համար», - ասաց Անահիտ Ծատուրյանը:
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։
