27/12/2022 18:51
Հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումներ. Հոգեբանի խորհուրդն է՝ պայքարել վախի դեմ, ոչ թե փախչել
Վախն օրգանիզմի բնական պատասխանն է վտանգին, այդ թվում և՝ կյանքին սպառնացող իրավիճակներում։ Հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումների և դրա հետևանքով մարդուն բնորոշ վախերի մասին Aysor.am-ը զրուցել է հոգեբան Էդիտա Միկոյանի հետ։
«Հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարում վերապրելիս, վախը, տագնապը և նախկինում կրած տրավմայի մասին վերապրումներն ու հիշողությունները ոչ թե անհետանում, այլ շարունակվում են երկար ժամանակ՝ բերելով առօրյա նորմալ կենսագործունեության խանգարման։ Նման իրավիճակում կարևոր է առերեսվել խնդրին, պայքարել լուծումներ գտնելու ուղղությամբ, այլ ոչ թե փախչել խնդրից և մեկուսանալ», - ասաց հոգեբանը։
Հոգեբանի խոսքով, մարդիկ որևէ վտանգ զգալու կամ նման իրավիճակին ականատեսն լինելու դեպքում, պատրաստվում են «պայքարիր կամ փախչիր» ռեակցիային. սրտի ռիթմն արագանում է, շնչառությունը՝ հաճախանում։ Նորմայում այսպիսի զգացողությունները սթրեսային իրադարձությունից հետո անհետանում են։
Մահվան ականատես լինելը, ծանր վնասվածք ստանալը, պատերազմները կամ բնական աղետները, մարմնական և հոգեկան տրավմայի բերող այլ իրավիճակները կարող են առաջացնել հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումներ։
«Յուրաքանչյուր մարդ ծանր տրավմատիկ սթրեսին կարող է արձագանքել յուրովի, ու եթե որոշ անձանց մոտ առաջանում է խիստ արտահայտված անհանգստություն ու թախիծ, այնուամենայնիվ, նրանց գերիշխող մեծամասնությունը կարողանում է բարենպաստ ելք գտնել իրավիճակից, սակայն շատերի մոտ էլ զարգանում է խանգարում»,- ասաց Էդիտա Միկիոյանը։
Հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարման հիմնական ախտանիշներն են՝
անցյալում կրած արտակարգ իրավիճակների կամ հոգեբանական տրավմայի վերապրում. հիշողություններ, գիշերային մղձավանջներ,
բացասական մտքեր և տրամադրություն,
արտաքին միջավայրի նկատմամբ բարձրացած զգոնություն և ֆիզիկական պատասխան այդ միջավայրի կտրուկ փոփոխություններին, որը կարող է ընկալվել որպես վտանգի նշան։
Խանգարումները կարող են լինել քրոնիկ և բերել մարդու կարողությունների կամ ունակությունների կտրուկ անկման, որը բացասաբար է ազդում ինչպես տվյալ անձի, այնպես էլ այլ մարդկանց հետ նրա փոխհարաբերությունների, շփումների և ընտանեկան կյանքի վրա։
Խանգարման ժամանակ նաև կարող են զարգանալ այլ վիճակներ՝ դեպրեսիա կամ թմրամիջոցների օգտագործում՝ որպես հոգեկան վերապրումների բուժման փորձ։
Եթե հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումն ինչ-որ մեկի մոտ առաջացնում է ինքնավնասման կամ ինքնասպանության մտքեր, ապա իրավիճակը պահանջում է անհետաձգելի բուժօգնություն։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։
Բաժնի բոլոր նյութերին կարող եք ծանոթանալ ԱՅՍՏԵՂ։
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:
Լրահոս
27/12/2024 22:11
Արյան մեջ կալցիումի բարձր ցուցանիշը հանգեցնում է հիպերկալցեմիայի
27/12/2024 21:52
Անասունները փախել են գոմից, անասնապահը խաբել է, թե գողացել են
27/12/2024 21:32
Գերմանիայի նախագահը ցրեց Բունդեսթագը, արտահերթ ընտրություններ կանցկացնեն
27/12/2024 21:05
«Ծնվել եմ Արցախում». ծրագիր Արցախից տեղահանված տաղանդավոր երիտասարդ երաժիշտների համար՝ դիրիժոր Սերգեյ Սմբատյանի նախաձեռնությամբ
27/12/2024 20:45
Արագածոտնում, Կոտայքում, Գեղարքունիքում, Շիրակում, Լոռիում, Տավուշում, Սյունիքում, Վայոց ձորում ձյուն է տեղում
27/12/2024 20:29
Հայաստանից Ռուսաստան ավիաչվերթները կիրականացվեն ըստ գրաֆիկի, Ռուսաստանի հետ օդային հաղորդակցությունը չի սահմանափակվի․ ՏԿԵՆ
27/12/2024 20:14
Սրատուտային վարակի՝ էնտերոբիոզի առաջացման պատճառներն ու ռիսկի գործոնները
27/12/2024 19:54
Շանթ Սարգսյանը կիսում է առաջին հորիզոնականը Վոլոդար Մուրզինի, Լենիեր Դոմինգեսի և Դանիել Նարոդիցկու հետ․ Աշխարհի արագ շախմատի առաջնության առաջին խաղային օրվա արդյունքները
27/12/2024 19:36
Ստեփանակերտի քաղաքապետին առաջադրված մի աբսուրդ մեղադրանքը փոխվել է մեկ այլ՝ նույնքան աբսուրդ մեղադրանքի
27/12/2024 19:15
Ռոբերտ Քոչարյանը և «Հայաստան» խմբակցության պատգամավորները քննարկել են ներքաղաքական խնդիրները, արտաքին խորացող մարտահրավերները
27/12/2024 19:01
Հայաստանի կառավարությունը 2,5 միլիոն դոլար կծախսի՝ պաշտպանվելու Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենայինի արբիտրաժային գործով
27/12/2024 18:46
Հարգանք ու լավագույն ցանկություններ կարևոր առաքելություն ունեցողներին՝ դիրք պահող, երկիր պահող մարդկանց․ Տիգրան Աբրահամյան
27/12/2024 18:29
Միրզոյանը Լիտվայի արտգործնախարարի հետ քննարկել է՝ ինչպես խորացնել ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունները
27/12/2024 18:15
«Հայտ ներկայացնել և Հայաստանը դարձնել BRICS-ի գործընկեր պետություն»․ Հանրային նոր նախաձեռնություն
27/12/2024 17:58
Կոնվերս Բանկ. Համատեղ ուժերով՝ հեռավոր գյուղերի երեխաների համար
27/12/2024 17:45
Նիդեռլանդներից Հայաստան ուղարկված ծանրոցում թմրամիջոց է հայտնաբերվել
27/12/2024 17:25
«Փաշինյանը ժողովրդի աչքերին նայելով՝ խաբում է»․ Վարդան Օսկանյանը ներկայացրեց բանակցային պրոցեսի հիմք հանդիսացող փաստաթուղթը, որում ամրագրվել էր Արցախի ինքնորոշման իրավունքը
27/12/2024 17:10
Մալաթիայի բնակարաններից մեկում հայտնաբերվել են տարբեր տեսակի թմրանյութեր, ներարկիչներ, էլեկտրոնային կշեռքներ
27/12/2024 16:56
«Չենք խոչընդոտում դպրոցներում պարգևավճարների տրամադրմանը»․ ԿԳՄՍՆ
27/12/2024 16:41
Արդյունաբերության, արտահանման և ներմուծման ցուցանիշները անկում են ապրել
27/12/2024 16:26
«Կոչ ենք անում դատապարտել ՀՀ իշխանությունների գործողությունները»․ Ռուսաստանը դիմել է ՄԱԿ-ին ու միջազգային հանրությանը՝ Անդրանիկ Միհրանյանի մուտքը Հայաստան արգելելու կապակցությամբ
27/12/2024 16:18
Կոբախիձեն բանտով է սպառնացել Զուրաբիշվիլիին, եթե վերջինս հրաժարվի լքել նախագահական նստավայրը
27/12/2024 16:07
Հենրի Ավագյանը՝ Հայաստանի տարվա լավագույն ֆուտբոլիստների հնգյակում
27/12/2024 15:52
Ազատազրկված անձանց հարազատներին խնդրում ենք հանձնուքները հնարավորինս շուտ փոխանցել. ՔԿԾ
27/12/2024 15:33
Վլադիմիր Սանոսյանը՝ Հայաստանի 2024թ․ լավագույն ֆուտզալիստ
27/12/2024 15:16
Անհետ կորածների հարազատները փակել էին Բաղրամյան պողոտան, Անդրանիկ Քոչարյանի հետ հանդիպում էին պահանջում
27/12/2024 15:05
Դատախազությունն իր երկու բացառիկ լիազորությունների շրջանակում 2023-2024 թվականներին պետությանն է վերադարձրել 30 միլիոն ԱՄՆ դոլարը գերազանցող գույք և ֆինանսական միջոցներ. Աննա Վարդապետյան
27/12/2024 14:54
Հայաստանը ներկայացվել է իտալական La Repubblica պարբերականում
27/12/2024 14:45
Ռուբեն Նազարեթյանը՝ Ֆուտզալի Հայաստանի 2024 թ․ լավագույն մարզիչ
27/12/2024 14:43
Անազատության մեջ գտնվող ծնողները երեխաների համար պատրաստել էին ամանորյա անակնկալ՝ «Անխելք մարդը» հեքիաթի բեմականացումը
27/12/2024 14:37
Պայթած մեքենայում վիրահատված կնոջ են թաքցրել․ մանրամասներ
27/12/2024 14:23
Ստեփանակերտում ամիսներ առաջ մահացած Վերա Աղասյանի մարմինը վերցնելու համար Բաքուն հայկական կողմին ժամանակ է տվել
27/12/2024 14:11
Գառնիի սկզբնամասում տուն է այրվել, հայտնաբերվել է մոխրացած դի
27/12/2024 14:06
Սրբուհի Գալյանն ու ՌԴ դեսպանն անդրադարձեն են երկու երկրներում պատիժը կրող քաղաքացիների իրավունքների պաշտպանությանը
27/12/2024 14:01
Բլոգեր 222 lava-ն տուգանվել է 109 մլն դրամով․ իրականացրել է ապօրինի ձեռնարկատիրություն․ ՊԵԿ
27/12/2024 13:59
Վրեժ Մխիթարյանը նշանակվել է ՊԵԿ նախագահի առաջին տեղակալ
27/12/2024 13:52
ՀՀ-ն կունենա Զբաղվածության ռազմավարական ծրագիր՝ 2025-2031 թթ. համար
27/12/2024 13:45
Սիգի ապօրինի որսի կանխարգելման ընթացքում առգրավվել են 32 լողամիջոց, 695 կգ ձուկ. ԲԸՏՄ
27/12/2024 13:36
Հայաստանից սիգի ձկնկիթի արտահանումը կարգելվի 6 ամիս ժամկետով
27/12/2024 13:34
9 միլիոն 338 հազար դրամ կադաստրային արժեքով հողամասը, որը գտնվում է Աղավնաձորում, ամրացվեց Պետգույքի կառավարման կոմիտեին
27/12/2024 13:26
Խնդրում եմ պարզեք՝ վարչապետի տիկինը կամ, իր ասելով՝ զուգընկերը, մինչև 2018թ.-ը միայնակ մայրության թոշակ ստացե՞լ է, թե՞ ոչ. Սրբազան (Տեսանյութ)
27/12/2024 13:10
Արտահերթ ընտրություն, հերթական ընտրություն․ մեզ դրանք բացարձակ հետաքրքիր չեն. Սրբազան
27/12/2024 13:05
Յուրաքանչյուր հեռարձակող ինքն է որոշում, թե երբ ու ինչ հերթականությամբ հեռարձակի ուղերձները. Հ1-ի պարզաբանումը՝ Կաթողիկոսի ամանորյա ուղերձի վերաբերյալ
27/12/2024 13:00
Ամանորին մարզերում և Երևանում ձյուն չի գա
27/12/2024 12:52
Հայաստանում ներդված գործիքը կարճ ժամանակահատվածում ապահովել է ապօրինի ձեռք բերված գույքերի վերադարձը դեպի ՀՀ. Գալյան (Տեսանյութ)
27/12/2024 12:37
Դդմաշենի գազալցակայանում ավտոմեքենա է պայթել
27/12/2024 12:27
ԱԺ նախագահի մայրը հայհոյում և թքում է, քաղաքապետի հայրը՝ տգեղ խոսում, պատկերացրեք՝ իրենց ընտանիքներում ինչ խոսակցություններ են լինում. Սրբազան (Տեսանյութ)
27/12/2024 12:20
Եղիշե Մելիքյանը՝ Հայաստանի 2024 թվականի լավագույն մարզիչ
27/12/2024 12:11
Հենրիխ Մխիթարյանը՝ Հայաստանի 2024 թվականի լավագույն ֆուտբոլիստ
27/12/2024 12:10
Այն ժամանակ, երբ կհայտարարենք հրապարակներ դուրս գալու մասին, ուրեմն ամեն ինչ վերջացած պետք է լինի. Սրբազան (Տեսանյութ)
27/12/2024 12:02
2024-ն աճի ու զարգացման տարի էր. նախկինում գերարագ աճից հետո վերադառնում ենք տնտեսական աճի նորմալ մակարդակին. ԿԲ նախագահ
27/12/2024 11:58
2025-ին, ըստ աստվածաշնչյան պատումի, լրանում է 7 տարվա երաշտի շրջանը, և սկսելու է առատության ու լիության շրջանը. Սրբազանն ամփոփեց տարին (Տեսանյութ)
27/12/2024 11:48
Մայրը ոստիկանությանը հայտնել է, որ 17-ամյա Դ․ Ս․-ն իր 13-ամյա դստեր հետ սեռական հարաբերություն է ունեցել
27/12/2024 11:31
Սրբուհի Գալյանն ընդունել է ՀՀ-ում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանիին
27/12/2024 11:25
Եվրոպան պետք է պատժվի բոլոր հասանելի միջոցներով. Մեդվեդև
27/12/2024 11:14
Գլխավոր դատախազության վարչական շենքում կգործի ԵՊՀ կառուցվածքային ստորաբաժանումը՝ Իրավաբանական լաբորատորիան
27/12/2024 11:12
LIVE. Բագրատ Սրբազանի տարեվերջյան ասուլիսը
27/12/2024 11:04
Ռուսաստանի մի շարք օդանավակայանների աշխատանքը դադարեցվել է
27/12/2024 10:55
Խեղկատակին լուրջ չեն վերաբերվում, հակառակ դեպքում այնպես կպատժեին, որ կերազեինք Սիրիա լինել. Դանիելյան
27/12/2024 10:48
ՊՆ-ն մրցույթ է հայտարարում
27/12/2024 10:47
Այսօր կեսօրից հետո սպասվում է ձյուն, լեռնային մարզերում՝ բուք, Երևանում՝ թաց ձյուն և ձնախառն անձրև
27/12/2024 10:42
Իշխանությունը վախենում է Ամանորին Հ1-ի եթերում հնչեն Արցախ, Արցախի Հանրապետություն արտահայտությունները. Գեղամ Մանուկյան
27/12/2024 10:29
«Բաքվի բանտում է սկզբունքների, քաղաքական դիրքորոշման և գաղափարական նվիրվածության պատճառով». այսօր Դավիթ Իշխանյանի ծննդյան օրն է
27/12/2024 10:21
Օրենքի խախտմամբ օտարված հողամասը վերադարձվել է պետությանը. շուրջ 730 միլիոն դրամ արժողությամբ հողամասի նկատմամբ գրանցվել է ՀՀ սեփականության իրավունքը
27/12/2024 10:14
Եթե մեր երկրում էթիկական հավասարակշռություններ չլինեն, դա էական արտաքին և ներքին ռիսկեր է գեներացնելու․ Նիկոլ Փաշինյան
27/12/2024 09:56
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է
27/12/2024 09:24
Ես պատահականություն կհամարեի, եթե լսած չլինեի՝ ինչպես էր Ավինյանը լրատվամիջոցներին «աղբանոց» անվանում, իրեն քննադատողներին համեմատում ճանճերի հետ․ Մարությանը՝ քաղաքապետի հոր ձևակերպումների մասին
27/12/2024 09:05
Դժվար էլ որեւէ բան օգնի․ Աննա Հակոբյան
27/12/2024 09:02
«Հրապարակ». Սյունիքի մարզպետի և Կապանի քաղաքապետի լարված հարաբերությունները նյարդայնացնում են նաև մարզպետարանի աշխատողներին
27/12/2024 09:00
«Ժողովուրդ». Ճանճերին ու պաշտոնյաներին սատկացնում են նույն գործիքով՝ թերթով
27/12/2024 08:59
«Հրապարակ». Ինչու է Աննա Հակոբյանը հետաձգել ԶԼՄ ներկայացուցիչների հետ հանդիպումը
27/12/2024 08:57
«Ժողովուրդ». Փաշինյանը շարունակում է քինախնդրորեն պայքարել ընդդեմ Հայոց եկեղեցու
27/12/2024 08:53
«Հրապարակ». ՔՊ-ում շունչները պահած սպասում են, թե ում «դատաստանն» է տեսնելու Փաշինյանը
27/12/2024 08:51
«Ժողովուրդ». Ալեն Սիմոնյանի հաստատած կարգը խոչընդոտում է լրագրողների աշխատանքը
27/12/2024 08:49
«Հրապարակ». Ինչո՞ւմ է մեղադրվում Ջրային կոմիտեի ղեկավար, Աբովյանի նախկին քաղաքապետ Վահագն Գևորգյանը
26/12/2024 22:14
ՆԳ նախարարը մասնակցել է Մարի Իզմիրլյանի անվան մանկատան սաների Ամանորի միջոցառմանը
26/12/2024 21:40
Հայաստանի և Ճապոնիայի միջև եկամուտների կրկնակի հարկումը բացառող կոնվենցիա է ստորագրվել
26/12/2024 21:08
Հայրս բավական տգեղ պատասխաններ է հնչեցրել, ներողություն եմ խնդրում. Տիգրան Ավինյան
26/12/2024 20:42
Մայր Աթոռը ճիշտ է որոշել, որ նպատակահարմար չի գտել Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի ուղերձի հեռարձակումը Հանրային հեռուստաընկերությամբ. Թաթոյան
26/12/2024 20:24
Առցանց խաղերի հետ կապված խանգարումը ներառվել է որպես նոր ախտորոշում հիվանդությունների նոր միջազգային դասակարգման 11-րդ վերանայման մեջ
26/12/2024 19:57
Քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահ Եղիազար Վարդանյանն այցելել է ավարտական փուլում գտնվող ծրագրերի շինարարական հրապարակներ
26/12/2024 19:33
««Կարմիր գծերը» 500 հազար պետք է սարքեն, որ ամեն համբալ գեղի «Opel»-ով չկանգնի»․ Տիգրան Ավինյանի հայր
26/12/2024 19:26
Անահիտ Մանասյանը Գյումրիում հանդիպել է հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ. քննարկել մարզում ՄԻՊ տարբեր ոլորտներում առկա խնդիրները
26/12/2024 19:06
Հայկական պատվիրակության՝ ԵԱՏՄ հաջորդ նիստին տեսակապի միջոցով մասնակցության մասին որոշումը քննարկման ենթակա չէ. Փաշինյան
26/12/2024 18:57
ՄԻՊ ռազմավարությունից բխող 2023-2025թթ. գործողությունների ծրագիրը քննարկվել է համակարգող խորհրդի նիստում
26/12/2024 18:49
Վաղարշապատի համայնքային ոստիկանները թմրանյութ պահելու դեպք են բացահայտել
26/12/2024 18:28
Եփրեմ Ալեքսանյանը նշանակվել է ՀՀ ՊՆ թիկունքային ապահովման վարչության պետ
26/12/2024 18:17
Գյումրիում կեղծ օղիներ պատրաստելու և իրացնելու դեպքեր են բացահայտվել
26/12/2024 17:46
Դուք ոչ միայն սափրվել եք, այլ նաև մի փոքր վատառողջ եք. Լարված զրույց՝ Փաշինյանի և Լուկաշենկոյի միջև
26/12/2024 17:42
130 000 դրամի աջակցություն՝ սահմանամերձ Ջաղացաձոր համայնքում 24 ամենախոցելի տնային տնտեսություններին. ԿԽՄԿ
26/12/2024 17:34
Ֆիքսված ինտերնետ, հեռուստաալիքներ, բջջային կապ, հավելվածներ՝ «RED»փաթեթում
26/12/2024 17:04
Ինչ փոփոխություններ են սպասվում եկամտային հարկի վերադարձի դեպքում
26/12/2024 16:54
Սրբուհի Գալյանը կարևորել է ՀՀ արդարադատության համակարգում իրականացվող բարեփոխումներին ուղղված ԱՄՆ-ի հետևողական աջակցությունը
26/12/2024 16:46
Տոնական օրերին մի՛ չարաշահեք աղը. Առողջապահության նախարարություն
26/12/2024 16:35
Մայր Աթոռը նպատակահարմար չի նկատում Հանրայինի եթերով Ամենայն Հայոց Հայրապետի ուղերձի հեռարձակումը. հայտարարություն
26/12/2024 16:32
Ապապետական վիճակ՝ Երևանի սրտում. Փաշինյանի նախկին օգնական
26/12/2024 16:17
Եթե խոսում ենք «արկածախնդրությունից», հասկանանք՝ ե՞րբ սկսվեց այն, ո՞ւմ օրոք, ԼՂԻՄ-ից դուրս յոթ, վեց կամ հինգ շրջանների համար թափված արյունը ո՞ւմ ձեռքերին է. ՔՊ-ական պատգամավոր
26/12/2024 16:01
Մտնում ենք ամենակարևոր և վճռորոշ փուլերից մեկը. Անդրեասյանը մասնակցել է ԿԶՆԱԿ-ի տարեկան համաժողովին
26/12/2024 15:55
Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություններ՝ Երևանում և մարզերում
26/12/2024 15:51
Ստեփան Խաչատրյանը կազատվի քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահի տեղակալի պաշտոնից
