14/01/2023 19:31
Նարցիսային անձնային խանգարում. Հոգեբանական ազդեցության և խնդրի լուծման մեթոդների մասին մանրամասնում է հոգեբանը
Հասարակության լայն շրջանում կարելի է հանդիպել անձնային խանգարումների տարատեսակ դրսևորումների, որոնցից ամենատարածվածներից է նարցիսիզմը։
Aysor.am-ը հոգեբան Մերի Հարությունյանի հետ զրույցի միջոցով, փորձել է պարզել, թե որոնք են այս խանգարման հիմնական դրսևորումներն ու ինչ քայլերի օգնությամբ է կարելի հասնել խնդրի լուծմանը։
«Նարցիսային անձնային խանգարումը բնութագրվում է սեփական դիրքի, ուժի, ազդեցության և փառքի վրա գերկենտրոնացմամբ։ Նարցիսային անհատականության խանգարում ունեցող մարդիկ գերագնահատում են իրենց կարողությունները, չափազանցում ձեռքբերումները և հակված են թերագնահատելու դիմացինի կարողությունները:
Հոգեթերապիան, որն ուղղված է հիմքում ընկած կոնֆլիկտներին, կարող է օգտակար լինել նման խնդրի լուծման պարագայում»,-ասաց հոգեբանը:
Մասնագետի խոսքով, անհատականության խանգարումները մտքի, ընկալման, արձագանքի և հարաբերությունների երկարատև, մշտական օրինաչափություններ են, որոնք մարդուն զգալի սթրես են պատճառում, կամ խաթարում առօրյա գործողություններ կատարելու կարողությունը:
Նարցիսիստական անհատականության խանգարում ունեցող մարդիկ ունեն սեփական արժեքի չափազանցված զգացում՝ մեծամտություն,ինչպես նաև ինքնագնահատականի հետ կապված խնդիրներ։
Մերի Հարությունյանը նշեց, որ նման մարդիկ իրենց գերազանցության և ինքնագնահատականի զգացումն ամրապնդելու համար նրանք անում են հետևյալը՝
փորձում են շփվել ընտրված մարդկանց հետ,
արհամարհական վերաբերմունք ցուցաբերում այլ մարդկանց նկատմամբ,
ցանկանում են, որ իրենց անդադար գովաբանեն։
Անհատականության այս խանգարումն ավելի հաճախ հանդիպում է տղամարդկանց մոտ: Գեները և շրջակա միջավայրի գործոնները ևս կարող են նպաստել այս անձնային խանգարման զարգացմանը:
«Նման մարդիկ զբաղված են երևակայելով իրենց մեծ նվաճումներ և ցանկանում են, որ շրջապատը նույնպես հիանա իրենցով: Նրանք կարծում են, որ պետք է շփվեն միայն իրենց պես ընտրյալ ու տաղանդավոր մարդկանց հետ, այլ ոչ թե սովորական՝ օգտագործելով այս եղանակը բարձրացնելու իրենց ինքնագնահատականը»,-ասաց հոգեբանը:
Նարցիսիզմով տառապող մարդիկ զգայուն են, խուսափում և անհանգստանում են ուրիշների քննադատությունից, ձախողման հավանականությունից, ինչը նրանց ստիպում է նվաստացած և բարոյալքված զգալ: Այս պարագայում նրանք կարող են արձագանքել զայրույթով, արհամարհանքով, մինչև իսկ դաժանորեն հակահարված տալ:
Նարցիսային անձնային խանգարման բուժման ընդհանուր մոտեցումը նույնն է, ինչ անհատականության այլ խանգարումների դեպքում:
Հոգեբանը նշեց, որ փսիխոդինամիկ հոգեթերապիան կարող է արդյունավետ լինել. Հոգեթերապիայի այս տեսակը ուղղված է խանգարման հիմնական հակամարտություններին:
«Սահմանային անհատականության խանգարման բուժման համար մշակված որոշ մեթոդներ կարող են հարմարեցվել և օգտագործվել նարցիսային անհատականության խանգարում ունեցող մարդկանց բուժման համար: Դրանք ներառում են.
Մտածողության վրա հիմնված բուժում, որն օգնում է մարդկանց հասկանալ իրենց սեփական մտածելակերպը (ինչ են զգում և ինչու), ինչպես նաև շրջապատողների մտքերը:
Փոխանցման վրա հիմնված հոգեթերապիա, որը կենտրոնանում է հիվանդի և հոգեթերապևտի փոխազդեցության գոտու վրա:
Տեխնիկա, որը կենտրոնանում է սեփական անձի և ուրիշների մասին սխալ ընկալումների ուղղման վրա:
Եվ վերջապես, Ճանաչողական վարքային թերապիան ևս կարող է հարմար լինել նարցային անհատականության խանգարում ունեցող մարդկանց համար»,-իր խոսքն ամփոփեց մասնագետը:
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։
