25/01/2023 20:09
Բուժական ֆիթնեսի առավելությունները օստեոպորոզի դեպքում. Խորհուրդներ ֆիթնես-մարզչից
Օստեոպորոզը համակարգային հիվանդություն է, որը բնութագրվում է ոսկորների փխրունությամբ և նյութափոխանակության խանգարումներով: Հիվանդությունը շատ արագ է զարգանում՝ զգալիորեն նվազեցնելով հիվանդի կյանքի որակը, ուստի դրա բուժումը պահանջում է հատուկ մոտեցում։ Վերականգնման ճանապարհը պարտադիր ներառում է չափավոր ինտենսիվության վարժություններ, որոնց միջոցով հիվանդների մեծ մասը արագ վերադառնում է նորմալ կյանքի:
Այս կարևոր թեմայի շուրջ Aysor.am–ը զրուցել է բուժական ֆիթնես ծրագրում մասնագիտացված մարզիչ Մարինե Առաքելյանի հետ։
«Այս հիվանդության նկատմամբ զգուշավոր վերաբերմունքը զարմանալի չէ, քանի որ այն սպառնում է 40 տարեկանից բարձր յուրաքանչյուր երրորդ մարդուն։ Բժիշկները, հայտնաբերելով նյութափոխանակության խնդիրներով և արագ զարգացող կմախքի հիվանդություն ունեցող հիվանդի, խորհուրդ են տալիս անհապաղ զբաղվել թերապևտիկ ֆիթնեսով և հետևել հատուկ սննդակարգի»,- ասաց մարզիչը։
Մասնագետի խոսքով, եթե արթրոզով հիվանդներին խստիվ արգելվում է ցանկացած ֆիզիկական գործունեություն, ապա հատուկ վարժությունները առանցքային դեր են խաղում օստեոպորոզի բուժման գործում։ Միակ կանոնը բեռի միջին մակարդակի պահպանումն է՝ առանց մկանային-կմախքային համակարգն ավելորդ սթրեսի ենթարկելու: Չափավոր ինտենսիվության մարզումները դրական են ազդում հիվանդի վիճակի վրա՝ օպտիմալացնելով ոսկրային հյուսվածքի աշխատանքը և նպաստելով դրա արագ վերականգնմանը։
Ինչ վերաբերում է սննդակարգին, ապա այն պետք է պարունակի բավարար քանակությամբ կալցիում և վիտամին D: Առանց այդ տարրերի, վերականգնումն ուղղակի անհնար է: Եթե խնդրահարույց է սննդի միջոցով անհրաժեշտ սննդանյութերի օրական չափաբաժին ստանալը, ապա արժեքավոր նյութերի պակասը պետք է լրացնել մուլտիվիտամինային համալիրների օգնությամբ։
Եթե ոսկրային հիվանդությամբ հիվանդը պարբերաբար կատարում է իրեն հանձնարարված ֆիթնես վարժությունները, ապա միանգամից երկու նպատակ է հետապնդում.
ոսկորների ամրության նորմալ մակարդակի պահպանում,
մկանային կորսետի ձևավորում։
«Թերապևտիկ ֆիթնեսը չունի հակացուցումներ և կողմնակի ազդեցություններ։ Սա որոշակի առավելություններ է տալիս պահպանողական դեղորայքային բուժման նկատմամբ: Ֆիզիկական թերապիան խորհուրդ է տրվում բոլոր նրանց, ովքեր տառապում են օստեոպորոզից, քանի որ համակարգված կես կամ մեկժամանոց մարզումները զգալիորեն դանդաղեցնում են օստեոպորոզի զարգացումը` 5%-ով ավելացնելով կմախքի զանգվածը»,- ասաց Մարինե Առաքելյանը:
Մեր զրուցակիցը նշեց նաև, որ անկախ տարիքային առանձնահատկություններից, բոլորին թույլատրվում է զբաղվել ռեկրեացիոն ֆիթնեսով, սակայն խորհուրդ է տրվում, որ ուսումնական համալիրը կազմվի անհատական։ Վարժությունների ծրագիրը պետք է հիվանդին ապահովի ծանրաբեռնվածության միջին մակարդակ՝ հավասարաչափ զարգացնելով բոլոր մկանային խմբերը և անհարկի ռիսկի չենթարկելով փխրուն ոսկորները:
Սխալ ձևավորված վարժությունները կարող են հանգեցնել ճաքերի և կոտրվածքների, ուստի ծրագրի մշակումը պետք է հիմնված լինի հիվանդի վիճակի մասին ճշգրիտ տեղեկատվության վրա, ներառյալ տվյալները՝
հիվանդության ներկա փուլի մասին,
արդեն կորցրած ոսկրային զանգվածի քանակի մասին։
Օստեոպորոզով հիվանդներին խորհուրդ են տրվում ֆիզիկական ակտիվության հետևյալ ձևերը՝
պարել, քայլել, աստիճաններով բարձրանալ և աերոբիկայի այլ տեսակներ, որոնք օգնում են ամրացնել ոտքերի մկանները,
կախվել և կատարել ուժային ֆիթնես վարժություններ, որոնք զարգացնում են մեջքի մկանները,
լող և ջրում մարզումներ՝ ներդաշնակորեն բարելավելով բոլոր ֆիզիկական ցուցանիշները,
յոգա և ձգում՝ մկանների առաձգականությունը բարձրացնելու համար:
Մասնագետը նշեց, որ իդեալական վերապատրաստման ծրագիրը ներառում է բոլոր չորս տեսակի վարժությունները՝ հավասար համամասնությամբ: Սկսնակները կարող են մարզվել նվազագույն ծանրաբեռնվախությամբ և կրկնություններով՝ աստիճանաբար ավելացնելով վարժանքների թիվը:
Կատարելով վարժությունները՝ պետք է պահպանել հավասարաչափ, չափված տեմպ, այսինքն՝ շարժվել ռիթմիկ և ցածր արագությամբ։ Հանկարծակի ցնցումները և հանկարծակի շարժումները կարող են հանգեցնել լուրջ վնասվածքի՝ ընդհուպ մինչև կոտրվածք: Արգելվում է արագ վազքը. այն ավելի լավ է փոխարինել քայլքով, ինչպես նաև ցանկացած ցատկ, կտրուկ ոլորումներ, մարմնի շրջադարձեր և կծկումներ: Բացառվում է նաև ցանկացած քաշի օգտագործումը վարժություններ կատարելիս՝ լինի դա կշռաքար, թե ծանրաձող։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։