31/01/2023 19:05
Ի՞նչ է ակնեն. Բուժման հեռանկարների մասին՝ մասնագետից
Ակնեն մաշկային քրոնիկ հիվանդություն է, որը սկսվում է ճարպային խողովակների խցանմամբ՝ պատանեկության շրջանում՝ յուղոտ սեբորեայի ֆոնի վրա։
Խնդրի շուրջ Aysor.am-ը զրուցել է բժիշկ-կոսմետոլոգ Լուսինե Համբարյանի հետ ։
Մասնագետի խոսքով, առանձնահատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել 10-17 տարեկան երեխաներին, երբ դեմքին քթի, այտերի, կզակի հատվածում հայտնվում են սև կետեր, մանր բշտիկներ։ Ճարպային խողովակի մեջ ճարպի լճացումը բարենպաստ միջավայր է վարակի զարգացման համար։ Եթե պրոցեդուրան ժամանակին չի արվում և պատշաճ խնամք չի իրականացվում, ապա առաջանում է բորբոքային պրոցես և զարգանում քրոնիկական ակնե։
«Հիվանդությունը սրվում է կոսմետիկայի՝ դիմափոշու, կարմրաներկի, տոնային քսուկների չափից ավելի օգտագործմամբ և դեղամիջոցների ոչ ռացիոնալ օգտագործմամբ։ Ոչ պատշաճ և ժամանակին բուժման դեպքում բորբոքված տարրերի տեղում զարգանում են որպես հետակնե տարրեր՝ կելոիդ, հիպերտրոֆիկ և նորմո-ատրոֆիկ սպիներ, հիպո և հիպերպիգմենտացիայով լճացած բծեր։ Այդ իսկ պատճառով անընդունելի են ինքնաբուժումը և բժշկի կողմից նշանակված ռեժիմի խախտումը. պետք է տանել պատշաճ խնամք և թերապիա»,- ասաց կոսմետոլոգը։
Մասնագետի հետ զրույցից պարզեցինք նաև, որ սանրումը, մերսումը, ինքնաբուժումը, տարբեր կոսմետիկայի միջոցով թերությունները թաքցնելու փորձերը հանգեցնում են ակնեի տարածմանը մաշկի ողջ մակերեսով։
Ակնեն ավելի հաճախ տեղայնացված է դեմքի և մարմնի վերին հատվածում և հաճախ կապված են լինում նաև ներքին օրգանների պաթոլոգիայի հետ: Ստամոքսի և աղիների խնդիրները (խոցեր, գաստրիտներ և կոլիտներ), ինչպես նաև փորկապությունը հանգեցնում են հիվանդության սրմանը։ Իսկ դեմքի բշտերը՝ քթի, կզակի և այտերի հատվածում, կարող են կապված լինել սեռական գեղձերի ֆունկցիայի խանգարման հետ։
Հարցին՝ ի՞նչ սովորություններից պիտի հրաժարվել մաշկի գրգռումից խուսափելու համար, մասնագետը պատասխանեց.
«Հիվանդությունը սրվում է տաք, կծու սննդի, ալկոհոլային խմիչքների ընդունմամբ։ Կանանց մարմնում կանացի սեռական հորմոնների պակասի և արական սեռական հորմոնների ավելցուկը նույնպես կարող է հանգեցնել այս խնդրի ձևավորմանը։
Ակնեի զարգացման մեջ մեծ դեր են խաղում նաև հետևյալ գործոնները՝
գերակտիվ ճարպագեղձեր,
բերանի խոռոչի եղջերացում և ճարպագեղձերի արգելափակում,
մաշկի սապրոֆիտ միկրոֆլորայի ակտիվություն,
բորբոքային գործընթացներ։
Մաշկի մակերեսի հետ ազատ հաղորդակցության պայմաններում բորբոքային պրոցեսներ չեն արտահայտվում, սակայն բարենպաստ անօքսիկ պայմաններ են ստեղծվում բակտերիաների զարգացման և վերարտադրության համար։
Ըստ Լուսինե Համբարյանի, տարբեր էկզոգեն բշտեր կարելի է համարել մեխանիկական, որոնք առաջանում են դրանք հրահրող հիվանդությանը հակված անհատների մոտ: Նրանց տեսքը կապված է ճնշման և շփման հետ (պարզ դերմատիտ)՝ առաջացնելով ֆոլիկուլների բացվածքների մեխանիկական խցանումներ։
Ակնեն պատշաճ բժշկական միջամտությամբ չբուժելու դեպքում մնում են հետքեր՝ ընդլայնված ծակոտիներով, լայնացած մազանոթների պատերով, անհավասար պիգմենտացիաներով, էրիթեմատոզ լճացած բծերով, մաշկի անհարթ հյուսվածքով և միկրոռելիեֆով։
Մասնագետն ընդգծեց, որ մաշկի վիճակի նկատելի բարելավմանը հասնելու համար, կանոնավոր թերապիայի տևողությունը առնվազն 4-8 շաբաթ է։ Բուժման անհաջողությունների մեծ մասի պատճառը դեղերի անկանոն օգտագործումն է, բուժման չափազանց կարճ տևողությունը կամ դեղերի վատ հանդուրժողականությունը:
Պետք է հիշել, որ բուժման սկզբում հնարավոր է հիվանդության սրացում, որը կապված է հիվանդության գործընթացի դինամիկայի և դեղերի օգտագործման մեխանիզմի կողմնակի ազդեցությունների հետ: Բայց միևնույն ժամանակ բուժումը չի կարող ընդհատվել, քանի որ մաշկի վիճակի ձեռք բերած ժամանակավոր բարելավումը կարող է փոխարինվել նոր սրմամբ։
Բուժման ամենաարդյունավետ մեթոդները հեռացնում են միայն պրոցեսի սուր ձևը՝ լավագույն դեպքում հասնելով կայուն ռեմիսիայի, թերապիայի նկատմամբ դիմադրողականության զարգացմանը։
Պետք է հիշել, որ ակնեի բուժման գործում մեծ նշանակություն է տրվում տնային խնամքին և հետևողականությանը։ Մեթոդները, միջոցները և ընթացակարգերը ընտրվում և իրականացվում են բժշկի կողմից անհատապես:
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։