Ձախլիկ երեխաների հոգեբանական առանձնահատկությունները կրթական գործընթացում. Խորհուրդներ հոգեբանից

Aysor.am-ը մանկական հոգեբան Լիլիթ Ադոնցի հետ զրույցի միջոցով փորձել է պարզել, թե որոնք են ձախլիկ երեխաների հոգեբանական առանձնահատկությունները և ինչպես են դրանք դրսևորվում կրթական գործընթացում, ինչ մոտեցում և ուղղորդում են պահանջում։

«Մարդկանց այս հատկանիշը մի կողմից գրավիչ է դարձնում հաղորդակցության գործընթացը, իսկ մյուս կողմից՝ թյուրիմացություն և շփման դժվարություններ առաջացնում։ Ուսուցիչը, կառուցելով իր փոխգործակցությունը երեխաների հետ, պետք է հաշվի առնի յուրաքանչյուր աշակերտի անհատական ​​առանձնահատկությունները, սա է նրա պրոֆեսիոնալիզմի հիմքը։ Ձախլիկ և աջլիկ երեխաները տարբերվում են իրենց հոգեբանական հատկանիշներով, կրթության մեջ անհրաժեշտ է ստեղծել տարբեր պայմաններ», - ասաց հոգեբանը։

Տարբեր ժամանակներում և տարբեր մշակույթներում ձախլիկի նկատմամբ վերաբերմունքը միանշանակ չի եղել: Խորհրդային դպրոցում ընդունված էր վերապատրաստել ձախլիկ երեխաներին, այն ժամանակ բոլոր երեխաներին՝ թե ձախլիկ, թե աջլիկ, սովորեցնում էին գրել միայն աջ ձեռքով։

Հոգեբանի խոսքով՝ ֆիզիոլոգիայի, հոգեբանության և մանկավարժության զարգացման ներկա փուլում ապացուցված է, որ գրավոր ուսուցման մեջ առաջատար ձեռքը անտեսելը, երեխային «փոխելը» հանգեցնում է լուրջ բացասական հետևանքների՝ երեխայի մոտ առաջանում է ուղեղի սթրես, որը կարող է հանգեցնել քրոնիկ հիվանդությունների զարգացման, դեպրեսիայի։

Ձախլիկությունը զարգացման պաթոլոգիա չէ, այլ նորմ։ Ձախլիկության (աջլիկության) պատճառը ուղեղի աշխատանքն է։ Ուղեղի կիսագնդերը խաչաձև վերահսկում են մարդու մարմինը, ուստի աջ կիսագունդը պատասխանատու է մարմնի ձախ կեսի գործառույթների համար, և հակառակը: Երկրի վրա մարդկանց մի փոքր տոկոս կա, ովքեր չունեն կիսագնդերից մեկի հստակ գերակայություն, սրանք ամբիդեքսթեր մարդիկ են, նրանք կարող են հավասարապես հաջողությամբ գործել և՛ աջ, և՛ ձախ ձեռքերով:

«Այս երեխաները մեծ ուշադրություն են պահանջում ծնողների և ուսուցիչների կողմից, դա ամենևին էլ պայմանավորված չէ գենետիկական հակվածությամբ, այլ զարգացման անբարենպաստ գործոնների առկայությամբ, որոնք կարող են որոշել գրգռվածության բարձրացումը, կենտրոնացման դժվարությունը, ճանաչողական գործընթացների հասունացման հետաձգումը (հիշողություն, ուշադրություն, մտածողություն, խոսք), և զարգացման նման հատկանիշները բնորոշ կլինեն ինչպես ձախլիկ, այնպես էլ աջլիկ երեխաներին», - ասաց հոգեբանը։

Մեզ հետ զրույցում հոգեբանն առանձնացրեց ձախլիկների հոգեբանական մի շարք առանձնահատկություններ.

Ընկալումը ամբողջական է, գերակշռում է տեսողական, հուզականությունը, ինտոնացիոն արտահայտչականությունը։

Տեղեկատվության մշակումը արագ է, ակնթարթային:

Ինտելեկտուալ գործունեությունը ոչ խոսքային է՝ հիմնված ինտուիցիայի, գիտելիքների գործնական կիրառման վրա։

Մտածողությունը տեսողական-փոխաբերական է, ինքնաբուխ, զգացմունքային, ինտուիտիվ:

Հիշողությունն ակամա է, տեսողական-փոխաբերական։

Առկա է ոչ բանավոր տեղեկատվության մշակում՝ խորհրդանիշներով և պատկերներով տեղեկատվության ստացում:

Զգացմունքայնությամբ էքստրովերտներ են, հաճախ առկա են բացասական հույզեր (տխրություն, վախ, հուսահատություն, կատաղություն և այլն):

Հոգեբանի խորհուրդները ծնողներին.

Փորձեք հավատարիմ մնալ երեխայի հետ հարաբերությունների մեկ մարտավարությանը. Ընտանիքում տարաձայնությունները և ծնողների՝ երեխային ուղղված պահանջների անհամապատասխանությունը միշտ բարդացնում են իրավիճակը։

Պետք է սովորել ուշադիր հետևել երեխային, տեսնել և տարբերակել նրա վիճակները, իմանալ նրա վշտերի և ուրախությունների պատճառները, հասկանալ նրա խնդիրները, օգնել նրան հաղթահարել դրանք։

Հիշեք, որ ձախլիկությունը նորմայի անհատական ​​տարբերակ է, հետևաբար, այն դժվարությունները, որոնք ունենում է ձախլիկը, անպայման կապված չեն նրա ձախլիկության հետ, աջլիկ երեխան ևս կարող է ունենալ նույն խնդիրները։

Խորհուրդ չի տրվում փորձել երեխային սովորեցնել աջ ձեռքով աշխատել, առավել ևս՝ պնդել դա։ Վերապատրաստումը կարող է հանգեցնել առողջական լուրջ խնդիրների:

Ցանկալի է 4–4,5 տարեկանում որոշել առաջատար ձեռքը և չփոխել այն, նույնիսկ եթե գրելու և նկարելու որակը ձեզ իսկապես չի բավարարում։

Ձեր երեխան հատուկ ուշադրության և մոտեցման կարիք ունի, բայց ոչ այն պատճառով, որ նա ձախլիկ է, այլ այն պատճառով, որ յուրաքանչյուր երեխա յուրահատուկ է և անկրկնելի։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։