Մկանների կծկանք և ջղաձգում. Ջրի բավարար պաշարը կօգնի կանխարգելել խնդրի առաջացումը

Մկանների կծկանքը կամ ջղաձգումը մեկ կամ մի քանի մկանների հանկարծակի  և ակամա ուժեղ կծկվելը և որոշ ժամանակ այդ վիճակում մնալն է:

Ընդհանուր առամբ, մկանի կծկանքը կամ ջղաձգումն անվնաս են, սակայն կարող են ժամանակավորապես անհնարին դարձնել կծկված մկանի օգտագործումը:

Կծկանքը մկանի կամ դրա մի մասի որոշակի տևողությամբ միանգամյա ակամա կծումն է, որը կարող է առաջացնել նույն մկանի հանկարծակի ցավ: Այն երբեմն անվանում են նաև «մկանի ձգում» կամ «ֆասցիկուլյացիա»:

Ջղաձգումը կծկանքների խումբ է՝ մեկ կամ մի քանի մկանների որոշակի տևողությամբ ակամա կծում, որն անպայմանորեն ուղեկցվում է հանկարծակի ցավով: Մկանների հանկարծակի և անսպասելի կծկանքը կարող է բերել ուժեղ դիսկոմֆորտի: Ջղաձգումները սովորաբար անհետանում են 1-2 րոպեի ընթացքում, սակայն մկանների թուլացումից հետո տվյալ շրջանում կարող է մնալ որոշակի ցավոտություն կամ մկանի հոգնածության զգացում:

Ջղաձգումը կարող է լինել՝

տոնիկ, երբ մկանները երկար ժամանակ մնում է կծկված վիճակում,

կլոնիկ, երբ մկաների կծկումները սինխրոն ցնցումանման են և հաջորդում են թուլացումներին:

Մկանային կծկանքները և ջղաձգումները խիստ տարածված երևույթներ են: Դրանց հաճախականությունն ավելանում է տարիքի հետ, սակայն երեխաների մոտ ևս կարող են ի հայտ գալ մկանային ջղաձգումներ:

Որևէ մկան կարող է կծկվել նաև երկարատև վարժանքից կամ ֆիզիկական աշխատանքից հետո՝ հատկապես շոգ եղանակին: Որոշ դեղերի ընդունում և հիվանդություններ նույնպես կարող են բերել մկանների կծկանքի կամ ջղաձգման: Նման վիճակների մեծ մասը կարող է բուժվել տանը՝ ինքնօգնության որոշ մեթոդներով:

Մկանի գերօգտագործումը, ջրազրկումը, մկանային լարվածությունը կամ պարզապես որևէ դիրքում երկար ժամանակ մնալը կարող է առաջացնել մկանային կծկանք և ջղաձգում: Բազմաթիվ դեպքերում, սակայն, պատճառը մնում է անհայտ:

Թեև մկանային կծկանքների կամ ջղաձգումների մեծ մասն անվտանգ է, որոշ դեպքերում այս երևույթները կարող են կապված լինել որևէ լուրջ հիվանդության կամ ախտաբանական վիճակի հետ:

Արյան անբավարար մատակարարում. ոտքերն արյունամատակարարող զարկերակների նեղացումը կարող է ֆիզիկական վարժանքների ժամանակ ոտքերում կամ ոտնաթաթերում առաջացնել ջղաձգման նմանվող ցավեր: Այս ջղաձգումները սովորաբար վարժանքը կամ քայլելը դադարեցնելուց շատ չանցած ինքնուրույն անհետանում են:

Նյարդի ճնշում. մեջքի նյարդերի կոմպրեսիան նույնպես կարող է առաջացնել ոտքերում ջղաձգման նմանվող ցավեր: Ցավը սովորաբար սաստկանում է երկար քայլելիս: Քիչ առաջ թեքված վիճակում քայլելը կարող է բարելավել կամ հետաձգել նմանատիպ գանգատների առաջացումը:

Էլեկտրոլիտների կորուստ. սննդակարգում կալիումի, կալցիումի կամ մագնեզիումի խիստ փոքր քանակները կարող են նպաստել ոտքերում ջղաձգումների ի հայտ գալուն: Բարձր արյան ճնշման և այլ հիվանդությունների բուժման մեջ նշանակվող միզամուղները նույնպես կարող են հանգեցնել օրգանիզմում այս անօրգանական նյութերի դեֆիցիտի:

Մկանային կծկանքների և ջղաձգումների առաջացման ռիսկի բարձրացմանը նպաստող գործոններից են՝

տարիք. մեծ տարիքով մարդիկ կորցնում են մկանային զանգված, ուստի մնացած մկաններն ավելի հեշտությամբ են գերլարվածության ենթարկվում,

ջրազրկում. ամառային մարզաձևերին մասնակցող մարզիկները, ովքեր գերհոգնում և ջրազրկվում են, ավելի հաճախ են ունենում մկանային կծկանքներ ու ջղաձգումներ,

հղիություն. մկանային կծկանքներն ու ջղաձգումները տարածված են նաև հղիների շրջանում,

առողջական վիճակ. մկանային կծկանքների ու ջղաձգումների առաջացման ռիսկը բարձրանում է, եթե առկա է դիաբետ կամ նյարդային, լյարդային կամ վահանաձև գեղձի խանգարումներ:

Մկանային կծկանքների մեծ մասն առաջանում է ոտքի, հատկապես՝ սրունքի մկաններում: Հանկարծակի, սուր ցավից բացի դուք կարող եք նկատել նաև մաշկի տակ մկանային հյուսվածքի պնդացած ուռածություն կամ մկանի ձևափոխում:

Մկանային ջղաձգումները սովորաբար ինքնուրույն անհետանում են և խիստ հազվադեպ են լինում այն աստիճան արտահայտված, որ պահանջեն բժշկական օգնություն:

Այնուամենայնիվ, պետք է այցելել բժշկի, եթե մկանների ջղաձգումները՝

առաջացնում են խիստ անհարմարավետություն,

կապված են ոտքի այտուցվածության, կարմրության կամ մաշկային փոփոխությունների հետ,

կապված են մկանային թուլության հետ,

առաջանում են հաճախակի,

ինքնօգնությամբ չեն բարելավվում,

կապված չեն որևէ ակնհայտ պատճառի հետ։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։