10/02/2023 21:11
Ինչպես է լուսնային ցիկլն ազդում մարդու կենսառիթմի և կյանքի որակի վրա
Լուսնի ազդեցությունը մարդու ֆիզիկական և հոգեկան վիճակի վրա երկար ժամանակ քննարկվել է, և բավականին հաճախ կարելի է գտնել էզոթերիկ տեքստեր և չհաստատված եզրահանգումներ, սակայն փաստ է, որ լուսնային ռիթմերը, որոնք ակտիվորեն ուսումնասիրված են, ազդում են մարդու կենսապայմանների վրա:
Մարդկանց վերաբերող հետաքրքիր ուսումնասիրություններից է լուսնի տարբեր փուլերում տարբեր տեսակի հարվածների առաջացման հաճախականությունը: Հետազոտությունների արդյունքում պարզվել է, որ հեմոռագիկ ինսուլտներն ավելի հաճախ են տեղի ունենում լուսնային ցիկլի առաջին քառորդում, քան նորալուսնի ժամանակ։ Անցումային իշեմիկ նոպաները նույնպես ավելի հաճախ են տեղի ունեցել առաջին քառորդի և լիալուսնի ընթացքում: Բայց լուսնային փուլերը չեն ազդել իշեմիկ ինսուլտի դեպքերի վրա։ Ի դեպ, ինսուլտները, ընդհանուր առմամբ, ավելի քիչ են լինում կեսգիշերից մինչև առավոտյան ժամը 6-ը, քան օրվա մյուս ժամերին։
Մեկ այլ կարևոր հարց՝ ինչպես է փոխվում մարդու քնի որակը՝ կախված լուսնի փուլից։ Գիտնականները դա գնահատել են էլեկտրաէնցեֆալոգրաֆիայի միջոցով և կատարել լրացուցիչ թեստեր՝ համեմատելու մելատոնինի և կորտիզոլի մակարդակները: Պարզվել է, որ լիալուսնի ժամանակ խորը քնի փուլը կրճատվում է 30%-ով, քնելու ժամանակը երկարացվում է 5 րոպեով, իսկ քնի ընդհանուր ժամանակը կրճատվում է 20 րոպեով։
Մարդու մարմնում տեղի ունեցող գործընթացների, մտավոր ասպեկտների և լուսնի փուլերի վիճակագրորեն հաստատված փոխհարաբերություններից մեկը երկբևեռ խանգարման և դեպրեսիվ փուլերի ու լուսնային ռիթմերի միջև հնարավոր կապն է:
Ակնհայտ է, որ կան ֆիզիոլոգիական պրոցեսների և լուսնային ռիթմերի միջև կապի առկայության նախադրյալներ, սակայն մարդկանց մասնակցությամբ իրավասու փորձի բարդությունը և լրացուցիչ ազդեցության գործոնների առկայությունը դժվարացնում են միանշանակ եզրակացություններ անելը և վիճակագրական հավաստի տվյալների վրա հիմնված առաջարկներ ձևակերպելը: .
Վերջերս գիտնականների շրջանում աճում է այն կարծիքը, որ լուսնային ռիթմերի ազդեցության աստիճանը տարբեր մարդկանց մոտ կարող է տարբեր լինել: Թերևս, կան որոշակի գենետիկական նախադրյալներ՝ այս ազդեցությունների նկատմամբ ավելի կամ պակաս հակվածության մասին:
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։