22/03/2023 19:53
Լսողության խանգարումներ․ ինչպես են ազդում առողջության ու կյանքի որակի վրա, ինչու է անհրաժեշտ ժամանակին դիմել բժշկին
Լսողության խանգարումների պատճառների վաղ վերհանումը չափազանց կարևոր է՝ հետագա բարդություններից խուսափելու համար։ Լսողության խանգարումների իրական պատճառներին ժամանակին արձագանքելը մարդուն ապահովագրում է ոչ միայն շատ ավելի լուրջ առողջական խնդիրներից, այլև կանխում է նրա կյանքի որակի վատացումը, ինչն անխուսափելի է՝ վատ լսողության դեպքում։
Լսողության սրությունը շատ կարևոր է մարդու կենսագործունեության համար։ Պետք է հիշել՝ լսում են ոչ թե ականջները, այլ ուղեղը։ Ըստ էության, ականջն իրենից բնական լոկատոր է ներկայացնում՝ իր «հաղորդիչ խողովակով» ու ձայնի փոքրիչ «ուժեղացուցիչով»։ Մնացած «աշխատանքը»՝ լսածի ընկալումը, ինֆորմացիայի մշակումն ու իմաստավորումը իրականացնում է ուղեղը՝ իր մեջ «ներկառուցված» լսողական ուղիներով ու լսողական կենտրոնների բարդ համակարգով, որի առանձին բաղկացուցիչների փոխգործակցությունը խափանվում է՝ լսողության հետ կապված խանգարումների դեպքում, ինչն էլ հղի է բազմաթիվ բարդ հետևանքներով։ Լսողության խանգարումներ ունեցողների համար «փրկություն» կարող են լինել լսողական սարքերը, սակայն դրան չհասնելու համար չափազանց կարևոր է խնդրի վաղ վերհանումն ու կանխարգելիչ միջոցառումների անցկացումը՝ այն պարզ պատճառով, որ լսողության մասնակի կորուստը կամ լսողության հետ կապված խանգարումները պաթոլոգիական պրոցեսների հետ են փոխկապակցված, ինչի մասին են վկայում մի շարք հետազոտություններ։
Բրանդեյսի համալսարանի նյարդաբանության ամբիոնի պրոֆեսոր Արթուր Վիգլֆիլդը երկարամյա իր ուսումնասիրության արդյունքում եկել է այն եզրահանգման, որ լսողության խանգարումները բացասաբար են ազդում մարդու ճանաչողական (կոգնիտիվ) գործառույթների վրա, այլ կերպ ասած՝ խախտվում է ինֆորմացիան անհրաժեշտ կերպով մշակելու և այն իմաստով օժտելու՝ մարդու ունակությունը։ Պրոֆեսորի գնահատմամբ՝ լսողության նույնիսկ թույլ խանգարումները զգալիորեն մեծացնում են մարդու ճանաչողական (կոգնիտիվ) գործառույթների «ծանրաբեռնվածությունը», այսինքն, լսողության հետ կապված նույնիսկ փոքր խնդիրներ ունեցող մարդիկ շատ ավելի մեծ ջանքեր են ստիպված լինում գործադրել զրուցակցի ասածը լսելու և հասկանալու, հիշելու համար, իսկ ուղեղի ռեսուրսները շատ դեպքերում կարող են նաև «չբավարարել» դրան։
Ջոն Հոփքինսի անվան համալսարանի և Ծերության հետ կապված խնդիրներն ուսումնասիրող ամերիկյան ազգային ինստիտուտի մասնագետներն էլ պարզել են, որ լսողության հետ կապված խնդիրներ ունեցող տարեց մարդիկ շատ ավելի են հակված դեմենցիայի՝ ձեռքբերովի թուլամտության, քան նրանց հասակակիցները, որոնք չունեն լսողության խանգարումներ։
Վաշինգտոնի և Փենսիլվանիայի համալսարանի գիտնականների անցկացրած հետազոտության համաձայն էլ 40-ից 69 տարեկան մարդիկ, ովքեր լսողության հետ կապված տարբեր աստիճանի՝ թեթևից մինչև ծանր, խնդիրներ ունեն, հավասարակշռությունը կորցնելու պատճառով 3 անգամ ավելի շատ են վայր ընկնում, ինչն էլ տարբեր վնասվածքների կամ կոտրվածքի պատճառ է դառնում։
Մի շարք հետազոտությունների արդյունքում էլ մասնագետները եզրահանգման են եկել, որ լսողության խանգարումները դեպրեսիայի և քրոնիկ դեպրեսիվ վիճակի պատճառ կարող են դառնալ, ինչն ավելի ընդգծված է արտահայտվում հատկապես երիտասարդների շրջանում։
Եվ բոլոր մասնագետների ընդհանրական եզրակացությունը, ինչպես նաև հորդորն ու խորհուրդը մեկն է․ լսողության խանգարումն ուղիղ ազդեցություն ունի մարդու առողջության վրա և նպաստում է մի շարք այլ խնդիրների առաջացմանն ու զարգացմանը, որոնք, առաջին հայացքից, ոչ մի կապ չունեն լսողության հետ, իսկ իրականում լսողության խանգարմամբ են հարուցվում, ուստի լսողության վատացման առաջին իսկ նշանների դեպքում մասնագետին դիմելն ու կանխարգելիչ միջոցներ ձեռնարկելը պարտադիր պայման է՝ բարդացումներից ու տարատեսակ այլ խնդիրներից խուսափելու համար։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։
