25/03/2023 18:54
Հակադեպրեսանտներ. Ազդեցությունը տարեցների քնի և ճանաչողական գործառույթների վրա
Մասնագետները՝ ելնելով մի շարք հետազոտությունների արդյունքներից, եզրակացրել են, որ հակադեպրեսանտները, հատկապես նրանք, որոնք պատկանում են սերոտոնինի հետընտրական ինհիբիտորների դասին, կարող են զգալիորեն խաթարել տարեց հիվանդների քնի ռեժիմը և նպաստել նեյրոդեգեներացիայի վաղ նշաններին, որոնք ի վերջո կարող են հանգեցնել դեմենցիայի:
Բժիշկները հաճախ են դիտարկում հակադեպրեսանտների բազմաթիվ կողմնակի ազդեցությունները, ինչպիսիք են քաշի ավելացման հավանականությունը կամ սեռական խնդիրները, սակայն քնի որակը սովորաբար դուրս էր մնում այս շրջանակից։
Այնուամենայնիվ, հակադեպրեսանտները մեծացնում են քնի հետաձգումը տարեց հիվանդների մոտ, նվազեցնում քնի տևողությունը և քնի հետ կապված կարող են առաջացնել մի շարք վարքային խնդիրներ՝ ինչպիսիք են մղձավանջները:
Հետազոտողները տարեցներին կոչ են անում զգույշ լինել նման միջոցներ օգտագործելիս և առաջարկում են որպես այլընտրանք օգտագործել հոգեթերապիա և համալիր խնամքի այլ մոտեցումներ:
Այս թեմայի շրջանակներում կատարված վերլուծությունները ցույց են տվել, որ նման վարքային խանգարումները բնութագրվում են ուղեղի նորմալ գործունեությամբ, սակայն մարմինը մնում է անհանգիստ վիճակում և չի քնում։
Սա կարող է լինել նեյրոդեգեներացիայի վաղ նշաններից մեկը: Պետք է նաև հիշել, որ հակադեպրեսանտներ ընդունելու հետևանքով քնի հետ կապված փոփոխությունները կարող են հանգեցնել դյուրագրգռության, ինչն էլ իր հերթին՝ լրացուցիչ դեղամիջոցների նշանակման և, համապատասխանաբար, նոր կողմնակի ազդեցությունների առաջացման:
Ե՛վ եռացիկլիկ հակադեպրեսանտները, և՛ մոնոամին օքսիդազի ինհիբիտորները չափազանց շատ կողմնակի ազդեցություններ կարող են առաջացնել հատկապես տարեց հիվանդների մոտ, այնպես որ դրանք գործնականում չեն օգտագործվում ավելի մեծ տարիքային խմբերում:
Նույն ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ 65 տարեկանից բարձր կանայք, ովքեր զգում են «ջերմային բռնկումներ» և էստրոգենի ցածր մակարդակի այլ հնարավոր կառավարելի ախտանիշներ, ավելի հավանական է, որ ունենան չափավոր կամ ծանր դեպրեսիա:
Իրենց հերթին, բենզոդիազեպինները, որոնք կարող են օգտագործվել հակադեպրեսանտներ ընդունելու ժամանակ գրգռվածությունը շտկելու համար, ուշադրության կորստի և վայր ընկնելու մեծ ռիսկ են առաջացնում և անընդունելի են տարեցների համար:
Ի լրումն տարեց հիվանդների մոտ նեյրոդեգեներատիվ խանգարումների նշանների և ախտանիշների զննման գործընթացի, բժիշկները պետք է մանրամասն հետաքրքրվեն նաև պացիենտի քնի որակով, որից հետո նոր նշանակեն համապատասխան միջոցներ ու հակադեպրեսանտներ։
Պետք է նաև հասկանալ, որ եթե ապագայում իսկապես հաստատվի հակադեպրեսանտների օգտագործման և նեյրոդեգեներատիվ հիվանդությունների միջև կապը, ամենևին էլ անհրաժեշտ չէ, որ դեղամիջոցներն այս դեպքերում պատճառական գործոնի դեր ունենան:
Այսպիսով, ներկայումս առկա տեղեկատվությունը ավելի շուտ հաստատում է նեյրոդեգեներատիվ խանգարումների և հոգեմետ դեղերի միջև կապի առկայությունը, սակայն դրանց միջև պատճառահետևանքային կապի օգտին վկայող շատ քիչ տվյալներ կան:
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։
