Ի՞նչ խնդիրների կարող է հանգեցնել մելատոնինի պակասը և ինչպե՞ս բարձրացնել հորմոնի մակարդակն օրգանիզմում

Մարդու համար կարևոր է խորը և առողջ քունը։ Երբ մենք քնում ենք, մարմնի իմունային բջիջները բացահայտում են օրգանիզմում առկա բոլոր խնդիրները և փորձում շտկել դրանք։ Կա մելատոնին կոչվող մի հորմոն, որն ապահովում է ցիկլային քուն։

Մելատոնինը հորմոն է, որն արտադրվում է ուղեղի սոճու գեղձի կողմից: Այն կարգավորում է օրգանիզմի ցիրկադային ռիթմերը, այսինքն՝ օրվա ընթացքում օրգանների և համակարգերի կենսաբանական գործունեությունը։

Բացի քնի պատասխանատուն լինելուց, մելատոնինն ունի այլ բազմաթիվ գործառույթներ ևս՝

պատասխանատու է ամենօրյա և սեզոնային բիոռիթմերի համար,

գործում է որպես իմունոմոդուլյատոր,

նվազեցնում է մի շարք հորմոնների արտադրությունը,

դրսևորվում է որպես հակադեպրեսանտ,

թեթևացնում է ճնշումը,

ունի հանգստացնող ազդեցություն,

կանխում է ուռուցքային գոյացությունների առաջացումը և զարգացումը,

պայքարում է սթրեսի դեմ,

կանխում է բջիջների ծերացումը,

երկարացնում է կյանքի տևողությունը։

Որպես մեղմ քնաբեր հաբ՝ մելատոնին հորմոնը ոչ միայն արագացնում է քունը, այլև լավացնում է քնի որակը՝ այն ավելի խորը դարձնելով։ Օրգանիզմում այն ​​դրսևորվում է նաև որպես ադապտոգեն։

Մելատոնինը նաև հակաօքսիդանտ է։ Այն կանխում է ազատ ռադիկալների կործանարար ազդեցությունը բջիջների թաղանթների և գենետիկ կառուցվածքի վրա: Հենց այս ֆունկցիոնալ հատկության շնորհիվ է, որ հորմոնը պայքարում է ծերացման դեմ և երկարացնում կյանքը։

Նորմալ քնի համար անհրաժեշտ է օրական 30-35 մկգ հորմոն։ Մելատոնինը սինթեզվում է սերոտոնինից, որն էլ իր հերթին՝ տրիպտոֆան ամինաթթուից։ Սերոտոնինին անհրաժեշտ է արևի լույս՝ արտադրվելու համար, մինչդեռ մելատոնինին անհրաժեշտ է մթություն: Օրվա մութ ժամը դառնում է ազդանշան մելատոնինի արտադրության և գիշերը երկար քնի համար։

Քնի խանգարումը մելատոնինի անբավարարության հիմնական ախտանիշն է։ Ընդ որում, խախտումը տարածվում է ամբողջ կառուցվածքով. դժվարանում է քնելը, քունը դառնում է մակերեսային, հաճախակի արթնացումներով։ Առավոտյան մարդն իրեն ծանրաբեռնված ու հոգնած է զգում։ Նրա արդյունավետությունը նվազում է, նա չի կարողանում կենտրոնանալ կարևոր խնդիրների լուծման վրա։ Նկատվում է կարճաժամկետ հիշողության վատթարացում, մարդը դառնում է ցրված և մոռացկոտ:

Արյան ճնշման բարձրացումը ևս կարող է նաև լինել մելատոնինի պակասի անուղղակի նշան: Անհանգստությունը մեծանում է, հաճախ լինում են նյարդային խանգարումներ։ Երկարատև անքնությունը կարող է հանգեցնել դեպրեսիայի:

Օրգանիզմում մելատոնինի արտադրության նվազման հիմնական պատճառը սոճու գեղձի տարիքային փոփոխություններն են։ Արդեն 40-ից հետո հորմոնի արտադրությունը նվազում է։ Իսկ տարեց մարդիկ նկատում են, որ իրենց քունը դառնում է ավելի կարճ։

Մելատոնինի սինթեզի նվազման պատճառը կարող է լինել կենսառիթմի և օրվա ռեժիմի խախտումը։ Սա հաճախ հանդիպում է այն մարդկանց մոտ, ովքեր աշխատում են հերթափոխով կամ երկար ժամանակ են անցկացնում համակարգչի առջև: Մելատոնինի արտադրության գագաթնակետը տեղի է ունենում գիշերը ժամը 2-ին, և էկրանի լույսը կարող է ընդհատել դրա սինթեզը:

Արևի կամ արևի լույսի բացակայությունը նվազեցնում է սերոտոնինի արտադրությունը, որն այնուհետև վերածվում է մելատոնինի:

Չբալանսավորված դիետան, կաթնամթերքի, մսամթերքի, ձկան, ընկուզեղենի պակասը սննդակարգում կարող է նվազեցնել հորմոնների արտադրությունը՝ տրիպտոֆանի բացակայության պատճառով:

Մելատոնինի պակասը կարող է լուրջ խանգարումներ առաջացնել օրգանիզմում.

Քրոնիկ անքնություն, որն ուղեկցվում է տագնապային խանգարումներով և դեպրեսիաներով։

Վաղաժամ ծերացում, որը դրսևորվում է ինչպես արտաքինից՝ կնճիռների վաղ ի հայտ գալով, մաշկի թուլացումով, այնպես էլ ներքուստ՝ սրտամկանի վատթարացմամբ և անոթային տոնուսի նվազմամբ։

Մարմնի քաշի ավելացում. Հորմոնալ ձախողումը ազդում է նյութափոխանակության գործընթացների վրա, ներառյալ արագ քաշի ավելացումը:

Վաղ դաշտանադադար, որը հորմոնալ խանգարումների արդյունք է, քանի որ մելատոնինը պատասխանատու է գոնադոտրոպ հորմոնների արտադրության համար։ Տղամարդկանց մոտ դա արտահայտվում է իմպոտենցիայով։

Ուռուցքաբանական պաթոլոգիաների զարգացման ռիսկի բարձրացում. Կլինիկորեն կապ է հաստատվել մելատոնինի ցածր մակարդակի և կրծքագեղձի քաղցկեղի միջև:

Մելատոնինի նորմալ արտադրության համար պետք է պահպանել մի քանի կանոն.

Սնուցում. Սննդակարգում պետք է ներառվեն տրիպտոֆանով հարուստ մթերքներ։ Այս ամինաթթվի պարունակությամբ առաջատարը պանիրն է։ Տրիպտոֆանը շատ է կարմիր հատիկավոր խավիարում, հնդկահավի և հավի մսի մեջ, ծովատառեխում, վարդագույն սաղմոնում, ընկույզում և լոբազգիներում, վարսակի ալյուրում։

Արևի լույս. Այն խթանում է սերոտոնինի սինթեզը, որը գիշերը վերածվում է մելատոնինի։ Բժիշկները խորհուրդ են տալիս օրական առնվազն երկու ժամ քայլել։

Պետք է քնել 22։00-ից ոչ ուշ և առնվազն 8 ժամ։

Մթություն. Ննջասենյակը պետք է ամբողջովին մութ լինի։ Քնելուց առնվազն կես ժամ առաջ լույսերը մարեք։ Ցանկալի է քնելուց առաջ չդիտել հեռուստացույց և ճօգտագործել գաջեթներ, քանի որ աչքի ցանցաթաղանթին դիպչող լույսն ընդհատում է մելատոնինի սինթեզը։

Թվում է, որ հորմոնի մակարդակը բարձրացնելու ամենադյուրին ճանապարհը մելատոնին կամ անալոգներ ընդունելն է, բայց ամեն ինչ այնքան էլ ակնհայտ չէ: Հորմոնալ նյութերի արտաքին ընդունումը հանգեցնում է նրան, որ օրգանիզմն ամբողջությամբ դադարում է արտադրել դրանք: Ուստի բժիշկները խորհուրդ չեն տալիս հորմոնը մեկ ամսից ավելի երկար ընդունել։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։