Ինչպե՞ս օգնել երեխային նիհարել ճիշտ և առանց առողջությունը վնասելու. Մանկաբույժի խորհուրդը

Մեծահասակներից բացի, երեխաները նույնպես ունենում են ավելորդ քաշի հետ կապված խնդիրներ: Երեխան մեծանում է, զարգանում, ուստի չի կարելի նրան խիստ դիետաներով սահմանափակել։ Քաշը նվազեցնելիս կարևոր է չդադարեցնել զարգացումը, չվնասել աճող, փխրուն օրգանիզմին:  

Թեմայի շուրջ Aysor.am-ը զրուցել է մանկաբույժ Հռիփսիմե Խաչիկյանի հետ՝ պարզելու, թե ինչ մոտեցմամբ և մեթոդներով կարելի է օգնել երեխային ազատվել ավելորդ կիլոգրամներից։

«Կան մի քանի գործոններ, որոնք ազդում են երեխաների ավելորդ քաշի առաջացման վրա։ Դրանցից են սննդի նկատմամբ սխալ վերաբերմունքը, նստակյաց ապրելակերպը, ժառանգականության գործոնը և այլն», - ասաց մանկաբույժը։

Մասնագետի խոսքով, հիմնականում ծնողներիկողմից  իրավիճակը չվերահսկելն է բերում նման խնդիր։ Հաճախ մայրերն իրենք են առատ կերակրում երեխաներին՝ համարելով, որ լավ ախորժակը առողջության նշան է։ 

«Ժամանակակից երեխաները, բացօթյա խաղերի փոխարեն, նստում են համակարգչի մոտ, խաղում գաջեթներով, իսկ ծնողները «խրախուսում» են դա համեղ պատառներ մատուցելով։ Շարժման բացակայությունն էլ հենց հանգեցնում է քաշի ավելացման»,- ասաց նա։

Մասնագետը վստահ է, որ լիարժեք ծնողներն առաջին իսկ օրերից պետք է հոգ տանեն երեխայի քաշի մասին՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով դրան, խորհրդակցելով մանկաբույժի, սննդաբանի հետ։ Օրինակ՝ պետք է նվազեցնել շաքար պարունակող մթերքների օգտագործումը՝ քաղցր գազավորված ըմպելիքները, պաղպաղակը, շոկոլադը, քաղցրավենիքը, սառնաշաքարը և այլն:

«Սննդային սովորությունները դրված են վաղ մանկությունից՝ մինչև 5 տարեկան, ուստի կարևոր է վերահսկել երեխայի սննդակարգը:  Լինում են նաև դեպքեր, երբ ունենում ենք ավելորդ քաշի մի քանի պատճառների համակցում, երբ երեխան գիրության վտանգի տակ է։ Այս դեպքում պատշաճ  կերպով իրականացվող հետազոտությանն ու երեխայի առողջության սիստեմատիկ վերահսկմանը զուգընթաց,  պետք է ուշադիր լինել հոգեբանական կողմի վրա, որ արդյունքում ունենանք դրական դինամիկա»,- մանրամասնեց մանկաբույժը։

Ավելորդ քաշի առկայության դեպքում երեխան բախվում է հետևյալ խնդիրներին՝

ողնաշարի դեֆորմացիա

սրտի խնդիրներ վաղ փուլում,

նյութափոխանակության խանգարումներ,

շաքարային դիաբետի վտանգ, որը կարող է դրսևորվել ոչ միայն մանկության, այլև շատ տարիներ անց:

Մանկաբույժն անդրադառնալով նաև հոգեբանական ասպեկտին, նշեց, որ կարևոր է նման խնդիր ունեցող երեխաների և մանկական հոգեբանի աշխատանքը, քանի որ դպրոցում, թիմում հաճախ ծիծաղում են ավելորդ քաշի վրա, ինչը կարող է հանգեցնել երեխայի նկատմամբ բուլիինգի ձևավորմանը։ Այս ամենի արդյունքում զարգանում է թերարժեքության բարդույթ, որը կարող է վերջինիս ուղեկցել նույնիսկ հասուն տարիքում։

Ավելորդ քաշը կարելի է որոշել արտաքին տեսքով, մարմնի ինդեքսով կամ պարզապես երեխայի հետ բժշկին այց կատարելով։

«Տարբեր տարիքի երեխաների համար նիհարելու տարբեր մեթոդներ են մշակվել։ Ծնողների համար կարևոր է հետևել առաջարկություններին, որպեսզի խնդիրը չբարդանա: Երեք տարեկանից փոքր երեխաների պարագայում, անհրաժեշտ է խորհրդակցել մանկաբույժի հետ։ Ավելի հաճախ պատճառը էնդոկրին խանգարումների կամ չափից շատ կերակրելու մեջ է: Բավական է հավասարակշռել սննդակարգը, ստուգել էնդոկրին համակարգի աշխատանքը և սպասել արդյունքին»,-ասաց բժիշկ Խաչիկյանը։

Նախադպրոցական և տարրական դպրոցական տարիքում դժվար է վերահսկել երեխաների սնուցումն ամբողջովին, քանի որ երեխան ավելի հաճախ ուտում է դրսում:  Այս դեպքում կամ ամբողջ ընտանիքը պետք է անցնի առողջ սննդակարգի և իր օրինակով մշակույթ ձևավորի, կամ վերահսկի երեխային։  

«Դեռահասներից ոմանք էլ իրենք տեսնելով և հասկանալով խնդիրը, փորձում են դիետա պահել։ Երբեմն հասնում են ծայրահեղությունների՝ ընդհուպ մինչև հացադուլ։ Սա բացասաբար է անդրադառնում առողջության վրա։

Ավելորդ քաշը կարող է առաջանալ հորմոնալ ձախողման պատճառով, որը տեղի է ունենում դեռահասության շրջանում: Որպեսզի երեխան նիհարի, անհրաժեշտ է պահպանել մի քանի կանոններ՝ ամենօրյա սննդակարգից բացառել բոլոր արագ ածխաջրերը, ինչպես նաև ճարպերը։ Սահմանափակել բարձր կալորիականությամբ մթերքների ընդունումը։ Բարձրացնել կաթնամթերքի, բանջարեղենի, մրգերի, մսի և ձկան օգտագործումը»,-ասաց նա:

Մանկաբույժի կարծիքով, սնունդը պետք է լինի հաճախակի և փոքր չափաբաժիններով: Անհրաժեշտ է ամբողջովին խուսափել արագ սննդից և ազատվել անընդհատ ինչ-որ բան ուտելու վատ սովորությունից։

Կարևոր է երեխային զբաղեցնել սպորտով, ավելացնել ֆիզիկական ակտիվությունը, ուշադիր հետևել, որ նա բաց չթողնի սնվելու ժամանակը և չդիմի հացադուլի։ Սխալ է արագ նիհարելու համար կորցնել առողջությունը: Սպասված արդյունքին հասնելու հաամար միայն ողջամիտ և գրագետ գործողություններ են անհրաժեշտ։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։