25/05/2023 17:00
ՀՀ ԳԱԱ Էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնում հոբելյանական տարի է. նշվում է հիմնադրման 30 և հիմնադիր Ա․Սաղաթելյանի 70-ամյակը
Այսօր ՀՀ ԳԱԱ Ա. Թախտաջյանի անվան բուսաբանության ինստիտուտում մեկնարկեց ՀՀ ԳԱԱ հիմնադրման 30 և կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն, դոկտոր, պրոֆեսոր Ա․Սաղաթելյանի 70-ամյակին նվիրված միջոցառումների շարքը:
Էկոկենտրոնի և բուսաբանության ինստիտուտի գիտական ընկերությունը ևս մեկ անգամ հաստատվեց՝ օրվա խորհուրդը կրող ծառատունկի միջոցով։
ՀՀ ԳԱԱ Էկոկենտրոնի տնօրեն Լիլիթ Սահակյանի խոսքով, սա ևս մեկ լավ առիթ է իրար կապելու երկու կառույցները և շարունակելու գիտահեն ու կրթական գործունեությունը ծառայեցնել հասարակության շահերին։
«Անցյալ տարվանից սկսած էկոկենտրոնում հայտարարել էինք բուսաբանության տարի և կատարած բոլոր աշխատանքները, հետազոտությունները՝ կապված կրթական և գիտական աշխատանքների հետ, որոշել ենք անցկացնել բուսաբանականում, որի օրինակով նպատակ ունենք մեր ամբիոնում ներդնել նախագծահեն կրթություն», - ասաց էկոկենտրոնի տնօրենը։
Լիլիթ Սահակյանի խոսքով, իրենց հիմնական առաքելությունն է պահպանել ընկերությունը և մարդկանց մոտ բարձրացնել բուսաբանական այգու նշանակությունը։
«Մեր կենտրոնն այս 30 տարիներին զբաղված է ՀՀ-ում ծագած շրջակա միջավայրի և էկոլոգիական խնդիրներով, հետագայում սնունդն ու գյուղատնտեսությունը ևս դարձան մեր կարևոր ուսումնասիրությունների կենտրոնը։ Այս ամենն իհարկե կյանքի ենք կոչում՝ հենվելով ժամանակակից տեխնոլոգիաների ընձեռած հնարավորությունների վրա, առանց որոնց որևէ հետազոտություն չէր հաջողվի», - ասաց տնօրենը։
«Երևանի բուսաբանական այգու հողերի և փոշու էկոլոգիական և առողջական ռիսկի գնահատում» թեմայով հետազոտությունն էլ, ինքնին, կոչված էր ապացուցելու այն հիպոթեզը, թե արդյոք մաքուր և առողջ տարածք է բուսաբանական այգին։
ՀՀ ԳԱԱ Ա. Թախտաջյանի անվան բուսաբանության ինստիտուտի տնօրեն Արսեն Գասպարյանն անդրադարձավ վերջին շրջանում առողջ և մաքուր բնության թեմայի շուրջ հանրության իրազեկվածության մակարդակի բարձրացմանն ու դրական գնահատեց այդ դինամիկան.
«Էկոկենտրոնի մեր գործընկերներն այս աշխատանքով մի շատ կարևոր հետազոտություն են նվիրում այգուն։ Վերջին ժամանակահատվածում մեծ ուշադրություն կա հանրային առողջությանը, և բուսաբանական այգին՝ որպես Երևանի կանաչ թոքեր, շատ է կարևորում այն արդյունքը, որը մեր այցելուների առօրյան կդարձնի ապահով, հարմար և հասանելի», - ասաց նա։
Վերջինս հաստատեց, որ սա այն կարևոր համագործակցություններից մեկն է, որը հանրային օգուտ ունի և ծառայում է հանրային շահերին։
«Մենք վերջին մեկ տարվա ընթացքում փորձում ենք նորություններ մտցնել։ Աղբի թափոնների խնդիրը բավականին լուրջ է, և այգում տեղադրված են տեսակավորման թափոնամաններ, վանդալիզի ռիսկը ևս նվազել է, կա դրական փոփոխություն։ Տեղադրվել են բույսերի մասին պատմող ցուցանակներ, որոնք միտված են մարդկանց հարմարավետությանն ու ժամանցի կազմակերպմանը։ Այցելությունների քանակը, նախորդ տարիների համաեմատ, աճել է 20 %-ով։ Շատ կարևոր է, որ մարդիկ արժևորեն այն, քանի որ այգին ոչ միայն ինստիտուտինն է, այլև աղջ հանրությանը», - ասաց Գասպարյանը։
Տնօրենը դրական գնահատեց նաև սպասվելիք փոփոխությունները՝ նշելով, որ շուտով մեկնարկելու է «Կյանքի պուրակ» ծրագիրը և վերականգնվելու է շուրջ 30 հետկար տարածք։
«Ունենք ոռոգման նոր խողովակ, սակայն այս մեծ տարածքի համար դա բավարար չէ, եթե չլուծենք ֆինանսավորման հարցը», - հավելեց նա։
Միջոցառման երկրորդ հատվածում հետազոտության մասնակիցները ներկայացրին կատարված աշխատանքի արդյունքներն ու փաստեցին, որ բուսաբանական այգին համապատասխանում է առողջ և մաքուր տարածք համարվելու բոլոր նորմերին, իսկ մանկական խաղահրապարակի այն հատվածը, որտեղ նկատվել էր աղտոտվածություն, նախատեսվեց տեղափոխել այլ, առավել մաքուր վայր։
Էկոկենտրոնի տնօրեն Լիլիթ Սահակյանը, լինելով կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն դոկտոր, պրոֆեսոր Ա․Սաղաթելյանի աշակերտն ու հնարավորություն ունենալով նրա հետ աշխատել քսան երկար տարիներ, մեծ հպարտությամբ է խոսում պրոֆեսորի գործունեության և թողած ավանդի մասին.
«Պրոֆեսոր Սաղաթելյանը, ի թիվս շատ այլ նորարարությունների, ներդրել է շատ կարևոր կրթական կոմպոնենտ, և մենք առաջնորդվում ենք այն սկզբունքով, որ քանի դեռ իր ստեղծածից լավը չունենք, իր ստեղծածից ոչինչ չենք քանդում։ Իր հետ դժվար էր աշխատելը, բայց դա հնարավորություն էր տալիս զարգանալու, քանի որ նա ուներ դպրոց ստեղծելու մշակույթ, ինքը ստիպում էր մեծերին, որ ճանապարհ տան երիտասարդներին։ Նա ասում էր նաև, որ երրիտասարդներին պետք է բաց մեծացնել, որպեսզի դուրս գան և որքան լավ բան կա դրսում, բերեն Հայաստան և զարգացնեն այստեղ», - ասաց նա։
Լիլիթ Սահակյանի խոսքով, այժմ էլ ունեն աշխատակիցներ, ովքեր կենտրոնի ստեղծումից ի վեր աշխատել են և իրենց փորձը փոխանցել մյուսներին։
«Այդ օրենքներով շարժվելով է ահա, որ ամուր ենք պահում Ա.Սաղաթելյանի ստեղծած աշխատանք-ընտանիք մոդելը և փորձը փոխանցում երիտասարդներին ու նոր աշխատակիցներին», - ասաց նա։
Լիլիթ Սահակյանը հույս հայտնեց, որ գիտությամբ զբաղվելը երիտասարդների համար կդառնա ավելի հետաքրքիր ոլորտ, միայն պետք է պատրաստ լինել դիմակայել նոր մարտահրավերներին, ունենալ ամուր նյարդեր և շարժվել գիտնականների «չգրված օրենքներով»։