12/06/2023 19:27
«ԿԱՄՔ Վ. Սարգսյանի գրական մրցույթ». Արցախյան պատերազմների խտապատկերը
«Կողբ» հիմնադրամի և «Մարտական եղբայրություն» միաբանության կողմից կազմակերպվել է «ԿԱՄՔ Վ. Սարգսյան գրական մրցույթ»-ը, որի նպատակն է արժևորել, լսելի և տեսանելի դարձնել բազում անհատական պատմություններ, ճակատագրեր, պատերազմի ողբերգությունն ու չկոտրվելու, առաջ գնալու ցանկությունը: Գրական մրցույթի նախաձեռնությունը ծնվել է դեռևս 2022թ. հոկտեմբերից։
Մրցույթին մասնակցելու կարգի, չափորոշիչների, ժյուրիի ընտրության և այլ մանրամասների մասին Aysor.am-ը զրուցել է մրցույթի պատասխանատու Սոնա Վերդյանի հետ։
«Այսպիսի գրական մրցույթ կազմակերպվում է առաջին անգամ։ Ես կարծում եմ, որ պատերազմից հետո քիչ ժամանակ է անցել, և դժվար էր նման որոշում կայացնելը։ Այստեղ մեծ հավատ, ուժ ու հոգևոր ներդրում էր պետք, որպեսզի համարձակություն լիներ այն իրականացնել։ Կազմակերպիչները չեն ուշացրել և ոչ էլ ժամնակից առաջ են ընկել։ Ցավոտ ժամանակ է, բայց վստահ եմ ՝ հաղթահարելի»,-ասաց նա։
Սոնա Վերդյանը նշեց, որ այս նախագծով նպատակ ունեն հասարակությանը հասանելի դարձնել պատերազմական բոլոր այն իրադարձությունները, որոնք տարբեր անհատների համար դարձել են ճակատագրական։
«Միտում ունենք այս ճանապարհով ավելի սերտացնել պատերազմով անցած անհատների և հասարակության հարաբերությունները, ապրումակցելու, խնդիրները լուծելու, քանի որ շատ հաճախ մենք՝ որպես դիտորդներ, շատ ավելի սխալ ենք պատկերացնում պատերազմը, դրա հետևանքները և այն ապրումները, որոնք ուղեկցում են պատերազմի հետ ուղիղ առնչություն ունեցող անձանց»։
«ԿԱՄՔ Վ. Սարգսյան գրական մրցույթ»-ին կարող են մասնակցել Արցախյան պատերազմներին, ինչպես նաև սահմանային ռազմական բախումներին մասնակցած զինվորականները՝ զորակոչիկ, կամավոր, պահեստազորային, սպաներ և ենթասպաներ, բժիշկներ, լրագրողներ և այլք:
Մրցույթի պատասխանատուն նշեց նաև, որ նախաձեռնությունը տանում է դեպի գրողական ձիրքի բացահայտմանը, քանի որ շատ հաճախ սթրեսային իրավիճակները բերում են մարդկանց ստեղծագործական մեծ շնորհների արտահայտման։
«Եթե անդրադառնանք Արցախյան առաջին պատերազմին, կտեսնենք, որ հետպատերազմյա գրականություն, որպես այդպիսին, որը կկարողանար թե՛ ռազմական վերլուծություններ տալ, թե՛ մշակութային առումով որևէ պատմություն, հուշագրություն փոխանցել՝ հնարավորություն տալով ծանոթանալու և վերլուծելու այդ ժամանակաշրջանը, չկան։
Փորձում ենք այդ բացը լրացնել՝ նաև մրցույթի հիմքում ունենալով 44-օրյա պատերազմի մասնակից Ալբերտ Մկրտչյանի «Հրետանավորի օրագիրը» ստեղծագործությունը՝որպես սկզբնաղբյուր, որպես օրինակ, որը հրատարակվել է «Անտարես»-ի, «Կողբ» հիմնադրամի և «Մարտական եղբայրություն» միաբանության համատեղ ջանքերով։
Այն կարող է ներշնչման, ոգևորության առիթ լինել նաև բոլոր այն անձանց համար, ովքեր անցել են պատերազմով»,-նշեց Սոնա Վերդյանը։
Մրցույթին մասնակցելու համար անհրաժեշտ է ստեղծագործել պատերազմական թեմաներով։ Ժանրային, տարիքային, սեռային սահմանափակումներ չկան, իսկ ծավալային առումով, գործում են տրամաբանական սահմանափակումներ, որոնք տրված են տվյալ ժանրի համար՝ ըստ գրական կանոնադրության։
Մրցույթին կարող են ներկայացվել նաև պատերազմի ընթացքում զոհվածների նյութերը:
Հայտերի ներկայացման վերջնաժամկետն է 2023 թ.-ի հուլիսի 1-ը: Իսկ արդյունքների ամփոփման և հրապարակման վերջնաժամկետը 2023 թ.-ի սեպտեմբերի 21-ն է։
Հարցին, թե ովքե՞ր են լինելու ժյուրիի կազմում, և ի՞նչ չափորոշիչներով են ընտրվելու հաղթողները, Վերդյանը պատասխանեց.
«Ժյուրիի անդամները տարբեր սերունդների, գրական ոլորտի ներկայացուցիչներ են՝ Լեռնիկ Դալլաքյանը, Հասմիկ Հակոբյանը, Ալբերտ Մկրտչյանը, Կարինե Խոդիկյանը, Գեմաֆին Գասպարյանը, Հրանտ Տեր-Աբրահամյանը, Կարեն Անտաշյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը ։ Ժյուրիի նախագահն է Արամ Սարգսյանը, որն ուղիղ կապ և առնչություն ունի Վազգեն Սարգսյանի հետ։ Նա զգացմունքային կողմից էլ կարող է աջակից լինել մրցույթին և գնահատման առումով իր ներդրումը ունենալ։
Գնահատման փուլին մոտ շրջանում ժյուրիի անդամները կքվեարկեն, կլինի հստակ համակարգ, ինչպես նաև սուբյեկտիվ մոտեցում, քանի որ ժյուրիի անդամների անձնական վերլուծական մոտեցումները ևս սահմանափակումներ չունեն»։
Մրցույթին մասնակցել ցանկացողները կարող են մուտք գործել kamq.org կայք և ծանոթանալ մանրամասներին՝ մասնակցության կանոններին և մրցանակային ֆոնդին։
Առաջին մրցանակի համար նախատեսված է 700 000 դրամ, երկրորդ մրցանակի համար՝ 500 000 դրամ և երրորդի համար՝ 300 000 դրամ։