21/06/2023 20:58
Էկոկենտրոնում մեկնարկել է ասպիրանտների գիտական սեմինարների շարքը
Այսօր ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնը մեկնարկեց ասպիրանտների գիտական սեմինարների շարքը՝ նվիրված Էկոկենտրոնի հիմնադրման 30-ամյակին և Էկոկենտրոնի հիմնադիր տնօրեն, դոկտոր, պրոֆեսոր Արմեն Սաղաթելյանի 70-ամյակին։
Ասպիրանտների կողմից ներկայացվող գիտական բաց սեմինարները ոչ միայն բնագավառի մասնագետներին, այլև հանրության լայն շրջանակներին հնարավորություն կտան ծանոթանալ ՀՀ-ում առկա արդի էկոլոգիական խնդիրներին, իրականացվող հետազոտություններին։
Միջոցառմանը ներկա էր նաև Aysor.am-ը։ Մեզ հետ զրույցում էկոկենտրոնի գիտքարտուղար և ասպիրանտ Գայանե Մելքոնյանն ընդգծեց նման գիտական սեմինարների միջոցով գիտաճանաչողական և գիտական տեղեկատվության հանրայնացման կարևորությունը։
«Ըստ էության, մենք փորձել ենք հանրամատչելի դարձնել այն տեղեկատվությունը, որը գուցե որոշում կայացնողների՝ շրջակա միջավայրի նախարարության ներկայացուցիչների, ինքնակառավարման մարմինների և այլոց համար դառնա օժանդակ գործիք և նպաստի ՀՀ-ում շրջակա միջավայրի խնդիրների վերհանմանը և լուծմանը։ Առաջին սեմինարն իմն է, թեման՝ ՀՀ քաղաքային տարածքներում սնդիկով աղտոտման բացահայտման հետազոտական մոդելային ալգորիթմի կիրառումը», - ասաց Գայանե Մելքոնյանը։
Հարցին, թե ե՞րբ անհրաժեշտություն առաջացավ այսքան խորքային ուսումնասիրել և վերլուծել թեման, մեր զրուցակիցը պատասխանեց.
«2013 թվականին Հայաստանը ստորագրեց «Սնդիկի վերաբերյալ» Մինամատայի կոնվենցիան, և կոնվենցիայի վավերացման փուլում պարզ դարձավ, որ իրականում Հայաստանում շատ սակավ տեղեկատվություն կա ինչպես սնդիկի օգտագործման, այնպես էլ շրջակա միջավայրի՝ սնդիկով աղտոտման վերաբերյալ, և փորձագիտական եզրակացությունների արդյունքում արձանագրվեց, որ մենք սնդիկի թիրախավորմամբ մոնոէլեմենտար հետազոտություններ իրականացնելու անհրաժեշտություն ունենք»։
Գիտքարտուղարի խոսքով, կա հաստատող փաստաթուղթ, որը տրվել է շրջակա միջավայրի նախարարության կողմից․ իրականացված հետազոտությունները հիմք են հանդիսացել ՀՀ-ում «Սնդիկի վերաբերյալ» Մինամատայի կոնվենցիայի ստորագրման, վավերացման և ստանձնած պարտավորությունների իրականացման գործընթացում:
«Մենք հասկանում ենք, որ երբեմն հետազոտություններ ենք անում, որոնք այնքան էլ մատչելի չեն լայն շրջանակների համար։ Աշխատանքի շրջանակներում մշակված հետազոտական մոդելային ալգորիթմի վերջին փուլում հետազոտված քաղաքների համար մենք գեներացրել ենք որոշակի առաջարկություններ, որոնք ուղղված են վերհանված խնդիրների լուծմանը։ Գեներացրեցինք՝ կախված տարածքից, թե որ քաղաքում ինչ խնդիր կա։ Յուրաքանչյուր խնդրի լուծման համար կան առաջարկություններ, և պարզապես ալգորիթմը հեշտությամբ վերլուծելով, որոշում կայացնողները կարող են տեսնել, օրինակ, Երևանի հողերում սնդիկի պարունակությամբ պայմանավորված խնդիր ունե՞նք, թե՞ ոչ։ Եթե ունենք, ապա պիտի հետևենք բերված առաջարկներին։ Հուսով ենք, որ նման հաջորդականությամբ հետագայում այլ քաղաքներում ևս կկարողանանք իրականացնել նմանատիպ հետազոտություններ», - ասաց Մելքոնյանը։
Մանրամասնելով կատարված հետազոտությունը, նա ընդգծեց, որ այն թիրախավորում է սնդիկի պարունակություններով պայմանավորված ռիսկերի գնահատումը.
«Սնդիկի թեմայի հետ կապված, որպես առանձին կետային օբյեկտ, մենք առաջարկել ենք Երևանի համար հետազոտել նախկին էլեկտրական լամպերի գործարանի տարածքը, որովհետև կան հոդվածներ, որոնք փաստում են, որ ինչպես գործարանի տարածքում, այնպես էլ տարածքից մինչև 20 կմ հեռավորության վրա եղել է սնդիկի բարձր պարունակություն, և կարևոր է տվյալ օբյեկտը ևս մեկ անգամ ուսումնասիրելը։ Իսկ Վանաձորում խնդրահարույցը քիմիական կոմբինատի տարածքն է․ բայց աղբյուրները շատ են, և քանի որ սնդիկը սպեցիֆիկ տարր է, իր ֆիզիկաքիմիական առանձնահատկություններից ելնելով կանխորոշելը, թե որ միջավայրում ինչպես կկուտակվի, մի փոքր բարդ է»։
Նշենք , որ էկոկենտրոնում անցկացվող գիտական սեմինարների մուտքն ազատ է, ընտրված են կարևոր թեմաներ, որոնք կհետաքրքրեն նաև հասարակության լայն շրջանակներին։ Հաջորդ սեմինարը վերաբերելու է Սևանա լճի հետազոտություններում ԱՏՀ տեխնոլոգիաների կիրառմանը, որը ևս կունենա հնարամատչելի բնույթ՝ հանրությանը Հայաստանում առկա խնդիրների մասին իրազեկելու նպատակով։
