Պատմությունն ու նորօրյա արվեստը զուգադրող վայր՝ Art Kvartal. երևանյան կոլորիտի, արվեստի մարդկանց ու նրանց ստեղծածի մասին

Պուշկինի 4 հասցեում է գտնվում պատմական մեծ նշանակություն ունեցող մի վայր, որի մասին պետք է իմանա ցանկացած իսկական երևանցի, ու ոչ միայն։ Այստեղ են հավաքված ժամանակակից արվեստի տարբեր ներկայացուցիչներ, որոնք ապրում ու արարում են տեղում՝ ART Kvartal արվեստոտ թաղամասում։

Art Kvartal-ի մասին

Art Kvartal-ի գիդերից Մոնիկա Սարգսյանը ծանոթացնելով թաղամասի պատմությանը, նշեց, թե ովքեր են ապրել և ինչ գործունեություն են ծավալել այստեղ։ Պարզվում է, որ ժամանակակից նկարիչներից Հարությունի սենյակում նախկինում ապրել է Բագրատ Ամատունին, գալերեայի վերևի հատվածում եղել է Երևանի առաջին ատամբանբուժական կլինիկան, այստեղ է գտնվում նաև Երևանի ամենահին մառանը՝ ստեղծված  «Արարատ» և «Նոյ» կոնյակի և գինու գործարանի հիմնադիր Ներսես Թաիրյանի կողմից։ Այստեղ են եղել  նաև նրանց պահեստներն ու լաբարատորիան, 3 մետրանոց կարաս՝ թաղված հողի մեջ։

Պատմամշակութային այս շենքում է գտնվել Աղասի Խանջյանի արվեստանոցը, իսկ կողքի սենյակում ապրել է ՀՀ առաջին վարչապետ Հովհաննես Քաջազնունին։ Միմյանց դրկից են եղել տարբեր  քաղաքական գործիչներ, այստեղ են ապրել նաև Կիլիկյան տոհմի շատ ու շատ ներկայացուցիչներ։

Պատմականի ու ժամանակակցի խաչմերուկում

Art Kvartal-ն իր մեջ ներառում է երաժշտական ստուդիաներ, «Բաբելոն» թատրոնը, մի շարք խանութներ՝ գալերեայի հատվածում, որոնք բոլորն էլ նոր կոնցեպտով են ներկայանում արվեստասեր հանրությանը։

Թաղամասում գտնվող Artcoffee-ում մշտապես կազմակերպվում են համերգներ ու ցուցադրություններ։ Կա հստակ մենյու, որտեղ ներկայացված են ժամանակակից նկարիչների սիրելի ուտելիքներն, ու վերջիններս մատուցվում են նոր կոնցեպտով՝ իրենց նկարչական ոճին կամ գույներին ասոցացվող ձևով։

Aysor.am-ի հետ զրույցում արվեստագետ, նկարիչ ու փիլիսոփա, Art Kvartal-ի հիմնադիրներից Հարություն Հովսեփյանը պատմեց իր առաքելության, ոգեշնչման ու ցուցադրությունների մասին։

«Իմ առաքելությունը մարդկանց ցույց տալն է, որ հրաշք ասվածը ինքներս ենք, և հիմա է պահը, որ հնարավորություն ունենք միմյանց ճանաչելու, ընկալելու ու հասկանալու։ Որպես մարդ, որպես նկարիչ՝ լիքը գույներ, լավ էմոցիաներ պարգևելն է»,-ասաց նա։

Art Kvartal-ը արվեստի թաղամաս է, որտեղ ապրում ու ստեղծագործում են ժամանակակից երեսուն արտիստներ՝ նկարիչներ, քանդակագործներ, երաժիշտներ, դերասաններ, ռեժիսյորներ, այսինքն արվեստի այն հիմնական կորիզը. Ափսոս՝ միայն պարողներ չունենք»,-ասաց արվեստագետը։

Հարությունի խոսքով, Art Kvartal-ը ծնունդ է առել շուրջ 8 տարի առաջ, բայց ոչ այս անունով։ Տարիներ առաջ ևս այստեղ եղել են արվեստագետներ, ովքեր իրենց արվստանոցներում մշտապես միջոցառումներ են կազմակերպել։

«Անցյալ տարի հունվար ամսին, ես, Art Kvartal-ի համահիմնադիրներից Սերո Սողոմանյանը և  art-director Անի Չոփուրյանը, սկսեցինք իրագործել այս գաղափարը։

Սա տարածք է, որտեղ ժամանակակաից արվեստագետները հնարավորություն ունեն ռեալիզացվել իրենց մտքերով ու գործերով»,-ասաց նկարիչը։

Այստեղ ցուցադրվում են ոչ միայն հայ նկարիչների աշխատանքները, այլև շատ այլ արվեստագետների, քանի որ, ինչպես շեշտեց Հարություն Հովսեփյանը, Art Kvartal-ը միտում ունի ներկայացնելու արվեստը, որը պայմանավորված չէ անհատներով։

«Art Kvartal-ը մի քանի հստակ կանոն ունի, թե մենք ինչ ենք մտածում և ուզում. Այն պայմանավորված չէ մեկ անձով, մեր համար հիմքը բուն մշակույթն է։ Լինելով հայամետ, մենք ցույց ենք տալիս արդի հայ արվեստն ու դրա ներկայացուցիչներին։

Երբ ինչ-որ բան անձով է պայմանավորված լինում ու անձը լավը չի լինում, կորցնում ես ավելի մեծ արժեք, բայց մենք գաղափարախսություն ունենք, որ հայ ժամանակակից արվեստագետը դուրս գա հասարակության կողմից ընկալված աղքատ, աշխարհին ոչ ներկայանալի, «գնա մեռի, արի սիրեմ» կարծրատիպերից։

Ժամանակակից արվեստագետը ու հենց մեր ռեզիդենտներն այս պահին ցուցադրվում են միջազգային հարթակներում, բոլորը մեծ պոտենցիալ ունեն համաշխարհային շուկաները գրավելու և Հայաստանը ավելի ներկայանալի դարձնելու համար»,-վստահեցրեց նկարիչը։

Հարցին, թե ինչպես են կարողանում այդքան տարբեր արվեստները զուգակցել մի վայրում և միմյանց «չխանգարել», մեր զրուցակիցը պատասխանեց.

«Մեզ մոտ թիմային աշխատանքը ստացվում է, քանի որ մենք ունենք մի հստակ պայման, որով առաջնորդվում ենք՝ ես իրավունք ունեմ քեզ չօգնելու, բայց խանգարելու իրավունք չունեմ։ Երբ ստեղծվում է գեղեցիկը, որտեղ ընդգրկվում են բոլորը, դա չի կարող խանգարել։ Մենք ամեն օր արթնանում ու ինչ-որ նոր բան ենք ավելացնում՝ ծառեր, ծաղիկներ տնկում, կենդանիներին կերակրում, բոլորին ընդունում. մարդն ինքն է որոշում՝ սա իր տեղն է, թե՞ ոչ»,-ասաց նա։

Իմ շարքը իմ երազներն են

Ժամանակակից նկարիչ Հարություն Հովսեփյանի նկարների շարքը պատկերում են իր երազները և հարաբերությունն ինքն իր հետ.

«Հայացքը վերևից է, որովհետև ես բնությունն եմ և նայում եմ իրենց»,-ասաց արվեստագետը։

Շարքը ստեղծվել է երկու տարում, ընդգրկում է ընդհանուր թվով 22 աշխատանք, որոնք ցուցադրվել են Հայաստանի նկարիչների միությունում, ապա Մոսկվայի Syntax Gallery-ում, Վենեցիայի  Arte Laguna Prize-ում և Սանկտ Պետերբուրգում՝ Սերգեյ Կուրյոխինի պրեմիային։

Նախատեսվում են ցուցադրություններ նաև առաջիկայում՝ հունիս 3-ից Բուդելսդորֆի NordArt 2023-ում, հոկտեմբեր 11-ից Լարնակայի Larnaca Biennale-ում և Հոնկկոնգում։

Զրույցի վերջում խոսելով այն մասին, թե ինչպե՞ս է իրեն հաջողվել հասնել այսպիսի ներդաշնակության և պատկերել միայն վառ գույներ ու էմոցիաներ, նա պատասխանեց.

«Ես ևս ունեցել եմ հոգեբանական մռայլ շրջաններ, ստեղծագործել եմ այլ թեմաներով, բայց միևնույն է, չեմ հիշում էնպիսի գործ, որ նայողին փակուղու առաջ դնեմ ու ինքը խեղդվի, ընդհակառակը այնտեղ միշտ լույս կա, և այստեղ մարդ լինելու խնդիրն է, ոչ թե արվեստգետի»։

«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։

Բաժնի բոլոր նյութերին կարող եք ծանոթանալ ԱՅՍՏԵՂ։