27/06/2023 16:41
Շարժական «էլեկտրական հովիվները» Եղեգիս համայնքում խոչընդոտ են դարձել արջերի համար
Վայոց ձորի Եղեգիս խոշորացված համայնքում սմարթֆոնները ոչ միայն կապի միջոց են, այլև թաքնված տեսախցիկ՝ վայրի կենդանիների անակնկալ այցը ֆիքսելու համար: Ֆերմերների համար սովորական է դարձել տարբեր գյուղերում արջերի անակնկալ հայտնվելը, իսկ բրդոտների համար՝ մարդու միջավայրում սնունդ հայթայթելը: Գյուղացիները գիտակցում են, որ տարիներ առաջ տարբեր հատվածներում իրականացված ծառահատումների, վայրի կենդանիներին ընտելացնելու ոմանց անհաջող փորձերի պատճառով արջերը զրկվել են սնվելու իրենց տարածքից և այժմ փորձում են ներխուժել գյուղեր: Խնդրի կարգավորումը համբերություն, շարունակական ծառատունկեր, արդի տեխնոլոգիաների կիրառում և բնապահպանական մոտեցմամբ պայքար է պահանջում:
Վիվա-ՄՏՍ-ն ու Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամը (FPWC) ստեղծված խնդիրը փորձում են կարգավորել՝ արևային էներգիայով և ժամանակակից տեխնոլոգիաների կիրառմամբ աշխատող շարժական «էլեկտրական հովիվների» օգնությամբ: Դրանք հեշտությամբ տեղափոխվում են, ապահովում են լոկալ աշխատանք, 10-15 րոպեի ընթացքում թույլ են տալիս ցանկապատել անհրաժեշտ տարածքը և ապամոնտաժվում են կարճ ժամանակահատվածում:
Անսովոր հովիվների աշխատանքին սպասել են հատկապես 12 գյուղ միավորող Եղեգիս խոշորացված համայնքում: Տեղի ֆերմերները վերջին տարիներին ծուռթաթերի հարձակման հետևանքով թե´ մեղվափեթակներ, թե´ խոշոր եղջերավոր կենդանիներ են կորցրել: Եղեգիս համայնքի ղեկավարի տեղակալ Սամվել Մարտիրոսյանը տեղեկացնում է, որ «էլեկտրական հովիվների» ներդրման երկրորդ փուլից հետո նույն տարածքում կենդանիների համար խոչընդոտներ են ստեղծվել: Այնտեղ, որտեղ տեղադրվել են շարժական «էլեկտրական հովիվներ», արդյունք կա:
«Կոնկրետ այս էլեկտրական հովիվը, որը տեղադրված է Հերմոն գյուղի վարչական տարածքում, ծածկում է 1 հա տարածք: Այն կանխում է կենդանիների ներխուժումը և թույլ է տալիս խուսափել հնարավոր վնասներից: Այս տարածքում երեք ֆերմեր 180 մեղվափեթակ է պահում: Կարելի է ասել, որ համակարգն ամբողջ հզորությամբ դեռ չի օգտագործվել»,- ասել է Սամվել Մարտիրոսյանը:
«Այնտեղ, որտեղ տեղադրել ենք շարժական «էլեկտրական հովիվներ», բնությունը շատ հարուստ է, մեղրի առատ բերք է խոստանում: Բայց այստեղ շատ են նաև բեզոարյան այծերն ու արջերը: Այծ որսալու համար տարածք ներխուժող արջերը փորձում են նաև մեղր ուտել: Հիմա արջն արահետով գալիս է ջուր խմելու և անցնում է գետը: Անցյալ օրն այդ արահետով եկել է նաև դեպի մեղվափեթակները: Հասել է մեղուներին, կպել էլեկտրական հովվին ու չի կարողացել ներս մտնել: Հավանաբար զայրացել է անհաջող փորձից ու սկսել է այլ սնունդ փնտրել: Գլորել է մեծ քարեր ու կերել մրջնաբները»,- պատմել է մեղվապահ, ֆերմեր Նորայր Մարտիրոսյանը:
Վիվա-ՄՏՍ-ի ու Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամի (FPWC) նվիրատվության արդյունքում Եղեգիս խոշորացված համայնքում ֆերմերային յոթ տնտեսության պահպանման հարց է կարգավորվում:
Էլեկտրական ցանկապատն աշխատում է բարձր լարմամբ, սակայն հոսանքի ցածր ուժով (ամպերաժով): Դրա արդյունքում կենդանիները ֆիզիկապես չեն տուժում, այլ տհաճություն զգալով այլևս չեն մոտենում ցանկապատված տարածքներին: Համակարգը բաղկացած է արևային պանելից, միկրոփոխակերպիչից, ակումուլյատորային մարտկոցից, էլեկտրական ցանկապատի գեներատորից և հեշտ մոնտաժվող ու ապամոնտաժվող ցանկապատից:
