15/07/2023 21:41
Մաշկային քորը՝ որպես հիվանդությունների ախտանիշ
Քորը, որն առաջացնում է նպատակային քերծվածքային ռեֆլեքս, հաճախ ոչ միայն մաշկի, այլև ներքին հիվանդությունների, նյարդային համակարգի հիվանդությունների, հորմոնալ խանգարումների, նույնիսկ ուռուցքների առաջին ախտանիշներից է։ Այդ իսկ պատճառով քորն այժմ դիտվում է որպես «միջդիսցիպլինար ախտանիշ» և որոշ դեպքերում նույնիսկ առանձնացված՝ որպես առանձին հիվանդություն։
Ընդունված է առանձնացնել ընդհանուր (ընդհանրացված) և տեղային (տեղայնացված) քոր
Սուր ընդհանրացված քորն ավելի հաճախ առաջանում է սննդի, դեղորայքի ալերգիայի, ցրտին, շոգին արձագանքելու և այլ պատճառներով: Ընդհանրացված քորը հաճախ լուրջ հիվանդությունների ախտանիշ է՝ շաքարային դիաբետ, աղեստամոքսային տրակտի, երիկամների խանգարումներ, չարորակ նորագոյացություններ և այլն։
Տեղայնացված քորն առավել հաճախ առաջանում է գլխամաշկի և անոգենիտալ գոտում և ունի պարոքսիզմային բնույթ։
Անուսի շրջանում այս երեւույթի զարգացման պատճառները, որպես կանոն, համարվում են կոնքի օրգանների քրոնիկական բորբոքային պրոցեսները, վարակները։ Երկարատև պրոցեսը հաճախ բարդանում է բակտերիալ վարակի, կանդիդոզի զարգացմամբ: Տեղայնացված քոր է նկատվում նաև ցանի շրջանում՝ մաշկային տարբեր հիվանդությունների դեպքում՝ փսորիազ, ատոպիկ դերմատիտ և այլն:
Երիկամների քրոնիկ հիվանդության դեպքում քորի առաջացման հիմքերը լիովին պարզված չեն: Ենթադրվում է, որ դերակատարում ունեն նյութափոխանակության խանգարումները, ինչպես նաև օփիոիդային ընկալիչների ներգրավումը գործընթացում և մաշկի չորության ավելացումը։ Քորը զարգանում է, որպես կանոն, 2-3 ամիս հետո։ Հեմոդիալիզ սկսելուց հետո 25-50% դեպքերում քորն ընդհանրացված է, մյուս դեպքերում՝ տեղայնացված։ Որպես կանոն, քորն առավել արտահայտված է մեջքի և դեմքի հատվածում։
Լյարդի հիվանդությունների ժամանակ քորը շատ տարածված ախտանիշ է (նկատվում է լյարդի ցիռոզի դեպքերի 80%-ում, վիրուսային հեպատիտ C-ի բոլոր դեպքերի 15%-ում)։ Որպես կանոն, այն սկսվում է ափերի և ներբանների, ինչպես նաև հագուստի շփման հատվածից: Բնութագրվում է գիշերային ժամերին ուժեղացումով։ Ժամանակի ընթացքում քորը ընդհանրացված բնույթ է ստանում, մինչդեռ մաշկը քերծելու չափ քորելը գրեթե ոչ մի թեթևացում չի բերում։
Էնդոկրին պաթոլոգիայի դեպքում, օրինակ՝ շաքարային դիաբետի և պարաթիրոիդ գեղձերի հիպերֆունկցիայի դեպքում, քորը կարող է ուղեկցվել այրման զգացողությամբ։
D վիտամինի, հանքանյութերի, երկաթի պակասը նույնպես որոշ դեպքերում հանգեցնում է այս երևույթի զարգացմանը։ Երկաթի դեֆիցիտի դեպքում հաճախ նկատվում է «ջրային քոր» (ջրի հետ շփման ժամանակ): Որպես կանոն, երկաթի և հանքանյութերի նորմալ մակարդակի վերականգնումը հանգեցնում է խնդրի անհետացմանը թերապիայի մեկնարկից 2 շաբաթվա ընթացքում:
Քորը կարող է լինել ուռուցքների և արյան հիվանդությունների ախտանիշներից մեկը։
Համակարգային հիվանդություններ, որոնք կարող են ուղեկցվել քորով
Նյութափոխանակության և էնդոկրինոլոգիական խանգարումներ՝ երիկամային քրոնիկ անբավարարություն, լյարդի հիվանդություն, վահանաձև գեղձի և պարաթիրոիդ գեղձերի հիվանդություններ, երկաթի անբավարարություն։
Վարակիչ հիվանդություններ. ՄԻԱՎ վարակ, մակաբուծություն և հելմինթոզ ներխուժումներ:
Արյան հիվանդություններ՝ պոլիկիտեմիա, միելոդիսպլաստիկ համախտանիշ, լիմֆոմա։
Նյարդաբանական հիվանդություններ՝ բազմակի սկլերոզ, նյարդաբանություն, գլխուղեղի և ողնուղեղի ուռուցքներ, հետհերպետիկ նեվրալգիա։
Հոգեսոմատիկ և հոգեբուժական խանգարումներ՝ դեպրեսիա, ուտելու խանգարումներ, երկբևեռ խանգարումներ։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։
