21/07/2023 12:23
Ամենավտանգավորն այն է, որ Ադրբեջանի քաղաքական ծուղակն արժանանում է ԵՄ-ի հավանությանը. Քաղաքագետ
Ադրբեջանը տրամադրված չէ խաղաղության այնպիսի հավասարակշռված պայմանների, որը թույլ կտա իսկապես կայուն համաձայնության գալ և փոխադարձաբար հարգելով իրավունքներն ու ինքնորոշման իրավունքը՝ ձևավորել համակեցության ռեգիոնալ միջավայր, Aysor.am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Հակոբ Բադալյանը։
Սակայն, ըստ նրա, սա չի նշանակում, որ չպետք է այդ ուղղությամբ քայլեր անել. «Վերջին օրերի հայտարարությունները, որոնք հնչում են, կարծում եմ, այս աշխատանքների համատեքստում են։ Իսկ արդյունավետ ճանապարհներ ենթադրո՞ւմ են, թե՞ ոչ՝ քննարկման այլ հարց է։ Անկասկած է, որ Ադրբեջանն այսօր տրամադրված է խաղաղության բացառապես իր պայմաններով ու օրակարգով։ Իսկ դա իրական, խորքային իմաստով չի կարող խաղաղություն լինել, որովհետև դրանք անհավասարակշիռ պայմաններ են։ Խաղաղությունը պետք է հավասարակշռված ուժերի վրա հիմնվի և եթե այդ հավասարակշռությունը չկա, ցանկացած խաղաղություն պարզապես օդից կախված կլինի և կարող է փլուզվել ցանկացած պահի»։
Քաղաքագետի խոսքով, բարդ իրավիճակ է ստեղծվել թե՛ Արցախում հումանիտար ճգնաժամի առումով, թե՛ ռեգիոնալ ռազմաքաղաքական առումով. «Հիմա այս իրավիճակում տարբեր մեխանիզմներով ելքեր են փնտրվում և այդ հայտարարություններն այդ տրամաբանության մեջ են»։
Անդրադառնալով այն հարցին, թե եթե իշխանությունները հայտարարում են, որ Բաքուն Ստեփանակերտի հետ պետք է երկխոսի, այդ դեպքում Հայաստանն ինչո՞ւ է բանակցում Արցախի մասով՝ Բադալյանը նշեց. «Հայաստանն էլ ունի քննարկելու, բանակցելու հարցեր։ Երբ մենք խոսում ենք արցախյան խնդրի մասին, այստեղ բացի Արցախից, նաև այլ հարցեր կան։ Միևնույն ժամանակ չեմ պատկերացնում, որ Հայաստանը կարող է ամբողջությամբ քաշվել մի կողմ և որևէ հարցում չբանակցել, եթե դիտարկում ենք ընդհանուր խնդիրը՝ հայ-ադրբեջանական կոնֆլիկտը։
Այլ հարց է, թե տակտիկական նկատառումներով այդ բանակցության վարագիծն ինչպիսին պետք է լինի։ Այստեղ ընդհուպ կարող է դիտարկվել այն, որ Հայաստանն առաջ քաշի որոշակի պայման, որ քանի դեռ Արցախը պաշարված է, որևէ բանակցություն դառնում է անիմաստ և հակառակը՝ որևէ բանակցություն դառնում է Ադրբեջանի քաղաքականության լեգիտիմություն։ Այս հարցերը պետք է քննարկվեն, պետք է տիրապետել իրավիճակին՝ այսպիսի որոշումներ կայացնելուց առաջ»։
Խոսելով Աղդամով արցախցիներին հումանիտար օգնություն տրամադրելու Ադրբեջանի առաջարկի մասին՝ Բադալյանը նշեց, որ դա մի կողմից կարող է տարբերակ լինել, սակայն մյուս կողմից այդ տարբերակի առաջարկը այն նույն շանտաժի տրամաբանության մեջ է, որ վարում է Ադրբեջանը.«Ադրբեջանի այդ առաջարկը պարզապես սեփական մոտեցումները պարտադրելու մի միջոց է և դա պարտադրվում է շանտաժով, այսինքն՝ Արցախը պաշարվում է, հասցվում է գրեթե սովահարության և առաջարկվում է այլ ճանապարհ։
Ստացվում է, որ եթե հիմա Արցախը չի ընդունում այդ ճանապարհը՝ շատ լավ գնահատելով, որ դա երկարաժամկետ քաղաքական ծուղակ է և դա այն նպատակներից մեկն է, որը հետապնդում էր Ադրբեջանը պաշարման քաղաքականությամբ, ստացվում է Արցախը չի ընդունում այս իրավիճակից ելք, որն առաջարկում է Ադրբեջանը։ Արցախը հասցվում է այ ասպիսի ծայրահեղ վիճակի, հետո արվում է այս առաջարկը և ստեղծվում է փաստացի մի ծայրահեղ փակուղային իրավիճակ՝ պատասխանատվությունը Արցախի վրա թողնելու վիճակ»։
Բադալյանը շեշտեց, որ այստեղ չափազանց վտանգավորն այն էր, որ Ադրբեջանի այդ քայլը փաստացի արժանացել է ԵՄ ղեկավարների հավանությանը. «Մենք տեսանք Միշելի, Կլաարի հայտարարությունները։ Սա նշանակում է պարզապես հավանության արժանացնել Ադրբեջանի շանտաժի քաղաքականությունը։ Սա լրջագույն խնդիր է։ Եվ Ադրբեջանի նպատակներից մեկը եղել է այսպիսի իրավիճակ ստեղծելը։ Մյուս կողմից մենք տեսնում ենք, որ պետք է որևէ ելք գտնել, Արցախում ապրում են մարդիկ և, իսկապես, մարդասիրական աղետ է։ Ամենավտանգավորն այն է, որ Ադրբեջանի քաղաքական ծուղակն արժանանում է ԵՄ-ի հավանությանը»։
